Η απάντηση Βαρθολομαίου στην παπική εγκύκλιο για το κλίμα: Οικολογία, Οικονομία και Οικουμενισμός

“Οικολογία, Οικονομία και Οικουμενισμός” τιτλοφορείται η απάντηση του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου στην παπική εγκύκλιο για το κλίμα, σύμφωνα με αποκλειστικό ρεπορτάζ του περιοδικού ΤΙΜΕ. 

Σύμφωνα με το περιοδικό ο Οικουμ. Πατριάρχης αρχικά αναφέρεται σε μια σειρά σεμιναρίων που διοργανώθηκαν από το 1994 έως και το 1998 στο νησί της Χάλκης στα ανοικτά των ακτών της Κωνσταντινούπολης στην Τουρκία, και τα οποία εστίασαν στη στενή σχέση μεταξύ οικολογίας και οικονομίας. “Αμφότεροι οι όροι μοιράζονται την ελληνική ρίζα οίκος, που σημαίνει “το σπίτι.” Ως εκ τούτου, δεν αποτέλεσε έκπληξη για εμάς ότι ο αγαπημένος αδελφός μας Φραγκίσκος της Ρώμης ανοίγει την εγκύκλιό του με αναφορά στη δημιουργία του Θεού ως “κοινό μας σπίτι.” αναφέρει ο κ. Βαρθολομαίος. 

Συνεχίζει δε λέγοντας πως και ο όρος “οικουμενισμός” συμμερίζεται επίσης την ίδια ετυμολογική προέλευση με τις λέξεις «οικολογία» και “οικονομία’ και συνεχίζει:  “η αλήθεια είναι ότι, πάνω από οποιαδήποτε δογματικές διαφορές που μπορεί να χαρακτηρίζουν τις διάφορες χριστιανικές ομολογίες και πέρα ​​από οποιαδήποτε θρησκευτική διαφωνία που μπορεί να διαχωρίσει τις διάφορες θρησκευτικές κοινότητες, η γη μάς ενώνει με ένα μοναδικό και εξαιρετικό τρόπο. Όλοι μας τελικά μοιράζομαστε τη γη κάτω από τα πόδια μας και να αναπνέουμε τον ίδιο αέρα της ατμόσφαιρας του πλανήτη μας. Ακόμη κι αν δεν απολαμβάνουμε τους πόρους του πλανήτη αρκετά ή δίκαια, ωστόσο, όλοι μας είμαστε υπεύθυνοι για την προστασία και τη διατήρηση του. Αυτός ακριβώς είναι ο λόγος για τον οποίο η σημερινή παπικής εγκύκλιος μιλά για την ανάγκη για «ένα νέο διάλογο», «μια διαδικασία εκπαίδευσης,» και «επείγουσα δράση.”

Κατόπιν μλάει για το νερό λέγοντας : “Το νερό είναι αναμφισβήτητα το πιο θεϊκό σύμβολο στις θρησκείες του κόσμου και, ταυτόχρονα, το πιο διχαστικό στοιχείο των πόρων του πλανήτη μας”.

Και ο κ. Βαρθολομαίος συνεχίζει: 

“Σε τελική ανάλυση, όμως, η όποια διαφωνία πέρα ​​από το έδαφος ή το νερό οδηγεί αναπόφευκτα σε αυτό που δήλωση του Πάπα αποκαλεί “μια μείωση της ποιότητας της ζωής του ανθρώπου και κατάρρευση της κοινωνίας.” Πώς θα μπορούσε ενδεχομένως να είναι διαφορετικά; Οπως και να έχει, η ανησυχία για το φυσικό περιβάλλον έχει άμεση σχέση με την ανησυχία για τα θέματα της κοινωνικής δικαιοσύνης, και ειδικότερα της πείνας στον κόσμο. Μια εκκλησία που αμελεί να προσευχεται για το φυσικό περιβάλλον είναι μια εκκλησία που αρνείται να προσφέρει φαγητό και ποτό σε μια ανθρωπότητα που υποφέρει. Την ίδια στιγμή, μια κοινωνία που αγνοεί την εντολή να φροντίσει για όλα τα ανθρώπινα όντα είναι μια κοινωνία που κακομεταχειρίζεται την ίδια τη δημιουργία του Θεού. Ως εκ τούτου, η διάγνωση του Πάπα είναι το σήμα: «Δεν είμαστε αντιμέτωποι με δύο ξεχωριστές κρίσεις, μία περιβαλλοντική και μια άλλη κοινωνική, αλλά μάλλον μια σύνθετη κρίση, η οποία είναι τόσο κοινωνική όσο και κρίση περιβάλλοντος.” Πράγματι, όπως ο ίδιος συνεχίζει, χρειαζόμαστε “μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για την καταπολέμηση της φτώχειας, την αποκατάσταση της αξιοπρέπειας των μη προνομιούχων, και ταυτόχρονα την προστασία της φύσης.” Δεν αποτελεί έκπληξη, λοιπόν, ότι ο Πάπας ανησυχεί  και δεσμεύεται για θέματα όπως η απασχόληση και η στέγαση.

Επικαλείται εμπνευσμένα λόγια της Αγίας Γραφής και τους κλασικούς της χριστιανικής πνευματικότητας της Ανατολής και της Δύσης ( άγιοι όπως ο Μέγας Βασίλειος και Φραγκίσκος της Ασίζης), ενώ ταυτόχρονα παραπέμπει στα πολύτιμα έργα Ρωμαιοκαθολικών επισκοπικών συνεδρίων σε όλο τον κόσμο (κυρίως σε περιοχές όπου η λεηλασία της γης ταυτίζεται με τα δεινά των φτωχών), ο Πάπας Φραγκίσκος προτείνει νέα πρότυπα και νέες πολιτικές, σε αντίθεση με εκείνες του “ντετερμινισμού”, της «περιφρόνησης» και της «κυριαρχίας».

Το 1997, ταπεινά υποστήριξαμε πως ότι βλάπτει την δημιουργία του Θεού ισοδυναμεί με την αμαρτία. Είμαστε ιδιαίτερα ευγνώμονες προς τον πάπα Φραγκίσκο για την αναγνώριση της επιμονή μας στην ανάγκη να διευρύνουμε τις στενές και ατομικιστικές αντίληψεις της αμαρτίας μας και χαιρετίζουμε το άγχος του για την “οικολογική μετατροπή” και τη “συμφιλίωση με τη δημιουργία.” Επιπλέον, επικροτούμε την προτεραιότητα που η παπική εγκύκλιος θέτει σχετικά με την “γιορτή της ανάπαυσης.” Η αρετή του στοχασμού ή η σιωπή αυτή αντανακλά την ποιότητα της αναμονής και, ανάλογα με χάρη του Θεού, και για τον ίδιο λόγο, η πειθαρχία της νηστείας ή η λιτότητα αποκαλύπτει τη δύναμη του να “μη θέλουμε” ή να θέλουμε λιγότερα. Και οι δύο ιδιότητες είναι κρίσιμης σημασίας σε έναν πολιτισμό που τονίζει την ανάγκη να βιαστούμε, καθώς και την υπεροχή του ατομικού “θέλω” σε αντίθεση με το παγκόσμιο “πρέπει”.

Κατά το τρίτο έτος της θητείας του αδελφού μας  Πάπα Φραγκίσκου, μετράμε σαν μια πραγματική ευλογία που είμαστε σε θέση να μοιραζόμαστε μια κοινή ανησυχία και ένα κοινό όραμα για την δημιουργία του Θεού. Όπως αναφέραμε στην κοινή δήλωσή μας κατά τη διάρκεια του προσκυνήματος μας στα Ιεροσόλυμα τον περασμένο χρόνο:”.. Μαζί, δηλώνουμε τη δέσμευσή μας για την αύξηση της ευαισθητοποίησης σχετικά με τη διαχείριση της δημιουργίας, κάνουμε έκκληση σε όλους τους ανθρώπους καλής θέλησης να εξετάσουν τρόπους για να ζούμε λιγότερο σπάταλα και πιο λιτά, να εκδηλώνεται λιγότερη απληστία και περισσότερη γενναιοδωρία για την προστασία του κόσμου του Θεού και το όφελος του λαού Του..”.