Πως γεννιέται η απάθεια;

Απάθεια: Πως γεννιέται η απάθεια; Μην νομίζεις ότι έχεις τέλεια απάθεια, όταν δεν είναι παρόν το πράγμα που ερεθίζει κάποιο πάθος. Όταν παρουσιαστεί αυτό και εσύ μένεις ανεπηρέαστος και από αυτό και από τη μνήμη του κατόπιν, τότε να γνωρίζεις ότι έφτασες στα όρια της απάθειας.

Απάθεια είναι η ακινησία της ψυχής προς την κακία. Είναι η έλλειψη ενεργείας των παθών. Είναι η απελευθέρωση της ψυχής, από την έλξη των παθών και κατά συνέπεια η αποχή του σώματος, από την έμπρακτη αμαρτία. Απάθεια είναι αδύνατο να την αποκτήσει κανείς, χωρίς το έλεος του Χριστού. (Όσιος Θαλάσσιος)

Η τέλεια απάθεια είναι νοητή ακτημοσύνη. Όταν ο νους φτάσει σ’ αυτήν, εγκαταλείπει τα γήινα. Τέλεια απάθεια έχει εκείνος, που ούτε προς τα πράγματα έχει πάθος, ούτε προς τις μνήμες τους. Η άκρα απάθεια, κάνει τα νοήματα απαθή. Ιδίωμα της απάθειας είναι η αληθινή διάκριση. Εκείνος που έχει διάκριση, πράττει τα πάντα με μέτρο και κανόνα. (Όσιος Θαλάσσιος)

Απάθεια έχει η ψυχή που ταυτίστηκε τόσο με τις αρετές, όσο οι εμπαθείς με τις ηδονές. Από την ταπείνωση γεννιέται η απάθεια. (Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος)

Μην νομίζεις ότι έχεις τέλεια απάθεια, όταν δεν είναι παρόν το πράγμα που ερεθίζει κάποιο πάθος. Όταν παρουσιαστεί αυτό και εσύ μένεις ανεπηρέαστος και από αυτό και από τη μνήμη του κατόπιν, τότε να γνωρίζεις ότι έφτασες στα όρια της απάθειας. Αλλά ούτε τότε να μην αμελήσεις, γιατί αρετή που πολυκαιρίζει νεκρώνει τα πάθη, όταν όμως παραμελείται, αυτά πάλι ξεσηκώνονται. (Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής)

Πρώτη απάθεια είναι η τέλεια αποχή από τα έμπρακτα κακά, η οποία παρατηρείται στους αρχαρίους. Δεύτερη, η τέλεια αποβολή από τη διάνοια των λογισμών της συγκαταθέσεως στα κακά, η οποία γίνεται σ’ εκείνους που επιδιώκουν έλλογα την αρετή. Τρίτη, η τέλεια ακινησία της επιθυμίας προς τα πάθη· αυτή υπάρχει σ’ εκείνους που βλέπουν νοερά μέσω των σχημάτων των ορατών τους λόγους τους. Τέταρτη απάθεια είναι η πλήρης κάθαρση και αυτής της ψιλής φαντασίας, η οποία γίνεται σ’ εκείνους που με τη γνώση και τη θεωρία έκαναν το νου τους καθαρό και διαφανή καθρέφτη του Θεού. Εκείνος λοιπόν που καθάρισε τον εαυτό του από την ενέργεια των παθών, ελευθερώθηκε από τη διανοητική συγκατάθεση σ’ αυτά, σταμάτησε να κινείται προς τα πάθη με την επιθυμία του και έκανε το νου του αμόλυντο και από την ψιλή φαντασία των παθών, έχοντας και τις τέσσερις γενικές απάθειες, βγήκε έξω από την ύλη και τα υλικά και τρέχει να φτάσει το νοερό και Θεϊκό και ειρηνικό τέρμα των νοητών. (Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής)