Του Μανώλη Κείου
Έντονες ζυμώσεις λαμβάνουν χώρα στα εκκλησιαστικά κέντρα αποφάσεων το τελευταίο χρονικό διάστημα ενόψει της Σύναξης των Ορθοδόξων στο Φανάρι.
‘Οπως ανέφερε το “Αγιορείτικο βήμα” σε πρόσφατο άρθρο του ο Οικουμενικός Πατριάρχης δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στην επιτυχία της Σύναξης και το εκφράζει με κάθε ευκαιρία.
Μέχρι στιγμής τα πράγματα οδεύουν όπως αναμενόταν….Οι Προκαθήμενοι των…προθύμων Εκκλησιών έχουν ήδη απαντήσει θετικά στην πρόσκληση Βαρθολομαίου. Σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής δεδομένα θετικά έχουν απαντήσει τα Πατριαρχεία Αλεξανδρείας, Ιεροσολύμων, Σερβίας και οι Αρχιεπισκοπές Κύπρου, Αθηνών, Πολωνίας και Αλβανίας. Λίγο ως πολύ αναμενόμενο…
Ειδικά για την Ελλαδική Εκκλησία πρόσφατα η Σύνοδος εξέδωσε σχετική ανακοίνωση στην οποία αναφέρει πως ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος θα παρευρεθή στη Σύναξη και θα συνοδεύεται από τους Μητροπολίτες Μεσσηνίας και Δημητριάδος.
Το τοπίο όμως παραμένει θολό όσον αφορά κάποιες άλλες περιπτώσεις:
α) Πολύ σημαντικό παράγοντα, ο οποίος εν πολλοίς θα κρίνει την επιτυχία ή την αποτυχία της Σύναξης του Φαναρίου στις 9 Μαρτίου, θα αποτελέσει η ρωσική εκπροσώπηση. Το τοπίο παραμένει ιδιαίτερα θολό, ιδίως μετά την τεταμένη ατμόσφαιρα που δημιουργήθηκε εκ νέου στις σχέσεις Μόσχας-Φαναρίου με αφορμή το κείμενο της Ρωσικής Συνόδου για το πρωτείο. Αν οι Ρώσοι στείλουν τον Πατριάρχη Κύριλλο, εκκλησιαστκοί αναλυτές εκτιμούν πως θα είναι σαν να αναιρούν όσα υποστηρίζουν στο εν λόγω κείμενο και να παραδέχονται πως το πρωτείο του Οικουμενικού Πατριάρχου κάθε άλλο παρά “πρωτείο τιμής” είναι. Από την άλλη μια πιθανή απουσία ή μια υποβαθμισμένη παρουσία θα γεννήσουν δυσμενή σχόλια…
β) Ιδιαίτερη σημασία έχει η παρουσία του Πατριάρχη Αντιοχείας. Δεν είναι μόνο η διαμάχη με τα Ιεροσόλυμα για την εκλογή του Επισκόπου Κατάρων. Είναι σαφές πως στη Σύναξη θα γίνει ιδιαίτερη αναφορά στους χριστιανικούς πληθυσμούς της Συρίας. Με μια (μάλλον απίθανη) απουσία του καθύλην αρμόδιου Ιεράρχη θα μοιάζει απλά σαν…έκθεση ιδεών.
Στο Φανάρι προβληματίζονται επίσης για την μόλις χθες ανακοινωθείσα επίσκεψη του κ. Ιωάννη στη Ρωσία στο τέλος του μηνός. Η Αντιόχεια χρωστάει πολλά στη Μόσχα καθώς η τελευταία έχει προσφέρει τεράστια υλική βοήθεια προκειμένου να ενισχυθούν οι Χριστιανοί της Συρίας και της ευρύτερης περιοχής.
Είναι σαφές πως στη Ρωσία ο κ. Ιωάννης θα μεταβεί μεταξύ άλλων για να ευχαριστήσει τη Ρωσική Εκκλησία για αυτήν την βοήθεια, αλλά είναι ηλίου φαεινότερον πως η συζήτηση των δύο προκαθημένων θα περιστραφεί και γύρω από την επικείμενη Σύναξη του Φαναρίου.
γ) Η εκπροσώπηση της Ουκρανίας. Στην τελευταία επίσκεψή του στην Ουκρανία ο Οικουμενικός Πατριάρχης επιχείρησε σε όλους τους τόνους να καταστήσει σαφές πως η Μητέρα Εκκλησία των Ουκρανών είναι το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Αντίθετα οι Ρώσοι με πρώτο τον Μητροπολίτη Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνα με κάθε ευκαιρία δηλώνουν πως οι Ουκρανοί βρίσκονται κάτω από την πενυματική φτερούγα της Μόσχας. Κι όλα αυτά συνυπολογίζοντας τη διαίρεση της ουκρανικής εκκλησίας. Συνεπώς η ουκρανική παρουσία στη Σύναξη έχει ιδιαίτερη σημασία…
δ) Άκρως σημαίνουσα και η παρουσία των Ρουμάνων. Ιδίως μετά την διαμάχη με τα Ιεροσόλυμα με αφορμή την κατασκευή Ναού του Πατριαρχείου Ρουμανίας στην Αγία Γη. Στο μέτωπο αυτό κατά κάποιους διακρίνεται μια αχτίδα αισιοδοξίας μετά και την με πολλούς συμβολισμούς επίσκεψη του Ρουμάνου προέδρου στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων προ ημερών.
Όσον αφορά πάντως τη ρουμανική παρουσία ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει και κάτι ακόμη. Στους πρόσφατους εορτασμούς για τους 17 αιώνες από το διάταγμα των Μεδιολάνων στη Σερβία δεν υπήρχε ρουμανική εκπροσώπηση. Και δεν υπήρχε επειδή δεν είχε προσκληθεί! Οι Σέρβοι πολλάκις έχουν διαμαρτυρηθεί πως οι Ρουμάνοι εμπλέκονται σε θέματα της δικής τους δικαιοδοσίας. Τώρα θα είναι στο Φανάρι ο Πατριάρχης Δανιήλ;
Κοντολογίς, ο Οικουμενικός Πατριάρχης καλείται να κάνει την υπέρβαση και να γεφυρώσει όλα αυτά τα χάσματα του Ορθόδοξου κόσμου για να έχει αξία η ενότητα που αναμένεται να διακηρύξει….
