Ξέρετε, άραγε (και συγνώμη για την ερώτηση) γιατί κάνουμε μνημόσυνα;
Πηγαίνετε κάθε Κυριακή στην Εκκλησία;
Θεωρείτε έλλειψη ψυχική την μη συμμετοχή στην Θεία Λειτουργία της Κυριακής;
Αξιολογείτε ότι δεν «είναι δυνατόν» η Κυριακή να είναι “γυμνή” σαν τις άλλες μέρες; Ότι ταυτίζεται (η Κυριακή) με την Ανάσταση και την Ευχαριστιακή Ανάμνηση του Χριστού, όπως ο ίδιος μας υπέδειξε;
Ακόμα περισσότερο… κάθε πότε κοινωνάτε; Τι είναι για σας η Μετάληψη των Ευχαριστιακών Δώρων;
Όλα τα παραπάνω (σε όποια απάντηση και αν καταλήξετε) πόσο συνδυάζονται με τους άλλους χριστιανούς; Όχι μόνον τους κατά τη σάρκα και το αίμα συγγενείς σας αλλά με όλους τους χριστιανούς…!;
Έχετε άραγε ποτέ αναλογισθεί, γιατί ο Χριστός μας παρέδωσε τρόπο προσευχής, η οποία αρχίζει κατευθείαν να Του απευθύνεται με συνδυαστική συμπερίληψη και όλων των άλλων χριστιανών; Γιατί μας παρέδωσε να προσευχόμαστε λέγοντάς Του: Πατέρα μας… (Πάτερ ἡμῶν…) και όχι Πατέρα μου; Τις περισσότερες φορές μόνοι μας θα το πούμε…! Γιατί πληθυντικός; (Θυμηθείτε και εκείνη την εκπληκτική Simon Weill που επαναλάμβανε ασταμάτητα το Πάτερ ἡμῶν…! Είχε αντιληφθεί την πελώρια ουσία και σημασία του πράγματος… έστω και μη όντας χριστιανή!!)
Γιατί λοιπόν πληθυντικός;
Γιατί απλά… μόνοι μας «δεν υπάρχουμε»!
Unus Christianus, nullus Christianus, έλεγαν οι αρχαίοι παππούδες-αδελφοί μας. Δηλαδή: Ένας χριστιανός, κανένας χριστιανός! Κανένα μέλος του ανθρωπίνου σώματος δεν υπάρχει ζωντανό μόνο του! Όλα μαζί και σε συλλειτουργία. Καθένα που αποκόπτεται πεθαίνει. Έτσι και η Εκκλησία του Χριστού. Τα μέλη της δεν είναι αυτονομημένα, δεν υπάρχουν μόνα τους, δεν είναι ζωντανά, όταν αποκοπούν! Οι χριστιανοί αγωνίζονται εναντίον του εγωισμού τους, ακριβώς για να μπορέσουν να ενσωματωθούν με τους άλλους αδελφούς τους στο σωτήριο Σώμα του Μυστηρίου της Εκκλησίας του Χριστού.
Η κύρια προσευχή των χριστιανών είναι η Θεία Ευχαριστία. Η Ανάμνηση (κατά την υπόδειξή Του), της ζωής, του θανάτου, και της Ανάστασης του Χριστού. Μέσα στην Θεία Ευχαριστία λαμβάνουν χώρα και τα κύρια υπόλοιπα Μυστήρια. Της Βαπτίσεως του Γάμου και της Ιεροσύνης-Χειροτονίας δηλαδή. Ακόμα και σήμερα που ο Γάμος και το Βάπτισμα γίνονται και ανεξάρτητα, αρχίζουν με την ίδια εναρκτήρια επίκληση- δοξολογία της Θείας Λειτουργίας: Εὐλογημένη ἡ Βασιλεία τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
Στην ανάμνηση λοιπόν του Χριστού, στην Θεία Ευχαριστία, μαζευόμαστε ως αδέλφια γύρω από το Πατρικό τραπέζι να προσευχηθούμε από κοινού (όλες οι προσευχές εκφέρονται σε πληθυντικό αριθμό… δεόμεθα… παρακαλούμε… εμείς… καταξίωσον ἡμᾶς…) ευχαριστώντας τον Πατέρα μας, που έστειλε τον Μεγάλο Αδερφό μας να γίνει άνθρωπος σαν εμάς, να μας δείξει-διδάξει τον τρόπο να Του μοιάσουμε, και να μας δώσει ως Σώμα Του και Αίμα Του αυτά που συντηρούν και την σωματική μας ύπαρξη (ψωμί-κρασί).
Σ’ αυτή την ανάμνηση είμαστε όλοι. Οι βιολογικά ζωντανοί αλλά και οι βιολογικά πεθαμένοι! Για τον Θεό… «πάντες ζῶσιν». Τότε λοιπόν όταν Τον παρακαλέσουμε και μεταβάλει το ψωμί μας σε Σώμα Του και το κρασί μας σε Αίμα Του, εκεί τότε, μπροστά στα Άγια Δώρα, αρχίζουμε να παρακαλούμε πρώτα για τους νεκρούς αδελφούς μας (μετά το “Ἐξαιρέτως”) και στη συνέχεια για τον υπεύθυνο επίσκοπο και όλους τους ζωντανούς αδελφούς μας.
Γι’ αυτό ήρθατε στο Μνημόσυνο!!
Το Μνημόσυνο είναι (αφήστε τις κακοποιήσεις που έχει υποστεί από εμάς τους κληρικούς) μια μεγαλειώδης και γοητευτική έκφραση του ότι η Εκκλησία του Χριστού είναι κοινωνία αγάπης. Οικογένεια πιστευόντων. Σώμα ανθρώπινο που «καθ’ ὁδόν» (στη διαδρομή της ανθρώπινης ζωής) γίνεται Σώμα Χριστού, όπως Αυτός μας δίδαξε και με τον Σαμαρείτη Του και με την παραβολή-εικονολογική παρουσίαση, στο 25ο κεφάλαιο του κατά Ματθαίον, της Δευτέρας Του Παρουσίας. Τότε που κριτήριο αλλαγής της καρδιάς μας, θα είναι η έγνοια μας για τον πλησίον αδελφό μας. (Επείνασα-εδίψασα-ήμουν ξένος-γυμνός-φυλακισμένος… και ήλθατε προς με! Δηλαδή ξεχάσατε τον εαυτό σας και με νοιαστήκατε!!)
Μνημόσυνο δηλαδή δεν είναι τα κόλλυβα κι η… διαδικασία του μετά… καφέ, και τα “συλλυπητήρια” της κοινωνικής υποχρέωσης-υποκρισίας πολλάκις! Μνημόσυνο είναι η προσφορά της Θείας Ευχαριστίας ειδικότερα για τον άνθρωπο, που πέθανε, και η προσευχή μας γι’ αυτόν. Τα μνημόσυνα είναι τρία. Τα Τρίτα (της τρίτης μετά τον θάνατο ημέρας)· τα Ένατα (της ένατης μετά τον θάνατο ημέρας)· τα Τεσσαρακοστά. Δεν υπάρχουν άλλα μνημόσυνα. Όλα τα υπόλοιπα είναι πλεοναστική ευλάβεια, αφού στα δύο ετήσια Ψυχοσάββατα, την παραμονή των Απόκρεω και την παραμονή της Πεντηκοστής (κάθε χρονιά!!) η Εκκλησία προσεύχεται για όλους τους κεκοιμημένους της. Κάθε Σάββατο ολοχρονίς η προσευχή της Εκκλησίας είναι για τους νεκρούς. Και η σωστή τάξη και ημέρα Μνημοσύνου είναι το Σάββατο. Οι καταστρατηγήσεις δεν δημιουργούν κανόνα και τάξη. Ούτε χρειάζεται αγωνία μήπως και πέρασαν ή απολείπονται κάποιες μέρες, για την συμπλήρωση των τεσσαράκοντα!! Αυτά είναι ιουδαϊκές παρατηρήσεις. Ο Χριστός, και ο νεκρός μας μαζί Του, είναι έξω από τον χρόνο. Το θέμα είναι η προσευχή μας και η ποιότητα της, όχι… το ημερολόγιο!!
Προσφέρουμε την Ευχαριστία και προσευχόμαστε για το νεκρό, όχι για να εξιλεώσουμε τον Χριστό (σα να’ταν κανένας θιγμένος χαζοβασιλιάς… Ἵλεως Κύριε) αλλά ακριβώς για τον νεκρό μας, να μην γίνουν οι τυχόν αμαρτίες του, «αγκύλωση και δυσκινησία» στο να ανταποκριθεί στην αγάπη του Χριστού και στην αιμορραγούσα (του Χριστού) Φιλανθρωπία και μείνει μόνος του (ο άνθρωπός μας-το μέλος της Εκκλησίας) «σ’ ένα βρυγμό, τρόμο, και σκοτάδι»! Κόλαση είναι να μη μπορείς να αγαπάς. Κόλαση είναι το σκοτάδι της αυτοθέασης. Κόλαση είναι η επιλογή του θανάτου που έρχεται από την αποκοπή από την ζωή και την ζωντάνια του όλου σώματος του Χριστού, της Εκκλησίας που τότε θα φανερωθεί σε όλο της το “μεγαλείο”!!
Οι προσευχές της Εκκλησίας με τα Μνημόσυνα και τα Ψυχοσάββατα, αυτό το πελώριο νόημα και την ουσιαστική ωφέλεια έχουν. Να βοηθήσουν την ελευθερία του ανθρώπου (και μετά θάνατον συνεχίζει ουσιαστικά!) να προσβλέπει (ο άνθρωπος μας) στο άπειρο έλεος του Θεού, να είναι ανοιχτός στην πρόταση εναγκαλισμού του από τον Σταυρωθέντα (και γι’ αυτόν) Χριστό και να προσδοκά (όπως λέμε στο Πιστεύω) την ολοκληρία της Αναστάσεως (με την αποκατάσταση του σώματος του στην αρχική θεόπλαστη αρτιότητα) και της Κρίσεως του Δεσπότου Χριστού, ο Οποίος θα έρθει, θα σκουπίσει κάθε δάκρυ από τα ανθρώπινα μάτια, θα αδειάσει τους τάφους, και θα κρίνει… ζώντας και νεκρούς.
Τότε θα κριθούμε όλοι.
Ο Χριστός μακάρι να αναπαύσει κάθε κεκοιμημένο!
Και τους δικούς μας αγαπημένους!
Και εμάς όταν θα έρθουμε στην κατάσταση αυτή!
Με ευχές αποδοχής από όλους μας, ζώντας και νεκρούς της προσφοράς του Χριστού, που… δεν αγοράζεται!
Ο εφημέριός σας
π. Θεοδόσιος
