Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καστορίας κ.κ. Σεραφείμ
Εγκωμιάζοντας ο Όσιος Νικόδημος ο Αγιορείτης τη σεπτή χορεία των Αγίων Νεομαρτύρων, των οποίων τη Σύναξη γιορτάζει σήμερα η Αγία μας Εκκλησία, λέγει τα εξής χαρακτηριστικά μέσα στην Ακολουθία την οποία συνέταξε προς τιμή τους:
«Φωστήρες νοητοί, εξανέτειλαν πάσιν ημίν οι θείοι του Χριστού Νεομάρτυρες απλανώς οδηγούντες προς τας ευθείας τρίβους των σωτηρίων αυτού εντολών»1.
Οι Νεομάρτυρες είναι οι φωστήρες, τα άστρα δηλαδή, που ανέτειλαν στο στερέωμα της Εκκλησίας κατά τη διάρκεια του φοβερού χειμώνα της δουλείας.
Είναι οι νέοι αθλητές του Χριστού.
Είναι οι διαπρύσιοι κήρυκες της Θεότητος του Χριστού.
Είναι οι υπέρμαχοι της ευσεβείας και οι αντίπαλοι της ασεβείας.
Είναι οι κοινωνοί των παθημάτων του Κυρίου και οι μιμητές και οι συνακόλουθοί Του.
Είναι οι νικητές και οι τροπαιούχοι κατά των τριών μεγάλων εχθρών: της σαρκός, του κόσμου και του κοσμοκράτορος, όπως θα γράψει και πάλι στο Εγκώμιό του ο Όσιος Νικόδημος.
Όλα αυτά τα πρόσωπα προέβαλλαν τη συνεπέστερη και την πιο αποτελεσματική αντίσταση στον κατακτητή. Θυσιάσθηκαν εκείνοι για να ζήσει το υπόδουλο γένος. Έτσι, μέσα σε εκείνα τα δίσεκτα χρόνια, ξαναζωντάνεψαν τη χριστιανική παράδοση του μαρτυρίου και της ομολογίας. Έκαναν φανερό, με το μαρτύριό τους, το λόγο του Χριστού: «Πας όστις ομολογήσει εν εμοί έμπροσθεν των ανθρώπων, ομολογήσω καγώ εν αυτώ έμπροσθεν του πατρός μου του εν ουρανοίς»2.
Και αυτή η ομολογία, την οποία κατέγραφαν οι Άγγελοι, αποσκοπούσε στην απόρριψη του κατακτητή και την άμεση επιβεβαίωση της υπεροχής της ορθοδόξου πίστεως.
Και θα ήθελα, αδελφοί μου, να μεταφέρω σήμερα στην αγάπη σας ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα όλων αυτών των αγίων μορφών, επωνύμων και ανωνύμων, που μετά παρρησίας προσεδρεύουν στο Θρόνο του Εσφαγμένου Αρνίου. Είναι το γνώρισμα του αγώνος για τη διαφύλαξη της ορθοδόξου πίστεως. Σ αυτόν τον αγώνα αναφέρεται ο Απόστολος Παύλος προς το μαθητή του Τιμόθεο: «αγωνίζου τον καλόν αγώνα της πίστεως»3. Αυτόν έζησε ο ίδιος ο Απόστολος των Εθνών, με επιτυχία, με νίκες πολλές, αλλά και «δια δόξης και ατιμίας, δια δυσφημίας και ευφημίας, … ως αγνοούμενοι και επιγινωσκόμενοι,… ως λυπούμενοι αεί δε χαίροντες, ως μηδέν έχοντες και πάντα κατέχοντες»4. Γι’αυτό και στο τέλος της επίγειας πορείας του θα αναφωνήσει: «τον αγώνα τον καλόν ηγώνισμαι, τον δρόμον τετέλεκα, την πίστιν τετήρηκα• λοιπόν απόκειταί μοι ο της δικαιοσύνης στέφανος»5.
Σ’ αυτό το αγώνισμα της πίστεως έδωσε το παρόν και ο πολυάριθμος χορός των Αγίων Νεομαρτύρων.
Ήταν, πρώτον, αγώνας εναντίον των ποικίλων παθών που ζητούσαν να κυριαρχήσουν μέσα στο χώρο της ψυχής τους και να την οδηγήσουν στην απώλεια. Πόσα δεν τους προσέφεραν οι κατακτητές, και πλούτη και δόξες και τιμές και απολαύσεις, προκειμένου να συλήσουν αυτόν το θησαυρό της πίστεως! Και η δική τους απάντηση σ ὅλες αυτές τις προκλήσεις του κατακτητή ήταν αποστομωτική: «Χριστιανός γεννήθηκα, Χριστιανός και θα πεθάνω»!
Δεύτερον. Ήταν αγώνας κατά της πολυμόρφου αμαρτίας, η οποία προσβάλλει την καθαρότητα με την οποία έπλασε ο Θεός τον άνθρωπο και τον παρασύρει στην κακία και την αθλιότητα. Η αμαρτία τραυματίζει την εικόνα του Θεού, καταργεί την ευγένεια, και αποξενώνει τον άνθρωπο από την παρουσία της Χάριτος. Μάχεται κανείς όχι «προς αίμα και σάρκα, αλλά προς τας αρχάς, προς τας εξουσίας, προς τους κοσμοκράτορας του σκότους του αιώνος τούτου, προς τα πνευματικά της πονηρίας εν τοις επουρανίοις»6. Γι’ αυτό και τα πρόσωπα αυτά, με ακράδαντη θέληση και έχοντας στα χείλη τους, μα πολύ περισσότερο στην καρδιά τους, το όνομα του Χριστού και ακολουθώντας τη συμβουλή του Αποστόλου Παύλου «μνημόνευε Ιησούν Χριστόν εγηγερμένον εκ νεκρών … κατά το ευαγγέλιόν μου»7, υπέτασσαν κάθε εχθρό και πολέμιο και έφταναν στο ένδοξο τέρμα και στο θρίαμβο και σ’ αυτήν τη ζωή, αλλά κυρίως στην αιώνια ζωή, απολαμβάνοντας έτσι την άρρητη χαρά και τη μακαριότητα του Παραδείσου.
Τρίτον. Το αγωνιστικό φρόνημα, που χαρακτήριζε τους Αγίους Νεομάρτυρες, κατέληγε στην ομολογία της πίστεως στο πρόσωπο του Χριστού και εν συνεχεία στο μαρτυρικό τους θάνατο.
Είχαν καταπληκτική σταθερότητα στην ορθόδοξη χριστιανική διδασκαλία και παράδοση.
Είχαν αξιοθαύμαστη καρτερικότητα στα απάνθρωπα και φοβερά βασανιστήρια, στα οποία τους υπέβαλαν οι διώκτες τους και που μας θυμίζουν τα μαρτύρια των παλαιών Μαρτύρων της πίστεώς μας.
Διέθεταν ακόμη ανεξικακία, συγχωρητικότητα και συγχρόνως προσευχή για τους βασανιστές τους.
Αυτό το πνεύμα της πίστεως και της ομολογίας, καθώς και το λουτρό του αίματος που πότιζε τη γη και στόλιζε τα μαρτυρικά τους λείψανα, τόνωνε ιδιαίτερα τον πονεμένο λαό μας, έσταζε δρόσο αναψυχής μέσα στην έρημο της σκλαβιάς στις πονεμένες ψυχές των ραγιάδων, ώστε να μη λυγίζουν από τις συνεχείς απειλές και διώξεις των κατακτητών. Η παρουσία τους, όπως γράφει και πάλι ο Άγιος Νικόδημος, ήταν αύρα αναψυχής σ’ εκείνους που λιποθυμούσαν κάθε ώρα κάτω από το ζυγό της αλώσεως. «Είναι ένα θαύμα να βλέπει κανείς μέσα στην καρδιά του χειμώνος εαρινά άνθη, μέσα στην βαθύτατη νύκτα ημέρα και ήλιο, μέσα στο ψηλαφητόν σκότος φώτα λαμπρότατα, εν καιρώ της αιχμαλωσίας να βλέπει ελευθερία και εν καιρώ ασθενείας να βλέπει την υπερφυσική δύναμη του Θεού»8.
Oι Άγιοι Νεομάρτυρες, που μαρτύρησαν στα δίσεκτα εκείνα χρόνια και που σαν ουράνιο νέφος σκεπάζουν την πολύπαθη πατρίδα μας, έρχονται σήμερα να υπενθυμίσουν και σε εμάς το χρέος που έχουμε απέναντι σε αυτόν το θησαυρό της πίστεως. Αυτή η πίστη δεν είναι μία θεωρητική διδασκαλία, ούτε μία διανοητική θεωρία. Η πίστη είναι ζωή! Και αυτή η ζωή συνδέεται με την όντως ζωή, που είναι ο Χριστός. Αν υπάρχει αληθινή κοινωνία με το Θεό, τότε βρισκόμαστε και στην πραγματική κατάσταση της ελευθερίας. Μακριά από το Θεό μένει κανείς διασπασμένος, εσωτερικά και εξωτερικά, με συγκρούσεις, διχασμούς και διαιρέσεις.
Σήμερα, που οι αξίες έχουν φυγαδευθεί και ο παραδοσιακός κοινωνικός ιστός της πατρίδας μας έχει αλλάξει και τα Ιερά Μυστήρια (όπως του Βαπτίσματος και του Γάμου) έχουν χάσει την ιερότητά τους και με τον τρόπο μας τα μεταβάλλουμε σε απλές χαρούμενες τελετές,
σήμερα, που η σχέση μας με το Θεό και την Εκκλησία περιορίζεται σε μία τυπική παρουσία,
οι Άγιοι Νεομάρτυρες μας υπερτονίζουν πως δεν πρέπει να αποδεχθούμε και να συμβιβασθούμε με την αμαρτία, αλλά και κάθε άλλη παρέκκλιση και ανευθυνότητα στις διαπροσωπικές μας σχέσεις που μας κατευθύνει μακριά από την Αλήθεια και περιπλέκει τη ζωή μας και τελικά μας οδηγεί στον πνευματικό θάνατο και στην απώλεια της αιωνίου ζωής.
Εύχομαι. οι πρεσβείες των Αγίων Νεομαρτύρων να μας ενισχύσουν τις δύσκολες αυτές ώρες, προκειμένου να αποδυθούμε κι εμείς στον καλό αγώνα της πίστεως.
1. Δοξαστικόν Μικρού Εσπερινού.
2. Ματθ. 10,32.
3. Α΄ Τιμ. 6,12.
4. Β΄ Κορ. 6,8-10.
5. Β΄ Τιμ. 4,7-8.
6. Εφεσ. 6,12.
7. Β΄ Τιμ. 2,8.
8. Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου, Νέον Μαρτυρολόγιον, Προοίμιον (Λόγος εγκωμιαστικός), εκδ.γ΄ “Αστήρ-Παπαδημητρίου”, σελ. 10.
-250x180.jpg)
