ΛΑΖΑΡΑΚΙΑ: Τα Λαζαράκια είναι ένα παλαιό μοναστηριακό έθιμο που παρασκευάζεται παραμονή ή ανήμερα του Σαββάτου του Λαζάρου.
Του Γιάννη Παπανικολάου
Η συνταγή τους στο Άγιον Όρος ακολουθεί αυστηρά νηστίσιμα υλικά, με άρωμα ταπεινότητας και προσευχής. Είναι μικρά ψωμάκια σε σχήμα ανθρώπου, που συμβολίζουν τον Λάζαρο δεμένο με το σάβανό του.
Ακολουθεί παραδοσιακή αγιορείτικη συνταγή, βασισμένη στις μοναστηριακές πρακτικές:
Υλικά (για περίπου 20 Λαζαράκια)
• 1 κιλό αλεύρι για όλες τις χρήσεις
• 2 φακελάκια ξηρή μαγιά (ή 50 γρ. φρέσκια μαγιά)
• 1 φλιτζάνι ζεστό νερό (για τη μαγιά)
• 1 φλιτζάνι χυμός πορτοκάλι
• 1/2 φλιτζάνι ελαιόλαδο
• 1/2 φλιτζάνι ζάχαρη
• 1 κουταλάκι κανέλα
• 1/2 κουταλάκι γαρίφαλο
• Ξύσμα από 1 πορτοκάλι
• Λίγο αλάτι
• Σταφίδες ή γαρίφαλα για τα μάτια
Εκτέλεση
1. Ενεργοποίηση μαγιάς
Σε ένα μπολ, διαλύουμε τη μαγιά στο ζεστό νερό με μία κουταλιά ζάχαρη και αφήνουμε 10-15 λεπτά να φουσκώσει.
2. Προετοιμασία ζύμης
Σε μεγάλη λεκάνη ρίχνουμε το αλεύρι κοσκινισμένο. Ανοίγουμε μια γούβα στο κέντρο και ρίχνουμε τη φουσκωμένη μαγιά, το χυμό πορτοκαλιού, το ελαιόλαδο, τη ζάχαρη, τα μυρωδικά (κανέλα, γαρίφαλο), το ξύσμα και λίγο αλάτι.
3. Ζύμωμα
Ζυμώνουμε καλά μέχρι να έχουμε μια λεία και ελαστική ζύμη που δεν κολλάει στα χέρια. Αν χρειαστεί, προσθέτουμε λίγο ακόμα αλεύρι. Σκεπάζουμε με πετσέτα και αφήνουμε σε ζεστό μέρος για 1-1,5 ώρα, μέχρι να διπλασιαστεί σε όγκο.
4. Πλάσιμο Λαζαρακίων
Χωρίζουμε τη ζύμη σε μικρά μπαλάκια. Από κάθε μπαλάκι σχηματίζουμε μικρό σώμα σε σχήμα ανθρώπου (σαν παιδί ή καλόγερο), με το κεφάλι στο επάνω μέρος. Διπλώνουμε τα «χέρια» του Λαζάρου μπροστά στο στήθος, σαν να είναι δεμένος.
5. Διακόσμηση
Τοποθετούμε 2 γαρίφαλα ή 2 σταφίδες στο πρόσωπο για μάτια. Αν θέλουμε, τρυπάμε και με μαχαίρι τον σταυρό στο στήθος.
6. Φούσκωμα ξανά
Απλώνουμε τα Λαζαράκια σε ταψί με λαδόκολλα και τα αφήνουμε 20-30 λεπτά να ξαναφουσκώσουν.
7. Ψήσιμο
Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 180°C για 25-30 λεπτά, μέχρι να ροδίσουν όμορφα.
Σημειώσεις από το Άγιον Όρος
• Τα Λαζαράκια δεν περιέχουν αυγό ή γαλακτοκομικά, τηρώντας τη μοναστηριακή νηστεία.
• Συχνά οι μοναχοί διαβάζουν προσευχή κατά την παρασκευή τους και τα προσφέρουν ως ευλογία.
• Συνοδεύουν τα Λαζαράκια με ζεστό τσάι του βουνού ή ρεβιθόσουπα, και τα μοιράζουν στους προσκυνητές.
• Το σχήμα του Λαζάρου πάντα θυμίζει την ταφή και την ανάστασή του, προσκαλώντας σε εσωτερική περισυλλογή πριν τη Μεγάλη Εβδομάδα.
Τα Λαζαράκια από το Άγιον Όρος δεν είναι απλώς νηστίσιμο γλύκισμα. Είναι μια βιωματική υπενθύμιση της Ανάστασης, της ελπίδας και της μετάνοιας, με άρωμα προσευχής και παράδοσης.
