Κατά καιρούς έχει δημοσιευτεί ένα απλό, αλλά πολύ δυνατό ποίημα – προσευχή προς τον Θεό, γραμμένο από έναν στρατιώτη λίγο πριν σκοτωθεί στην μάχη. Στα μέχρι τώρα δημοσιεύματα υποστηρίζεται ότι το ποίημα βρέθηκε στην τσέπη ενός Αμερικανού στρατιώτη που σκοτώθηκε στον πόλεμο του Ιράκ.
Η αλήθεια όμως είναι πολύ διαφορετική. Το συγκλονιστικό αυτό ποίημα γράφηκε από τον Ρώσσο στρατιώτη Αλεξάντερ Ζατσέπα, που κατά πάσα πιθανότητα σκοτώθηκε σε μία πολύ σκληρή μάχη μεταξύ Γερμανῶν καί Ρώσσων στήν Ρωσσία τό 1944. Μετά από την μάχη αυτήν, κατά την οποία σχεδόν κανείς δεν έμεινε ζωντανός, ο Ρώσσος ιατρικός υπεύθυνος βρήκε ένα κομμάτι χαρτιού με το ποίημα αυτό στην τσέπη του πανωφοριού ενός νεαρού στρατιώτη, πού είχε σκοτωθεί.
Το ποίημα το πήρε ένας άλλος στρατιώτης, ο Βασίλης Σοκόλοφ, ο οποίος κατάφερε σχεδόν από θαύμα να επιζήση από την ίδια φονική μάχη με ελάχιστους ακόμη στρατιώτες.
Πολλοί από τους Ρώσσους στρατιώτες διάβασαν αυτό το απλό ποιηματάκι. Τους άγγιξε αμέσως και το κράτησαν, πολλοί αργότερα το αντέγραψαν. Λίγους μήνες μετά το τέλος του πολέμου ο Βασίλη Σοκόλοφ εγκλείστηκε από το κουμμουνιστικό καθεστώς σε στρατόπεδο συγκέντρωσης, λόγω κάποιου αστείου που είπε για τον δικτάτορα Στάλιν. Όταν τον συνέλαβαν, του αφαίρεσαν το αρχικό κομμάτι χαρτιού με το ποίημα. Όμως ο Βασίλη Σοκόλοφ το είχε ήδη αποστηθίσει και το έγραψε ξανά από τη μνήμη του. Διαβάζοντάς το, σταδιακά άλλαζε η σκέψη και η ζωή του. Το ποίημα αυτό παραδόθηκε στήν πιστή γιατρό Μαρία Σεργκέγιεβνα από τον Βασίλη Σοκόλοφ, λίγο πριν πεθάνη από φυματίωση σε στρατόπεδο συγκέντρωσης φυματικών πολιτικών κρατουμένων στην Ουκρανία. Η Μαρία Σεργκέγιεβνα κατέγραψε ολόκληρη την ιστορία.
Το ποίημα είχε την υπογραφή “Αλεξάντερ Ζατσέπα”. Ο Αλεξάντερ Ζατσέπα στρεφόταν αδέξια στόν Θεό, για πρώτη φορά στην ζωή του, λίγο πριν το βίαιο τέλος της. Αυτή ήταν η τρομερή δύναμη του ποιήματος. Το ποίημα είναι το εξής:
Άκου, Θεέ… καμμιά φορά στην ζωή μου
Δέν έχω μιλήσει μαζί Σου, αλλά σήμερα
Θα ήθελα να Σου πω «γειά σου».
Γνωρίζεις ότι από τα παιδικά μου χρόνια πάντοτε μου έλεγαν
Ότι δεν υπάρχεις, και εγώ, ο ανόητος, τούς πίστευα.
Ποτέ δεν έχω συλλογιστεί για την δημιουργία Σου.
Αλλά μόλις αυτήν την νύκτα πρόσεξα
Από έναν κρατήρα, που άνοιξε μία βόμβα καθώς έσκασε,
Τον ουρανό με τα αστέρια από πάνω μου.
Ξαφνικά κατάλαβα, καθώς θαύμαζα τα άστρα που λαμπύριζαν,
Πόσο σκληρή μπορεί να είναι μία απάτη.
Άραγε, Θεέ, θα μου δώσης το χέρι Σου;
Σου τό λέω γιά νά μέ καταλάβης.
Δέν είναι περίεργο που μέσα στην φρικτότερη κόλαση
Το φως μου αποκαλύφτηκε έξαφνα και Σέ είδα;
Δέν έχω τίποτε να πω πέρα από αυτό.
Μόνο ότι είμαι ευτυχισμένος που Σε είδα.
Τα μεσάνυκτα θα αρχίσουμε επίθεση.
Αλλά δεν φοβάμαι – Μας κοιτάζεις από πάνω.
Το σήμα. – Λοιπόν, πρέπει νά πηγαίνω.
Είναι ωραία να είμαι μαζί Σου. – Θέλω επίσης να πω
Ότι, ὅπως γνωρίζεις, η μάχη θα είναι φονική,
Και ίσως, αυτήν ακριβώς την νύκτα θα κτυπώ στην πόρτα Σου…
Και έτσι, παρότι μέχρι τώρα δεν ήμουνα φίλος Σου,
Θα με αφήσεις να μπω, όταν έλθω σε Σένα;
Μα, φαίνεται ότι κλαίω… Θεέ μου, βλέπεις
Τί μου συνέβη, τά μάτια μου έχουν ανοίξει.
Γειά σου, Θεέ μου – Φεύγω. Καί είναι εντελώς απίθανο ότι θα επιστρέψω.
Τί παράξενο – αλλά τώρα δεν φοβάμαι τον θάνατο.
Τα μάτια του Αλεξάντερ Ζατσέπα άνοιξαν σε μία στιγμή, λίγο πριν βρεθεί αντιμέτωπος πρόσωπο με πρόσωπο με τόν θάνατο. Μέσα σ’ αυτήν την στιγμή, την τόσο σημαντική για αυτόν, δεν θέλει να είναι μόνος του, δεν θέλει να κρατήσει την χαρά του μόνο για τον εαυτό του, αλλά να την μοιραστεί. Κοιτάζει στις τσέπες του και βρίσκει ένα μολύβι. Γράφει αυτούς τους εμπνευσμένους στίχους. Και για να βρουν οι άλλοι αυτό το κομματάκι χαρτιού γρηγορότερα και ασφαλέστερα, το βάζει στην εξωτερική τσέπη του βαριού πανωφοριού του. Μπορεί όμως και απλά να μην είχε το χρόνο να το κρύψει καλύτερα.
Ἡ Μαρία Σεργκέγιεβνα προσέθετε για την επίδραση που είχε το ποίημα αυτό στην ζωή του Βασίλη Σοκόλοφ. «Ο Βάσια είχε πάρει τα πάντα από αυτό. Είχε πει ότι δεν ήξερε με ποιό θαύμα είχε σωθεί στην μάχη. Και μετά από αυτήν, τί δρόμο γεμάτο πόνο είχε βαδίσει. Τί Γολγοθά! Και πόσο ψηλά είχε ανέβει στην πνευματική κλίμακα, πόσο ψηλά! Νά ήταν ο Βάσια ο μοναδικός;». Ασφαλώς όχι. Η απήχηση που έχει μέχρι σήμερα το ποίημα αυτό, έστω και αν οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν την αληθινή ταυτότητά του, έδειξε ότι η Μαρία Σεργκέγιεβνα είχε δίκιο.
Η διήγηση αυτή με όλη την ιστορία του τέλους του Βασίλη Σοκόλοφ δημοσιεύτηκε στο αμερικανικό ορθόδοξο περιοδικό «Ο Ορθόδοξος Λόγος» («Τhe Orthodox Word»), τεύχος 234 του 2004, σελ. 25-40, με τίτλο «“Τον ληστήν αυθημερόν”. Η ιστορία του Βασίλη Σοκόλοβ». Είναι μία χαρακτηριστική απόδειξη πώς η πίστη μεταμορφώνει μία ανθρώπινη ψυχή. Μπροστά στο φάσμα του θανάτου, στο πεδίο της μάχης ή σε κάποια άλλη κρίσιμη στιγμή, όπως αυτή που διέρχεται αυτή τη στιγμή η πατρίδα μας, τό άγγιγμα του Θεού μπορεί «αυθημερόν» να μεταστρέψει έναν άπιστο σε πιστό, πού μπορεί έπειτα να ζεστάνει και να αλλάξει την ζωή αυτών που είναι γύρω του. Μέσα από τέτοια παραδείγματα ο Κύριος σηκώνει για μία στιγμή το παραπέτασμα και μας δείχνει πόσο αμετακίνητη και αιώνια είναι η αγάπη και η Δικαιοσύνη Του.
