Η μεγάλη είδηση που καθημερινά ευαγγελίζεται στον κόσμο ο χριστιανισμός, είναι ότι ένα πράγμα αξιολογείται πλήρως ως προς την αξία του, αν κρίνεται όχι κατά τα εξωτερικά φαινόμενα, αλλά κατά την ουσία του.
Να αξιολογείτε τα πράγματα, όχι ανάλογα με το χρώμα και το σχήμα τους, αλλά ανάλογα με το νόημά τους. Να αξιολογείτε τον κάθε άνθρωπο όχι κατά την ιδιότητα και την περιουσία του, κατ’ όψιν δηλαδή, αλλά κατά την καρδιά του – εκεί, όπου τα αισθήματα, ο νους και η βούλησή του ενώνονται.
Με αυτό το μέτρο (που αποτελεί πάντοτε ένα νέο δίδαγμα για τον κόσμο), εκείνος που εξωτερικά είναι υποδουλωμένος δεν είναι δούλος, και εκείνος που έχει εξωτερική -σωματική- ελευθερία, δεν είναι ελεύθερος. Ανάλογα με την κοσμική κατανόηση, δούλος είναι αυτός ο οποίος απολαμβάνει ελάχιστα τον κόσμο και ελεύθερος αυτός ο οποίος απολαμβάνει πολύ τον κόσμο. Όμως, κατά τη χριστιανική αντίληψη, δούλος είναι εκείνος ο οποίος απολαμβάνει ελάχιστα από τον ζώντα Χριστό, ενώ ελεύθερος είναι εκείνος ο οποίος απολαμβάνει όσο το δυνατόν περισσότερο τον ζώντα Χριστό.
Επίσης, σύμφωνα με την κοσμική κατανόηση των όρων, δούλος είναι όποιος συνήθως δεν κάνει το δικό του θέλημα, αλλά κάνει το θέλημα των άλλων· ενώ ελεύθερος είναι όποιος συνήθως κάνει το δικό του θέλημα και σπανιότερα το θέλημα των άλλων. Κατά τη χριστιανική αντίληψη, δούλος είναι εκείνος που συνήθως κάνει το δικό του θέλημα και λιγότερο συχνά το θέλημα του Θεού· ενώ ελεύθερος άνθρωπος είναι εκείνος που κάνει το θέλημα του Θεού πιο συχνά απ’ ο,τι το δικό του. Το να είσαι δούλος Κυρίου είναι η μόνη ελευθερία που αξίζει για τον άνθρωπο και η μόνη αληθινή· ενώ το να είσαι δούλος του κόσμου και του εαυτού σου, δούλος των παθών και της αμαρτίας, είναι η μόνη μοιραία σκλαβιά. Ένας άνθρωπος μπορεί, αναλογιζόμενος τους βασιλιάδες στο θρόνο τους, να σκεφθεί: άραγε υπάρχουν άλλοι άνθρωποι πιο ελεύθεροι απ’ αυτούς σ’ όλη τη γη;
Κι όμως, πολλοί βασιλιάδες ήταν οι πιο ποταποί και οι πιο ανάξιοι δούλοι στη γη! Για τους αλυσοδέσμιους χριστιανούς στα μπουντρούμια, μπορεί ένας άνθρωπος να σκεφθεί: άραγε υπάρχουν σκλάβοι πιο δυστυχισμένοι απ’ αυτούς σε όλη τη γη; Κι όμως, οι χριστιανοί μάρτυρες στις φυλακές ένιωθαν ελεύθεροι άνθρωποι και έσφυζαν από πνευματική χαρά! Έψαλλαν ψαλμούς και ανέπεμπαν προσευχές δοξολογίας κι ευγνωμοσύνης προς το Θεό. Η ελευθερία που είναι συνυφασμένη, με τη λύπη, και τη δυστυχία, δεν είναι ελευθερία, αλλά δουλεία. Μόνον η ελευθερία εν Χριστώ συνυφαίνεται μέ την ανεκλάλητη χαρά. Η άληκτη χαρά: αυτή είναι η σφραγίδα της αληθινής ελευθερίας.
Κύριε Ιησού, ο Μόνος Αγαθός Κύριος, που χορηγείς την ελευθερία όταν μας κάνεις δέσμιους σε Σένα, κάνε μας δούλους Σου το ταχύτερο δυνατόν, ώστε να πάψουμε να είμαστε δούλοι σε αδυσώπητους και ανελεήμονες αφέντες.
Γιατί σε σένα ανήκει όλη η δόξα και η τιμή και η προσκύνηση στους αιώνες. Αμήν.
πηγή: Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, «Ο Πρόλογος της Οχρίδας», εκδ. ΑΘΩΣ
