Η αποφυγή προσκολλήσεων είναι απαραίτητη όχι μόνο μέσα στα Μοναστήρια και τις μοναστικές Αδελφότητες, αλλά και για τους λαϊκούς πιστούς.
Υπάρχουν πνευματικοί οι οποίοι, ενώ είναι αρκετά ευσεβείς, όμως καλλιεργούν μία πολύ ισχυρή εξάρτηση από τον εαυτό τους και υποθάλπουν μία προσκόλληση στον εαυτό τους. Αυτό είναι πέρα για πέρα αρρωστημένο . Συνήθως δεν το καταλαβαίνουν και όταν τους το υποδείξει κανείς, διαμαρτύρονται και εξανίστανται.
Ο πνευματικός εξαφανίζει τον εαυτό του και βάζει στον εξομολογούμενο Χριστό και μόνο Χριστό. Μέλημά του είναι η διακονία του Χριστού . Δεν ευχαριστιέται με τη φράση: « τα πνευματικά μου τέκνα…» , αλλά «τα τέκνα του Θεού». Είναι δούλος του Θεού ο πνευματικός και όχι το αφεντικό. Αυτή η φράση , που συχνά ακούγεται: « τα πνευματικά μου παιδιά», είναι πολύ επικίνδυνη. Μερικές φορές μυρίζει και αρκετό εγωισμό. Δε φτιάχνουμε δικά μας παιδιά, αλλά παιδιά του Θεού. Αυτό βέβαια είναι αφάνταστα λεπτό θέμα και δυσδιάκριτο. Ας προσπαθούμε, όσοι έχουμε τη χάρη της πνευματικής πατρότητας, να βιώνουμε πολλή ταπείνωση, για να μπορούμε να διακρίνουμε τις λεπτές αυτές ισορροπίες.
Ο εξομολογούμενος βέβαια θα τρέφει αγάπη και σεβασμό προς τον πνευματικό του πατέρα. Θα εκδηλώνει υπακοή ελεύθερα και αβίαστα, αλλά θα προσέχει πάντα να μην έχει προσκόλληση, που βλάπτει την πνευματική ζωή.
Η καρδιά πρέπει να είναι πάντα στραμμένη στο Θεό. Ν’ αγαπά το Θεό και να υπηρετεί το Θεό. Οι αρρωστημένες εκείνες καταστάσεις που αγαπά περισσότερο τον πνευματικό του από τον Θεό είναι τελείως απαράδεχτες. Έχω ζήσει τέτοιες αρρωστημένες καταστάσεις στην ποιμαντορική μου διακονία και έχω πικρή πείρα.
Με επισκέφθηκε κάποτε στο γραφείο μου στον Πειραιά μια ομάδα φοιτητών και φοιτητριών δεκαπέντε περίπου ατόμων. Φαίνονταν πολύ καλά παιδιά , με πολλή ευσέβεια και σεμνότητα. Μου είπαν κάποιο πρόβλημα που είχε τότε ο πνευματικός τους πατέρας με την Ιερά Σύνοδο. Και τα φαινομενικά καλά αυτά παιδιά μου είπαν με ένα στόμα και οι δεκαπέντε: « Εάν τιμωρηθεί απ’ την Ιερά Σύνοδο ο πνευματικός μας πατέρας , θα φύγουμε όλοι και θα πάμε μαζί του στους Παλαιοημερολογίτες». Τους είπα με αγάπη ότι μιας τέτοια σκέψη είναι τελείως λανθασμένη και εκτός ορίων του πνεύματος του Χριστού. Όμως τα παιδιά αυτά, που όντως είχαν πολλή ευσέβεια μέσα τους και φαίνονταν καλοί χριστιανοί, όταν μετά δύο μήνες τιμωρήθηκε από την Ιερά Σύνοδο ο πνευματικός τους πατέρας, έφυγαν όλοι μαζί του και πήγαν στους παλαιοημερολογίτες. Αυτές είναι θλιβερές καταστάσεις, που δεν είναι όμως σπάνιες στον ελλαδικό χώρο.
Κρύβει πολλά μυστικά η πνευματική πατρότητα . Ενώ είναι δωρεά του Θεού, σε εξομολόγους όμως που δεν έχουν οι ίδιοι αναγεννηθεί πνευματικά, επειδή υπάρχει μέσα τους κρυφή ή φανερή εγωπάθεια, δημιουργούνται πολλές αρρωστημένες καταστάσεις που εξ αιτίας τους έχει κλαύσει όχι λίγες φορές η Εκκλησία.
Θέλω να κλείσω τις φτωχές αυτές πρακτικές σκέψεις γύρω από τη σωστή εξομολόγηση με μία παρατήρηση. Κάθε πιστός πρέπει να έχει τον πνευματικό του, χωρίς όμως προσκολλήσεις , όπως αναφέραμε προηγούμενα. Ο πιστός που ζει με αγώνα πνευματικό και προσπαθεί και προσέχει στη ζωή του, συνήθως κάνει μικροσφάλματα . Έτσι στον πνευματικό θα πηγαίνει κατά αραιά διαστήματα, ανάλογα με τις πνευματικές ανάγκες που έχει. Τα μικροσφάλματα συγχωρούνται με την μετάνοια και την προσευχή, καθώς σημειώσαμε στο οικείο κεφάλαιο. Αναγκαίο είναι όμως κάθε δύο ή τρεις μήνες ο πιστός να προσέρχεται στον πνευματικό του, να εξομολογείται με ειλικρίνεια, απλότητα και ειλικρινή μετάνοια τα τυχόν σφάλματα που παρατηρεί στον εαυτό του και θα ειρηνεύει. Απαρίθμηση πόσες φορές θυμώσαμε και πόσες φορές μιλήσαμε απότομα στον αδελφό μας, δε χρειάζεται. Απλά χρειάζεται εκδήλωση μετάνοιας, περιληπτική αναφορά των σφαλμάτων και εκζήτηση του ελέους του Θεού. Ούτε χρειάζεται προσπάθεια να βρούμε οπωσδήποτε σφάλματα και να πούμε στον πνευματικό. Ούτε αποσιώπηση και συγκάλυψη των σφαλμάτων, που δημιουργούν τύψεις συνειδήσεως.
Η συνήθεια που έχουν μερικοί να θέλουν τον πνευματικό «στην τσέπη» δεν είναι σωστή. Αυτό πρέπει να το προσέξουν ιδιαίτερα οι γυναίκες . Αυτές πολλές φορές αρέσκονται να πηγαίνουν κάθε δέκα ημέρες στον πνευματικό. Κάτι τέτοιο ούτε οι πνευματικοί πρέπει να δέχονται, ούτε οι εξομολογούμενοι να διαπράττουν.
Βέβαια εάν- Θεός φυλάξοι- συμβεί σοβαρό παράπτωμα , τότε χρειάζεται αμέσως προσφυγή στο μυστήριο της ιερής Εξομολόγησης και απαραίτητο στοιχείο γνήσιας «εν Χριστώ» πνευματικής ζωής, αρκεί όμως να γίνεται σωστά.
Αρρωστημένες καταστάσεις
Εδώ ακριβώς θέλω να επισημάνω μία αρρωστημένη αντίληψη πολλών εξομολόγων πνευματικών και πολλών εξομολογουμένων, και δη γυναικών, που δεν έχουν σωστή επί του προκείμενου γνώμη και αντίληψη.
Υπάρχουν πνευματικοί οι οποίοι, για να έχουν δεμένα «στο ζωνάρι» τα πνευματικά τους τέκνα, τα προτρέπουν σε πολύ συχνή, εβδομαδιαία ή και δεκαπενθήμερη ή και μηνιαία εξομολόγηση. Είναι αυτοί οι πνευματικοί οι οποίοι χρησιμοποιούν την εξομολόγηση για να δημιουργούν οπαδούς εξαρτημένους απ’ αυτούς. Κάτι τέτοιο είναι αρρωστημένο πέρα ως πέρα. Το ίδιο αρρωστημένη είναι και η τάση μερικών πιστών και δη ευσεβών γυναικών που θέλουν τον πνευματικό «στην τσέπη» . Τρέχουν κάθε εβδομάδα ή κάθε δεκαπενθήμερο ή κάθε μήνα να εξομολογηθούν. Μία τέτοια συνήθεια είναι ανορθόδοξη, πέρα για πέρα λαθεμένη και εγκυμονεί πολλούς κινδύνους. Δημιουργεί προσκολλήσεις και εξαρτήσεις ανεπίτρεπτες. Όλα αυτά που γράφουμε ισχύουν για τους λαϊκούς πιστούς. Στα μοναστήρια ισχύουν άλλοι κανόνες , εκεί χρειάζεται η συχνή με το Γέροντα και τον πνευματικό επαφή και εξομολόγηση.
Αυτός που προσπαθεί να ζει γνήσια ορθόδοξη πνευματική ζωή έχει τον πνευματικό του και εξομολογείται κάθε 2-3 μήνες, κάνοντας μία αναθεώρηση της ζωής του και λαμβάνοντας μέσω του επιτραχηλίου τη Χάρη της άφεσης των αμαρτιών του. Σε περίπτωση όμως μεγάλου αμαρτήματος και μεγάλης πτώσεως, τρέχει αμέσως στον πνευματικό. Όχι κάθε φορά που, ενώ αγωνίζεται με ειλικρίνεια, πέφτει από απροσεξία σε κάποια μικροσφάλματα ή δέχεται απρόσεκτα κάποιο κακό λογισμό. Το σημείο αυτό πρέπει να προσεχτεί ιδιαίτερα, γιατί η τάση να έχουμε τον πνευματικό «στην τσέπη» έχει δημιουργήσει ζημιά στην Εκκλησία.
Απαραίτητη λοιπόν για μία σωστή « εν Χριστώ» πνευματική ζωή είναι η βίωση της διαρκούς μετάνοιας. Είναι ένα μέρος του πνευματικού αγώνα του πιστού στην προσπάθειά του να ευαρεστεί ενώπιον του Θεού.
Θα ήθελα να κλείσω με τη γνώμη ενός σύγχρονου μεγάλου εκκλησιαστικού συγγραφέα: « Η μετάνοια δεν ορίζεται απλά, σαν μία αρετή, μία στιγμή μεταβατική, μία βαθμίδα προσωρινή, μια μερική ή περιστασιακή πράξη, που μπορεί να περιορίζεται και να τελειώνει, αλλά ασκείται σαν μία στάση ζωής , μία σταθερή και μόνιμη και φυσιολογική καθημερινή εργασία της ψυχής, που η εγκατάλειψη ή η άρνησή της σημαίνει απογύμνωση της πνευματικής ζωής».
Πηγή: Η «εν Χριστώ» Πνευματική ζωή
-250x180.jpg)
