Το “τετράδιο του Πατριάρχη” στο Αννόβερο (ΒΙΝΤΕΟ)

Το Σάββατο 3 Μαΐου 2014 στην Markuskirche (ώρα 6 το απόγευμα) στο Αννόβερο της Γερμανίας, θα παρουσιαστεί η μουσικοφιλολογική παραγωγή του θεολόγου και μουσικού Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου “Το Τετράδιο του Πατριάρχη”, που στηρίζεται στη νεανική ποιητική ανθολογία του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου.

Πριν εξήντα χρόνια – στις 14 Νοεμβρίου 1954 – ο μαθητής της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης Δημήτριος Αρχοντώνης (ο σημερινός Οικουμενικός Πατριάρχης) εγκαινιάζει ένα νέο τετράδιο. Το περιεχόμενό του δεν έχει σχέση με τα μαθήματα του ωρολογίου προγράμματος. Το τιτλοφορεί ο ίδιος «Ποιήματα». 

Πρόκειται για μια προσωπική ποιητική ανθολογία. Ο νεαρός μαθητής αρέσκεται στην ανάγνωση λογοτεχνικών και ποιητικών κειμένων. Καθώς την εποχή εκείνη δεν υπάρχουν τα σημερινά μέσα, καταφεύγει στην αντιγραφή –το προσφιλές διακόνημα των μοναχών ανά τους αιώνες. Αντιγράφει, λοιπόν τα ποιήματα που τον εκφράζουν ή τον εντυπωσιάζουν, κι έτσι καταρτίζεται η ανθολογία, η οποία περιλαμβάνει, από το 1954 ως το 1970, 79 ποιήματα από 35 ποιητές, 32 Έλληνες και 3 ξένους. 

Πολλά από τα ποιήματα αυτά την ίδια περίπου περίοδο, μελοποιούνταν από έλληνες συνθέτες. Ο Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος ερεύνησε το σχετικό μουσικό υλικό και κατήρτισε μια μουσικοποιητική ανθολογία του Τετραδίου του Πατριάρχη, προκαλώντας παράλληλα και νέες μελοποιήσεις από σύγχρονους έλληνες συνθέτες. 

Η παρουσίαση του Τετραδίου του Πατριάρχη ξεκίνησε πριν 10 χρόνια από το Φεστιβάλ της Σύμης. Το 2004 συμπληρώνονταν 50 χρόνια από την έναρξη της Πατριαρχικής μαθητικής ανθολογίας. Έκτοτε, με το Καλλιτεχνικό Σύνολο “Πολύτροπον” ο Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος την παρουσίασε σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας και στην Κύπρο. Σημαντική στιγμή ήταν η συναυλία στο Φεστιβάλ Θρησκευτικής Μουσικής Πάτμου (2006), με πρωτοβουλία του διευθυντή του Φεστιβάλ, μαέστρου και συνθέτη Άλκη Μπαλτά. 

Φέτος που συμπληρώνονται 60 χρόνια, Το Τετράδιο του Πατριάρχη παρουσιάζεται στο Αννόβερο, μετά από πρόσκληση της Ελληνορθόδοξης Ενορίας Τριών Ιεραρχών και του προϊσταμένου Αρχιμ. Γεράσιμου Φραγκουλάκη, και υπό την αιγίδα της Μητροπόλεως Γερμανίας. Η εκδήλωση εντάσσεται στους εορτασμούς για τα 50 χρόνια της Ελληνορθόδοξης Ενορίας του Αννόβερο, αλλά και για τα 50χρονα της Μητροπόλεως Γερμανίας. Η εκδήλωση αποτελεί και προανάκρουσμα της Πατριαρχικής επισκέψεως στην Μητρόπολη Γερμανίας μετά από λίγες μέρες (10-19 Μαΐου 2014). 

Στην παρουσίαση του Τετραδίου του Πατριάρχη στο Αννόβερο θα παρουσιαστεί μια ανθολογία μελοποιημένων ποιημάτων για φωνή και πιάνο, και τα ποιήματα του Κ.Π. Καβάφη που ανθολόγησε ο Πατριάρχης ως μαθητής. Τα Καβαφικά ποιήματα και κάποια ακόμα θα ακουστούν και σε γερμανική μετάφραση.

Ερμηνεύουν:
Δάφνη Πανουργιά και Παναγιώτης Ανδριόπουλος, τραγούδι
Βασιλεία Ευσταθιάδου και Βίλλυ Κωστοπούλου, πιάνο
Άννα – Μαρία Παναγιώτου, απαγγελία

Πρόγραμμα
Το Τετράδιο του Πατριάρχη
Εισήγηση από τον Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλο

Γεώργιος Δροσίνης (1859-1951)
Τι θέλω
Εσπερινός
Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης (γενν. 1925)

Ζαχαρίας Παπαντωνίου (1877-1940)
Η προσευχή του ταπεινού (Das gebet des demütigen)
Μουσική: Σόλων Μιχαηλίδης (1903-1979)

Μιλτιάδης Μαλακάσης (1869-1943)
Βιβλία και λουλούδια
Μουσική: Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου

Στέφανος Μπολέτσης (1903-1973)
Και τώρα;
Μουσική: Δημήτρης Δημακόπουλος (γενν. 1965)

Μητροπολίτης Πέργης Ευάγγελος (γενν. 1928)
Προς το τέρμα (Bis zum Ende)
Μουσική: Κωνσταντία Γουρζή (γενν. 1962)

Αφιέρωμα στον Κ.Π. Καβάφη (1863-1933)
Θερμοπύλες (Thermopylen), Αντίοχου Ευαγγελάτου (1903-1981)
Τείχη (Mauern), Λεωνίδα Κανάρη (γενν. 1963 )
Απολείπειν ο θεός Αντώνιον (…der Gott verlasse Antonius…) Γιώργου Κουρουπού (γενν. 1942)
Che fece….il gran rifiuto, Ιάκωβου Κονιτόπουλου (γενν. 1963)
Η Πόλις (Die Stadt), Μίκη Θεοδωράκη

Το Τετράδιο της νειότης…
Κι όλο τον κύτταζα τον Πατριάρχη, βλέποντας να ραγίζει πάνω «στ’ αρχαία μονοπάτια». Κι ήταν σα να τον είχα μπροστά μου, την ώρα που παιδί αντέγραφε τον Παλαμά στο «Τετράδιο της νειότης» του. Άραγε το θυμήθηκε πόσο «στο πρώτο μοσκοβόλημα ενός ρόδου μακρυνού του δάκρυσαν τα μάτια;» Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος δεν είναι ποιητής. Είναι εραστής της ποίησης. Και της δημιουργίας του κόσμου, που θέλει πάντα να την αισθάνεται και να τη χαίρεται. Όμως, η συγκομιδή των στίχων του «τετραδίου» του μας τον εικονίζει και σαν ευχάριστο εκφραστή και εφαρμοστή τους. Πολλοί από τους στίχους του Μαβίλη και του Πορφύρα και του Δροσίνη ή του Πολέμη, του Παλαμά και του Παπαντωνίου και τόσων άλλων που πληρώνουν τις εβδομηντατρείς σελίδες του, τους βλέπουμε να απαγγέλλονται σήμερα «βιωματικά» από τον ίδιο. Μέσ’ από την εύλαλη μαρτυρία της επίγνωσης των καιρών και του χρέους, που δεν θέλουν «κρυμμένο το τάλαντο σε χέρσας γης τα βάθη» (Πολέμης). Μα να «δίνει φως από τη φλόγα του» (Δροσίνης). Από τη λάμψη του θεσμού και των αιώνων. Μητροπολίτης Πέργης Ευάγγελος

Εκ Φαναρίου Γ’