π. Νίκωνα του Καρουλιώτη: Για την Ευχή του Ιησού

Απέφυγε λοιπόν να μιλήσει ο Νίκων από ταπείνωση. Μερικά χρόνια αργότερα όμως στα «Προλεγόμενα» της Φιλοκαλίας που μεταφράστηκε και εκδόθηκε στην Αγγλική από τους ΚADLOUBOVSKY και PALMER θα γράψει γι’ αυτή την επιστήμη των επιστημών που οδηγεί τον άνθρωπο στη θέωση:

«Η πιο αποτελεσματική μορφή αυτής της τέχνης των τεχνών και της επιστήμης των επιστημών παρουσιάζεται ως η πρακτική της Προσευχής του Ιησού, όπως είναι το παραδοσιακό της όνομα.

Η πρωταρχική προϋπόθεση και απόλυτη αναγκαιότητα είναι το γνώθι σ’ αυτόν. Για να αποκτήσει αυτή την επίγνωση ο αρχάριος ασκούμενος πρέπει να μάθει να είναι αφυπνισμένος προς τις πολύπλευρες δυνατότητες του εγωισμού- και πρέπει να υπερνικήσει όλα τα εμπόδια, τόσο προσωπικά όσο και εξωτερικά, για να αποκτήσει τις καλύτερες προϋποθέσεις για επιτυχία. Η σιωπή και η ησυχία είναι απαραίτητες για τη συγκέντρωση.

Η άσκηση της Προσευχής του Ιησού είναι η παραδοσιακή εκπλήρωση της εντολής του Αποστόλου Παύλου «αδιαλείπτως προσεύχεσθε». Δεν έχει καμία σχέση με το μυστικισμό, ο οποίος είναι η κληρονομιά της ειδωλολατρικής αρχαιότητας. Ο τελευταίος εμφανίστηκε τους δύο πρώτους αιώνες με το κίνημα των Γνωστικών, αλλά γρήγορα απορρίφθηκε από την ξεκάθαρη ματιά των Πατέρων, και δεν είχε σημαντική περαιτέρω ανάπτυξη στο Χριστιανισμό της Ανατολής.

Οι επιθέσεις που έγιναν εναντίον του Γρηγορίου του Παλαμά από τον Βαρλαάμ της Καλαβρίας και από άλλους, και οι επακόλουθες διαστρεβλώσεις που έχουν κερδίσει έδαφος στη Δύση, έχουν δημιουργήσει ψευδή εικόνα για το νόημα της άσκησης της Προσευχής του Ιησού. Στη Δύση, συνεπώς, δεν έχει γίνει αντιληπτό ότι αυτή η πρακτική ανάγεται χρονικά στις αρχές της Χριστιανικής εποχής και έχει διατηρηθεί απαράλλαχτη ανά τους αιώνες στην Ανατολή.

Δίνει πρόσβαση ακόμα και στο μεγαλύτερο επίτευγμα, όπως θα φανεί από τα γραπτά αυτής της συλλογής. Η άσκηση της Προσευχής του Ιησού δίνει την πιο αποτελεσματική βοήθεια και υποστήριξη για την καλλιέργεια της συνείδησης σε όσους φρονούν σκόπιμο να επωμισθούν αυτή την άσκηση. Η Φιλοκαλία είναι το νήμα που δείχνει το δρόμο μέσα από τις δυσκολίες, τις αντιξοότητες και την πνευματική πενία της σύγχρονης ζωής. Είναι η πιο δραστική δύναμη που δείχνει στον άνθρωπο την οδό και τον οδηγεί στην επιτυχία σε αυτό το πόνημα»

Βιβλιογραφία: Στο ερημητήριο του Π. Νίκωνα του Καρουλιώτη (1874-1964)