Πατριαρχείο Ιεροσολύμων: Η κρίση στην καρδιά της ερήμου-Η Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης στο Όρος Σινά, ένα από τα πιο ιστορικά και σεβαστά μοναστικά κέντρα στον κόσμο, βρέθηκε το τελευταίο διάστημα στο επίκεντρο μιας έντονης εσωτερικής διαμάχης.
Ρεπορτάζ: Γιώργος Θεοχάρης
Η σύγκρουση, που αφορούσε τη στάση των 15 από τους 22 μοναχούς απέναντι στον Αρχιεπίσκοπο Σινά κ. Δαμιανό, οδήγησε στην ανάγκη παρέμβασης του Πατριάρχη Ιεροσολύμων κ.κ. Θεοφίλου Γ΄.
Με την πατρική του μέριμνα, ο Πατριάρχης απέστειλε τριμελή επιτροπή με αποστολή να ακούσει όλες τις πλευρές και να συμβάλει σε μια ειρηνική επίλυση. Το ζήτημα δεν είναι μόνο διοικητικό· αφορά την ενότητα της αδελφότητας, την τήρηση της κανονικής τάξης και την προστασία του ιδιοκτησιακού καθεστώτος της Μονής, το οποίο έχει ιστορία αιώνων.
Η σύνθεση και η αποστολή της τριμελούς επιτροπής
Η επιτροπή απαρτίστηκε από τον Αρχιεπίσκοπο Κωνσταντίνης κ. Αρίσταρχο, τον Αρχιμανδρίτη κ. Ιερώνυμο – Έξαρχο του Παναγίου Τάφου στην Ελλάδα, και τον Αρχιμανδρίτη κ. Χριστόδουλο – Γραμματέα της Αγίας και Ιεράς Συνόδου. Την προσπάθεια στήριξε και ο Καθηγητής Κανονικού Δικαίου του ΑΠΘ, κ. Θεόδωρος Γιάγκος, προσφέροντας επιστημονική καθοδήγηση.
Η αποστολή τους περιλάμβανε τρεις βασικούς στόχους:
1. Διερεύνηση των αιτιών της διαμάχης και ακρόαση όλων των πλευρών.
2. Διασφάλιση ότι η διαδικασία θα κινηθεί στο πλαίσιο των ιερών κανόνων.
3. Συμφιλίωση των μελών της αδελφότητας πριν την κρίσιμη Γενική Συνέλευση.
Οι συναντήσεις και το κλίμα
Η επιτροπή, μετά από προκαταρκτικές επαφές στην Αθήνα με την πλευρά του Αρχιεπισκόπου, μετέβη στο Σινά. Εκεί συναντήθηκε τόσο με τον ίδιο τον κ. Δαμιανό όσο και με τους μοναχούς που είχαν αποστείλει την απόφαση για την παύση του. Οι συνομιλίες διεξήχθησαν σε πνεύμα «αμοιβαίου σεβασμού και πνευματικής διακριτικότητας», όπως σημειώνεται στο ανακοινωθέν του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων.
Οι πατέρες εξέφρασαν την ανησυχία αλλά και την αγάπη τους για τον ηγούμενο, υπογραμμίζοντας ότι η παρουσία και η διακονία του αποτελούν σημείο αναφοράς για τη ζωή της Μονής. Παράλληλα, διατύπωσαν προθυμία να επανεξετάσουν τη στάση τους σε πνεύμα ειρηνικής συμφιλίωσης και να συνεργαστούν με τις αρμόδιες πολιτικές αρχές για τη διατήρηση των παραδοσιακά καθιερωμένων καθεστώτων.
Η σημασία της παραδοσιακής τάξης
Η Μονή Αγίας Αικατερίνης λειτουργεί υπό ειδικό καθεστώς, αναγνωρισμένο διεθνώς, το οποίο συνδέεται άρρηκτα με την πνευματική και πολιτιστική της κληρονομιά. Οποιαδήποτε απόφαση, όπως τονίστηκε, πρέπει να λαμβάνεται σύμφωνα με το Τυπικό και τους ιερούς κανόνες, ώστε να μην τίθεται σε κίνδυνο η αυτονομία και η αποστολή της.
Η επιτροπή σημείωσε ότι η διατήρηση της ενότητας της αδελφότητας είναι αναγκαία όχι μόνο για την εσωτερική ειρήνη αλλά και για την προστασία των νομίμων δικαιωμάτων της Μονής απέναντι σε εξωτερικές πιέσεις.
Η προετοιμασία για τη Γενική Συνέλευση
Η Γενική Συνέλευση, που έχει οριστεί σύμφωνα με το τυπικό της Μονής, θα εξετάσει όλα τα προκαθορισμένα θέματα και θα λάβει αποφάσεις «προς όφελος της Μονής». Η τριμερής επιτροπή ελπίζει ότι μέχρι τότε θα επικρατήσει κλίμα συνεργασίας και ότι οι όποιες διαφωνίες θα έχουν μετριαστεί.
Η διαδικασία αυτή θεωρείται κρίσιμη, καθώς η απόφαση που θα ληφθεί θα καθορίσει την πορεία της Μονής για τα επόμενα χρόνια.
Το μήνυμα του Πατριάρχη Θεοφίλου
Στο ανακοινωθέν, ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων τόνισε την πατρική του μέριμνα και την πρόθεσή του να σταθεί αρωγός στην προσπάθεια για ειρηνική λύση. Κάλεσε όλα τα μέλη της αδελφότητας να πορευτούν «με ενότητα και συνειδητή ευθύνη», σεβόμενοι την πνευματική τους παράδοση και την ιστορική αποστολή της Μονής.
Συμπέρασμα: Η ευθύνη της επόμενης μέρας
Η υπόθεση του Σινά αποτελεί υπενθύμιση ότι ακόμη και οι πιο σταθεροί θεσμοί μπορούν να δοκιμαστούν όταν προκύπτουν εσωτερικές εντάσεις. Η παρέμβαση της τριμελούς επιτροπής και η επικείμενη Γενική Συνέλευση συνιστούν μια ευκαιρία για ανανέωση δεσμών και επαναβεβαίωση της αποστολής της Μονής, σε απόλυτη αρμονία με την εκκλησιαστική παράδοση και την πνευματική της αποστολή.
Αν η διαδικασία ολοκληρωθεί επιτυχώς, η Αγία Αικατερίνη θα συνεχίσει να στέκεται, όπως εδώ και 15 αιώνες, ως φάρος πίστης, πολιτισμού και ειρήνης στην καρδιά της ερήμου. Αν και η κρίση αυτή φαίνεται ότι δύσκολα θα ξεπεραστεί …
Αναλυτικά το ανακοινωθέν εκ της Αρχιγραμματείας του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων:
“Κατόπιν Πατρικής μερίμνης του Μακαριωτάτου Πατριάρχου Ιεροσολύμων κ.κ. Θεοφίλου Γ΄ και κατόπιν ανταποκρίσεως εις σχετικήν παράκλησιν, απεστάλη τριμελής Επιτροπή εκ της Αγιοταφιτικής Αδελφότητος, η οποία από της αφίξεώς της επεδόθη εις επαφάς και συζητήσεις εν τώ Σινά.
Η αποσταλείσα υπό του Μακαριωτάτου Επιτροπή, έπειτα από την συνάντησίν της με τον Άρχιεπίσκοπον του Σινά κ. Δαμιανόν, μετέβη (ως ώφειλε εις τήρησιν της εκκλησιαστικής τάξεως και εφαρμογήν των ιερών κανόνων), οι οποίοι υπαγορεύουν της εκ μέρους του Πατριαρχείου των Ιεροσολύμων ποιμαντικήν μέριμναν εις τον χώρον της πνευματικής δικαιοδοσίας του), εις την Ιεράν Μονήν, όπου και είχεν εκτενή συνομιλίαν μετά των σεβαστών Πατέρων, οι οποίοι εγκαταβιούν και διακονούν ευλαβώς επί μακράν σειράν ετών.
Εν πνεύματι αλληλοσεβασμού, πνευματικής διακρίσεως και βαθυτάτης επιγνώσεως της βαρύτητος των ζητημάτων, και με την χάριν της Αγίας Αικατερίνης, Προστάτιδος και Εφόρου της Μονής, έλαβον χώραν διεξοδικαί συζητήσεις περί της πορείας των τρεχουσών και επικειμένων υποθέσεων, μετ’ εκτιμήσεως της διακριτικής και πνευματικής παρουσίας της Επιτροπής και της κρισίμου αναλύσεως, την οποίαν αύτη προσέφερεν προς αντιμετώπισιν της καταστάσεως.
Με αφορμήν το θερμόν Πατρικόν ενδιαφέρον και την πρόνοιαν του Μακαριωτάτου, ως αύτη εξεφράσθη διά των Αγιοταφιτών απεσταλμένων και οι οποίοι εγένετο δεκτοί μετά προθυμίας και ευγνωμοσύνης εκ μέρους των Πατέρων, ετονίσθη η σημασία της συντονισμένης συνεργασίας μετά των αρμοδίων Πολιτικών Αρχών προς διατήρησιν πάντων των εκ παραδόσεως ανεγνωρισμένων καθεστώτων και ιδιαιτέρων ρυθμίσεων, αι οποίαι συνοδεύουσιν την Ιεράν Μονήν καθ’ όλον τον διαχρονικόν βίον αυτής· εν ταυτώ δέ, κατέστη πρόδηλος η εκ μέρους πάντων διάθεσις, εν τη σοφία του χρόνου, να επανεξετάζωνται, εφ’ όσον απαιτηθή, αι αναγκαίαι ενέργειαι προς διατήρησιν η και διεκδίκησιν των νομίμων δικαιωμάτων, εν πνεύματι ηρέμου συνδιαλλαγής.
Οι Πατέρες δε εξέφρασαν ωσαύτως την διάθεσιν σταθεράς μερίμνης και αγάπης αυτών προς τον Σεβασμιώτατον Αρχιεπίσκοπον Σινά, η προσωπικότης και η διακονία του οποίου αποτελούν αναπόσπαστον μέρος της ζωής της Αδελφότητος.
Η κοινή βούλησις, ως εδηλώθη, είναι να πορευθούν εν πνεύματι ενότητος και συνειδητής ευθύνης προς την ωρισμένην ημερομηνίαν της Γενικής Συνελεύσεως, κατά την οποίαν και θα εξετασθούν τα προκαθωρισμένα θέματα, ώστε να ληφθή απόφασις επ’ ωφελεία της Μονής, συμφώνως προς την κανονικήν τάξιν και το Τυπικόν αυτής, και εν αρμονία προς τους κανόνας, οι οποίοι διέπουν αυτήν”
