Για τις δυσκολίες που βιώνει ο άνθρωπος στη εποχή μας αλλά και η Εκκλησία αναφέρεται στο χριστουγεννιάτικο μήνυμά του ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος ενώ εύχεται υγεία, αγάπη και ειρήνη.
Αναλυτικά το μήνυμα του Παναγιωτάτου:
+ Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Σ
ΕΛΕΩ ΘΕΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ,
ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ
ΠΑΝΤΙ ΤΩ ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
ΧΑΡΙΝ, ΕΛΕΟΣ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗΝ
ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΕΝ ΒΗΘΛΕΕΜ ΓΕΝΝΗΘΕΝΤΟΣ ΣΩΤΗΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ
Αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί και πεφιλημένα τέκνα,
Χάριτι Θεού ηξιώθημεν να φθάσωμεν και πάλιν εις την μεγάλην εορτήν της κατά σάρκα Γεννήσεως του Θείου Λόγου, του ελθόντος εις τον κόσμον διά να μας χαρίση το «ευ είναι»[1], την απαλλαγήν από την αμαρτίαν, από την δουλείαν εις τα έργα του νόμου και από τον θάνατον, να μας δωρήση δε την κατ᾿ αλήθειαν ζωήν και την χαράν την μεγάλην, ην «ουδείς αίρει αφ᾿ ημών»[2].
Υποδεχόμεθα τον «παντέλειον Θεόν»[3], τον οποίον «αγάπη κεκόμικεν εις την γην»[4], ο οποίος καθίσταται ημίν «και ημών αυτών συγγενέστερος»[5]. Ο κενωθείς Θεός Λόγος συγκαταβαίνει εις το πλανηθέν πλάσμα αυτού «συγκατάβασιν άφραστόν τε και ακατάληπτον»[6]. Ο «αχώρητος παντί» χωρείται εν τη γαστρί της Παρθένου, ο μέγας υπάρχει εν σμικροίς. Το μέγα τούτο κεφάλαιον της πίστεώς μας, το πως ο υπερούσιος Θεός «υπέρ άνθρωπον γέγονεν άνθρωπος»[7], παραμένει «ανέκφαντον» μυστήριον. «Το μέγα της θείας Ενανθρωπήσεως μυστήριον, αεί μένει μυστήριον»[8].
Αυτό το ξένον και παράδοξον γεγονός «το αποκεκρυμμένον από των αιώνων και από των γενεών»[9], είναι το θεμέλιον της κατά χάριν θεώσεως του ανθρώπου. «Ουκ έστιν εν άλλω ουδενί η σωτηρία∙ ουδέ γαρ όνομά εστιν έτερον υπό τον ουρανόν το δεδομένον εν ανθρώποις εν ω δεί σωθήναι ημάς»[10].
Αυτή είναι η υψίστη σωτηριώδης αλήθεια διά τον άνθρωπον. Ανήκομεν εις τον Χριστόν. Τα πάντα είναι ηνωμένα εν Χριστώ. Εν Χριστώ αναπλάθεται η φθαρείσα φύσις μας, αποκαθίσταται το κατ᾿ εικόνα και ανοίγεται εις πάντας τους ανθρώπους η οδός του καθ᾿ ομοίωσιν. Διά της προσλήψεως υπό του Θείου Λόγου της ανθρωπίνης φύσεως, διά του κοινού θείου προορισμού και της κοινής σωτηρίας θεμελιούται η ενότης του ανθρωπίνου γένους. Δεν σώζεται όμως μόνον η ανθρωπότης, αλλά σύμπασα η κτίσις. Ως η πτώσις των πρωτοπλάστων συμπαρασύρει όλην την πλάσιν, ούτω και η Ενανθρώπησις του Υιού και Λόγου του Θεού αφορά εις ολόκληρον την δημιουργίαν. «Ελευθέρα μεν η κτίσις γνωρίζεται, υιοί δε φωτός οι πριν εσκοτισμένοι»[11]. Ο Μέγας Βασίλειος μας καλεί να εορτάσωμεν την αγίαν του Χριστού Γέννησιν ως την «κοινήν εορτήν πάσης της κτίσεως», ως « τα σωτήρια του κόσμου, την γενέθλιον ημέραν της ανθρωπότητος»[12].
Το «Χριστός γεννάται» ακούεται, δυστυχώς, και πάλιν εις ένα κόσμον πλήρη βιαιοτήτων, επικινδύνων ανταγωνισμών, κοινωνικής ανισότητος και καταπατήσεως των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το 2018 συμπληρούνται εβδομήκοντα έτη από την Οικουμενικήν Διακήρυξιν των δικαιωμάτων του ανθρώπου, η οποία, μετά από τας φοβεράς εμπειρίας και καταστροφάς του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ανέδειξε τα κοινά υψηλά ιδανικά, τα οποία οφείλουν να σέβωνται απαρεγκλίτως όλοι οι λαοί και τα κράτη. Όμως, η αθέτησις της Διακηρύξεως αυτής συνεχίζεται, ποικίλαι δε καταχρήσεις και σκόπιμοι παρερμηνείαι των δικαιωμάτων του ανθρώπου υποσκάπτουν τον σεβασμόν και την πραγμάτωσίν των. Συνεχίζομεν να μη διδασκώμεθα από την ιστορίαν η να μη θέλωμεν να διδαχθώμεν. Ούτε αι τραγικαί εμπειρίαι βίας και η καταρράκωσις του ανθρωπίνου προσώπου, ούτε η Αυτό το ξένον και παράδοξον γεγονός «το αποκεκρυμμένον από των αιώνων και από των γενεών»[9], είναι το θεμέλιον της κατά χάριν θεώσεως του ανθρώπου. «Ουκ έστιν εν άλλω ουδενί η σωτηρία∙ ουδέ γαρ όνομά εστιν έτερον υπό τον ουρανόν το δεδομένον εν ανθρώποις εν ω δεί σωθήναι ημάς»[10].
Αυτή είναι η υψίστη σωτηριώδης αλήθεια διά τον άνθρωπον. Ανήκομεν εις τον Χριστόν. Τα πάντα είναι ηνωμένα εν Χριστώ. Εν Χριστώ αναπλάθεται η φθαρείσα φύσις μας, αποκαθίσταται το κατ᾿ εικόνα και ανοίγεται εις πάντας τους ανθρώπους η οδός του καθ᾿ ομοίωσιν. Διά της προσλήψεως υπό του Θείου Λόγου της ανθρωπίνης φύσεως, διά του κοινού θείου προορισμού και της κοινής σωτηρίας θεμελιούται η ενότης του ανθρωπίνου γένους. Δεν σώζεται όμως μόνον η ανθρωπότης, αλλά σύμπασα η κτίσις. Ως η πτώσις των πρωτοπλάστων συμπαρασύρει όλην την πλάσιν, ούτω και η Ενανθρώπησις του Υιού και Λόγου του Θεού αφορά εις ολόκληρον την δημιουργίαν. «Ελευθέρα μεν η κτίσις γνωρίζεται, υιοί δε φωτός οι πριν εσκοτισμένοι»[11]. Ο Μέγας Βασίλειος μας καλεί να εορτάσωμεν την αγίαν του Χριστού Γέννησιν ως την «κοινήν εορτήν πάσης της κτίσεως», ως « τα σωτήρια του κόσμου, την γενέθλιον ημέραν της ανθρωπότητος»[12].
Το «Χριστός γεννάται» ακούεται, δυστυχώς, και πάλιν εις ένα κόσμον πλήρη βιαιοτήτων, επικινδύνων ανταγωνισμών, κοινωνικής ανισότητος και καταπατήσεως των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το 2018 συμπληρούνται εβδομήκοντα έτη από την Οικουμενικήν Διακήρυξιν των δικαιωμάτων του ανθρώπου, η οποία, μετά από τας φοβεράς εμπειρίας και καταστροφάς του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ανέδειξε τα κοινά υψηλά ιδανικά, τα οποία οφείλουν να σέβωνται απαρεγκλίτως όλοι οι λαοί και τα κράτη. Όμως, η αθέτησις της Διακηρύξεως αυτής συνεχίζεται, ποικίλαι δε καταχρήσεις και σκόπιμοι παρερμηνείαι των δικαιωμάτων του ανθρώπου υποσκάπτουν τον σεβασμόν και την πραγμάτωσίν των. Συνεχίζομεν να μη διδασκώμεθα από την ιστορίαν η να μη θέλωμεν να διδαχθώμεν. Ούτε αι τραγικαί εμπειρίαι βίας και η καταρράκωσις του ανθρωπίνου προσώπου, ούτε η διακήρυ
Αυτή η αλήθεια της εν Χριστώ ζωής, της ελευθερίας ως αγάπης και της αγάπης ως ελευθερίας, είναι ο θεμέλιος λίθος και η εγγύησις διά το μέλλον της ανθρωπότητος. Στηριζόμενοι επ᾿ αυτού του ενθέου ήθους δυνάμεθα να αντιμετωπίσωμεν τας μεγάλας προκλήσεις του παρόντος, αι οποίαι απειλούν όχι μόνον το ευ ζην, αλλά και αυτό τούτο το ζην της ανθρωπότητος.
Την αλήθειαν του «Θεανθρώπου» ως απάντησιν εις τον σύγχρονον «ανθρωπο-θεόν» και προς ανάδειξιν του αιωνίου προορισμού του ανθρώπου, εξήρε και η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας (Κρήτη, 2016): «Η Ορθόδοξος Εκκλησία, έναντι του συγχρόνου «ανθρωποθεού», προβάλλει τον «Θεάνθρωπον» ως έσχατον μέτρον των πάντων: «Ουκ άνθρωπον αποθεωθέντα λέγομεν, αλλά Θεόν ενανθρω-πήσαντα»[18]. Αναδεικνύει δε την σωτηριώδη αλήθειαν του Θεανθρώπου και το Σώμα Του, την Εκκλησίαν, ως τόπον και τρόπον της εν ελευθερία ζωής, ως «αληθεύειν εν αγάπη»[19] και ως μετοχήν, ήδη επί της γης, εις την ζωήν του αναστάντος Χριστού»[20].
Η Σάρκωσις του Θεού Λόγου είναι η βεβαίωσις και η βεβαιότης ότι την ιστορίαν, ως πορείαν προς την Βασιλείαν των Εσχάτων, κατευθύνει ο ίδιος ο Χριστός. Βεβαίως, η πορεία της Εκκλησίας προς την Βασιλείαν, η οποία δεν συντελείται μακράν ή ανεξαρτήτως της ιστορικής πραγματικότητος, των αντιφάσεων και των περιπετειών αυτής, ποτέ δεν υπήρξεν άνευ δυσκολιών. Εν μέσω αυτών η Εκκλησία μαρτυρεί περί της αληθείας και επιτελεί το αγιαστικόν, ποιμαντικόν και μεταμορφωτικόν έργον αυτής. «Η γαρ αλήθειά εστι της Εκκλησίας και στύλος και εδραίωμα…Στύλός εστι της οικουμένης η Εκκλησία…και μυστήριόν εστι, και μέγα, και ευσεβείας μυστήριον»[21].
Αδελφοί και τέκνα εν Κυρίω,
Ας συνεορτάσωμεν, ευδοκία του σκηνώσαντος εν ημίν Λόγου του Θεού, εν αγαλλιάσει και χαρά πεπληρωμένη, τας εορτάς του Αγίου Δωδεκαημέρου. Ευχόμεθα εκ Φαναρίου, όπως ο σαρκωθείς και συγκαταβάς τω γένει των ανθρώπων Κύριος και Σωτήρ ημών, χαρίζηται εις όλους κατά τον νέον ενιαυτόν της χρηστότητος Αυτού, υγιείαν κατ᾿ άμφω, ειρήνην και την προς αλλήλους αγάπην, διαφυλάττη δε καλώς την Αγίαν Αυτού Εκκλησίαν και ευλογή τα έργα διακονίας αυτής, ίνα δοξάζηται το υπεράγιον και υπερύμνητον όνομα Αυτού.
Χριστούγεννα ‚βιζ΄
† Ο Κωνσταντινουπόλεως
διάπυρος προς Θεόν ευχέτης πάντων υμών
[1] Γρηγορίου του Θεολόγου, Λόγος ΛΗ´, εις τα Θεοφάνια, είτουν τα Γενέθλια του Σωτήρος, Γ’, PG 36, 313.
[2] Ιωάν. ι´, 18.
[3] Δοξαστικόν Αποστίχων Μεγάλου Εσπερινού Χριστουγέννων.
[4] Νικολάου Καβάσιλα, Περί της εν Χριστώ ζωής, ΣΤ´, PG 150, 657.
[5] Ο. π. , ΣΤ´, PG 150, 660.
[6] Ιωάννου του Δαμασκηνού, Έκδοσις ακριβής της ορθοδόξου πίστεως, Γ´, α´ PG 94, 984.
[7] Μαξίμου του Ομολογητού, Κεφάλαια διάφορα Θεολογικά τε και Οικονομικά περί αρετής και κακίας, εκατοντάς πρώτη, ιβ´, PG 90, 1184.
[8] Ο. π.
[9] Κολ. α´, 26.
[10] Πραξ. δ´,12
[11] Ιαμβική Καταβασία των Θεοφανείων, ωδή Η´.
[12] Βασιλείου του Μεγάλου, Ομιλία εις την Αγίαν του Χριστού Γέννησιν, PG 31, 1472-73.
[13] Νικολάου Καβάσιλα, Περί της εν Χριστώ ζωής, ΣΤ´, PG 150, 649.
[14] Ιωάννου του Χρυσοστόμου, Εις την προς Κορινθίους Α´, Ομιλία Α´, α´, PG 61, 14.
[15] Α´ Κορ. ιγ´, 5.
[16] Α´ Τιμ. α´, 5.
[17] Θεοτοκίον των Αποστίχων των Αίνων 12ης Οκτωβρίου.
[18] Ιωάννου Δαμασκηνού, «Έκδοσις ακριβής της ορθοδόξου πίστεως», Γ’, β’. PG 94, 988.
[19] πρβλ. Εφεσ. δ’, 15.
[20] Εγκύκλιος της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας, § 10.
[21] Ιωάννου του Χρυσοστόμου, Εις την προς Τιμόθεον Α´, Ομιλία ΙΑ´, PG 62, 554.
Discussion about this post