ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΥΡΗΚΑΣ-Του Θεοδώρου Καλμούκου

Ο Μητροπολίτης Γαλλίας κ. Εμμανουήλ με συνέντευξή του στον «Εθνικό Κήρυκα» εξηγεί λεπτομερώς για την απόφαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου να χορηγήσει καθεστώς Αυτοκεφαλίας στην Εκκλησία της Ουκρανίας.

Ενημερώνει για την εκκλησιαστική κατάσταση που επικρατεί στην Ουκρανία και απορρίπτει τις αιτιάσεις του Πατριαρχείου της Μόσχας για εισπήδηση του Φαναρίου στη δικαιοδοσία του.

Ο Μητροπολίτης κ. Εμμανουήλ, ο οποίος είναι εκ πλέον κορυφαίων ιεραρχών του Οικουμενικού Πατριαρχείου και των στενότερων συνεργατών του Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου, περιόδευσε όλες τις Ορθόδοξες Εκκλησίες ανά τον Κόσμο και ενημέρωσε τους Προκαθημένους τους για την απόφαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου.

Στην ερώτηση του «Ε.Κ.» σε ποιο σημείο βρίσκεται το θέμα χορήγησης Αυτοκεφαλίας στην Εκκλησία της Ουκρανίας από το Οικουμενικό Πατριαρχείο αυτή τη στιγμή που μιλούμε, είπε πως «το Οικουμενικό Πατριαρχείο, με απόφαση της Αγίας και Ιεράς Συνόδου της 20ής Απριλίου, υπό την προεδρία της Αυτού Θειοτάτης Παναγιότητος του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου, αποφάσισε την εκχώρηση Αυτοκεφάλου στον ορθόδοξο λαό της Ουκρανίας. Οπως αντιλαμβάνεστε, αυτή η διαδικασία η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη, έχει διάφορες φάσεις.

»Ηδη πραγματοποιήθηκε η επίσκεψη στους Προκαθημένους των Αυτοκεφάλων Ορθοδόξων Εκκλησιών και απεστάλησαν οι δύο Εξαρχοι του Οικουμενικού Πατριαρχείου οι οποίοι και ανέλαβαν τα καθήκοντά τους στο Κίεβο. Οι εξονομασθέντες είναι ο Πανιερώτατος Αρχιεπίσκοπος Παμφίλου κ. Δανιήλ των εν ΗΠΑ Ουκρανών και ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Εντμοντον κ. Ιλαρίων των εν Καναδά Ουκρανών. Οι Εξαρχοι ενεργούν συμφώνως προς τας εντολάς του Οικουμενικού Πατριαρχείου για την εφαρμογή των αποφασισθέντων, με σκοπό την όλη προετοιμασία της εκχώρησης Τόμου Αυτοκεφαλίας».

Για την εκκλησιαστική κατάσταση στην Ουκρανία σήμερα, ανέφερε πως «υπάρχουν: α) η υπό το Πατριαρχείο Μόσχας ‘Ουκρανική Ορθόδοξος Εκκλησία’, β) το λεγόμενο ‘Πατριαρχείο του Κιέβου’ και γ) η ‘Αυτοκέφαλος Ουκρανική Εκκλησία’. Δυστυχώς το σχίσμα το οποίο δημιουργήθηκε εδώ και 27 χρόνια εξακολουθεί να υπάρχει και με τον τρόπο αυτό συνεχίζεται ο διχασμός των Ορθοδόξων.

»Για το λόγο ακριβώς αυτό και με σκοπό τη θεραπεία του σχίσματος και την ενότητα των Ορθοδόξων, το Οικουμενικό Πατριαρχείο, ως Μητέρα του Ουκρανικού λαού, ευχαρίστως ανταποκρίθηκε στα πολλαπλά αιτήματα των Προέδρων, των αρχών και του λαού της χώρας αυτής, με την απόφαση να δοθεί επιτέλους η πολυπόθητη Αυτοκεφαλία. Ας μην ξεχνούμε ότι παρόμοια αιτήματα για χορήγηση ‘πλήρους κανονικής ανεξαρτησίας’, δηλαδή Αυτοκεφαλίας της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, είχαν ήδη απευθύνει οι Επίσκοποι της Ουκρανίας προς τον μακαριστό Πατριάρχη Μόσχας Αλέξιο Β’ το Νοέμβριο του 1991».

Οταν τον ρωτήσαμε για τις απειλές που εξακοντίζει το Πατριαρχείο Μόσχας περί διακοπής της Ευχαριστιακής κοινωνίας και δημιουργίας σχίσματος, ο Μητροπολίτης κ. Εμμανουήλ τόνισε πως «το Οικουμενικό Πατριαρχείο δεν αποτελεί μόνο τον Πρώτο Θρόνο της Ορθοδοξίας αλλά έχει και τον ουσιαστικό ρόλο της διασφαλίσεως της ενότητος των Ορθοδόξων Αυτοκεφάλων Εκκλησιών και το συντονισμό επί διορθοδόξων θεμάτων. Το ρόλο αυτό δεν τον έλαβε αφ’ εαυτού αλλά από τις Οικουμενικές Συνόδους. Ως εκ τούτου η Εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως δεν πτοείται από δήθεν απειλές που έχουν σκοπό να θίξουν την ενότητα και να προσβάλουν τον κατοχυρωμένο ρόλο Αυτής.

»Εκείνος ο οποίος απειλεί και κόβει την Ευχαριστιακή κοινωνία με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, απειλείται ο ίδιος με αποκοπή του από τον κορμό της Ορθοδόξου Εκκλησίας και για τον λόγο αυτό θεωρούμε ότι αυτού του είδους οι απειλές προέρχονται από έλλειψη γνώσεων Κανονικού Δικαίου. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο υπηρετεί και διασφαλίζει την ενότητα των Ορθοδόξων με πνεύμα θυσιαστικής διακονίας και όχι απολυταρχίας. Να μην ξεχνούμε εξάλλου ότι, βασική προτεραιότητα της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου υπήρξε η διακήρυξη της ενότητος της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Στηριγμένη στη θεία Ευχαριστία και την Αποστολική Διαδοχή των Επισκόπων, η υφισταμένη ενότητα είναι ανάγκη να ενισχύεται και να φέρνει νέους καρπούς (Μήνυμα της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου).

»Μέριμνα της Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως ήταν και παραμένει η θεραπεία των σχισμάτων και όχι η δημιουργία τους. Οπως ο Απόστολος των Εθνών Παύλος γράφει χαρακτηριστικά στην προς Κορινθίους Α’ Επιστολή ‘Παρακαλώ δε υμάς, αδελφοί, διά του ονόματος του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, ίνα το αυτό λέγητε πάντες, και μη η εν υμίν σχίσματα, ήτε δε κατηρτισμένοι εν τω αυτώ νοί και εν τη αυτή γνώμη’».

Στην επισήμανση ότι το Πατριαρχείο Μόσχας αιτιάται «εισπήδηση» σε εκκλησιαστικό κλίμα της δικαιοδοσίας του τη στιγμή μάλιστα που ο ίδιος ο Πατριάρχης Κύριλλος δεν μπορεί να επισκεφθεί την Ουκρανία, τόνισε πως «το Οικουμενικό Πατριαρχείο από τον εκχριστιανισμό των Κιεβανών Ρως δεν έπαψε να μεριμνά για την Εκκλησία του Κιέβου. Είναι γνωστά τα σχετικά με τον Πατριαρχικό Τόμο του Οικουμενικού Πατριάρχου Ιερεμίου Β’ με τον οποίο ανυψώθηκε σε Πατριαρχείο η Εκκλησία της Ρωσίας το 1589. Με την κατάκτηση της Μικράς Ρωσίας (Ουκρανίας), η Μόσχα θέλησε να υποτάξει και τη Μητρόπολη Κιέβου αντικανονικώς.

»Με την Πράξη του Οικουμενικού Πατριάρχου Διονυσίου Δ’ το 1686, παραχωρήθηκε στον Πατριάρχη Μόσχας μόνον η άδεια χειροτονίας του εκάστοτε νομίμως εκλεγέντος Μητροπολίτου Κιέβου και με την προϋπόθεση ότι ο Μητροπολίτης θα εμνημόνευε του κανονικού ονόματος του Οικουμενικού Πατριάρχου, ως Εξαρχος Αυτού, και κατόπιν του ονόματος του Πατριάρχου Μόσχας. Η αντικανονική αυτή ενέργεια του Πατριαρχείου Μόσχας για την προσάρτηση της Μητροπόλεως Κιέβου μνημονεύεται καθαρά και στον Τόμο Αυτοκεφαλίας της Εκκλησίας Πολωνίας (1924). Είναι εμφανές λοιπόν ότι δεν έχουμε εισπήδηση του Οικουμενικού Πατριαρχείου σε ξένο έδαφος.

»Σήμερα μάλιστα, με την επικρατούσα πολιτική κατάσταση στην Ουκρανία, μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσική Ομοσπονδία και τον συνεχιζόμενο πόλεμο στα ανατολικά της Ουκρανίας, υπάρχουν ενορίες υπαγόμενες στο Πατριαρχείο Μόσχας όπου δεν μνημονεύεται ούτε ο ίδιος ο Πατριάρχης Μόσχας».

Στην ερώτηση τι αποκόμισε από τις περιοδείες και επαφές του με τις άλλες Ορθόδοξες Εκκλησίες, ο Μητροπολίτης κ. Εμμανουήλ είπε: «Στην απόφαση της Αγίας και Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου της 20ης Απριλίου, συμπεριλαμβάνεται η ανάθεση σε τριμελή εξ Αρχιερέων Επιτροπή με σκοπό την επίσκεψη στους Προκαθημένους των κατά τόπους Αγιωτάτων Ορθοδόξων Εκκλησιών, προς ενημέρωση των θέσεων και πρωτοβουλιών της Μητρός Εκκλησίας, σχετικά με το ουκρανικό ζήτημα. Η μόνη μέριμνα του Οικουμενικού Πατριαρχείου ήταν και είναι η επίλυση του χρονίζοντος εκκλησιαστικού προβλήματος στην Ουκρανία. Η επικοινωνία με τους Μακαριωτάτους Προκαθημένους ήταν ουσιαστική και καρποφόρα».

Συμπλήρωσε πως «το Ουκρανικό ζήτημα είναι ένα ακανθώδες θέμα το οποίο απασχολεί ολόκληρο τον Ορθόδοξο κόσμο και όλοι επιζητούν μια ειρηνική επίλυσή του. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο, με τη σοφία και τη σύνεση που το διακρίνει, θα προχωρήσει, συν Θεώ, συμφώνως προς τα πανορθοδόξως κρατούντα, στην εκχώρηση Αυτοκεφαλίας. Αυτό αποτελεί αποκλειστικό προνόμιο του Οικουμενικού Θρόνου και μαρτυρείται με την υπογραφή όλων ανεξαιρέτως των Τόμων Αυτοκεφαλίας των νεοτέρων Αυτοκεφάλων Πατριαρχείων και Εκκλησιών, μηδέ του Πατριαρχείου Μόσχας εξαιρουμένου. Η εκχώρηση Αυτοκεφάλου δεν είναι απειλή την οποία εκτοξεύει η Μητέρα Εκκλησία αλλά απάντηση στο δίκαιο αίτημα μιας τοπικής Εκκλησίας, εφόσον συντρέχουν κανονικοί λόγοι και διοικητικές ανάγκες. Η Μητέρα Εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως είναι η μόνη αρμόδια να κρίνει και να προχωρεί με νηφαλιότητα και αποφασιστικότητα στην έκδοση Τόμων Αυτοκεφαλίας».