“Είμαι ο Χριστόδουλός σας…”-Επτά χρόνια από το στερνό αντίο (ΒΙΝΤΕΟ & ΦΩΤΟ)

Ένα αφιέρωμα του “ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟΥ ΒΗΜΑΤΟΣ”

“Είμαι ο Χριστόδουλός σας…” είχε πει και η φράση του ακόμη ακούγεται στα αυτιά μας. Ήταν, είναι και θα είναι “ο Χριστόδουλος μας”…

Το κατάφερε με το πνεύμα του, το σθένος του, τον πατριωτικό του λόγο, την μαχητικότητά του…Επτά χρόνια είναι πολλά από το στερνό αντίο… Επτά χρόνια σαν σήμερα…

Μετά από πολύμηνη και σκληρή μάχη με την επάρατη νόσο ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χριστόδουλος έφυγε από τη ζωή στις 28 Iανουαρίου του 2008 στις 5.15 τα ξημερώματα στην κατοικία του στο Ψυχικό, καθώς οι γιατροί σεβάστηκαν την επιθυμία του να μην μεταφερθεί στο νοσοκομείο….

Ποιός ήταν όλοι το ξέρουμε…Σήμερα μάλιστα έχει φουντώσει μια συζήτηση για τις συνθήκες θανάτου του και έχουν κατατεθεί μέχρι ερωτήσεις στο κοινοβούλιο…

Αλλά ας θυμηθούμε λίγα πράγματα από τη ζωή του και το πως έφτασε στον αρχιεπισκοπικό θρόνο

Ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χριστόδουλος, γεννήθηκε το 1939 στην Ξάνθη και σπούδασε Νομικά και Θεολογία. Χαρισματικός απο τα νεανικά του χρόνια, διδάκτωρ Θεολογίας, πτυχιούχος γαλλικής και αγγλικής γλώσσας, γνώστης ιταλικής και γερμανικής, χειροτονήθηκε διάκονος το 1961 και πρεσβύτερος το 1965.
Εννέα χρόνια ήταν ιεροκήρυκας στο ναό της Κοιμήσεως Θεοτόκου (Παναγίτσα) Φαλήρου, ενώ διετέλεσε επί επτά χρόνια γραμματέας της Ιεράς Συνόδου.
Νεότατος, μόλις 35 ετών το 1974 εξελέγη μητροπολίτης Δημητριάδος, απ΄όπου αναχώρησε, όταν εξελέγη αρχιεπίσκοπος Αθηνών.
Πήρε μέρος σε πολλές εκκλησιαστικές αποστολές στο εξωτερικό, ενώ συνέγραψε πλήθος επιστημονικών και εποικοδομητικών κειμένων. Αρθρογράφησε στον εκκλησιαστικό Τύπο, αλλά και σε εφημερίδες.

Το 1998, μετά το θάνατο του αρχιεπισκόπου Σεραφείμ, τρείς ήταν οι επικρατέστεροι υποψήφιοι: ο Δημητριάδος Χριστόδουλος, ο Θηβών Ιερώνυμος και ο τότε Αλεξανδρουπόλεως (νύν Θεσσαλονίκης) Ανθιμος.
Εξελέγη αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος, ο από Δημητριάδος Χριστόδουλος, ο οποίος προκάλεσε αίσθηση στην κοινή γνώμη, από την πρώτη στιγμή που άρχισε να διαβάζει τον «επιβατήριο» λόγο του στον κατάμεστο μητροπολιτικό ναό Αθηνών.

Πολύ γρήγορα, όλοι μιλούσαν για τον αρχιεπίσκοπο, που καλούσε τη νεολαία να πλησιάσει την Εκκλησία «όπως είναι, ακόμη και με το σκουλαρίκι», ζητούσε συγγνώμη απο τους νέους για όσα δεν έγιναν απο τους μεγαλύτερους, ενώ άρχισε αμέσως να ασχολείται με την αναζωογόνηση όλων των υπηρεσιών της Εκκλησίας και κυρίως του φιλανθρωπικού τομέα.

Υπό την ηγεσία του, προάγεται το έργο της Εκκλησίας σ΄ολόκληρο τον κοινωνικό τομέα. Ιδρύονται νέοι οργανισμοί που καλύπτουν τομείς, όπως η βιοηθική, η μέριμνα για τους τοξικομανείς, την κακοποιημένη γυναίκα, την άγαμη μητέρα. 

Ο αρχιεπίσκοπος με το λόγο του, είτε απο άμβωνος, είτε σε εκδηλώσεις, είτε σε δηλώσεις του, προκάλεσε αντιδράσεις. 
Από τα πιο μεγάλα-αν όχι το μεγαλύτερο- γεγονότα που σημάδεψαν τα πρώτα χρόνια της ποιμαντορίας του ήταν η σύγκρουση με την κυβέρνηση Κ. Σημίτη για την αναγραφή του θρησκεύματος στις ταυτότητες.
Ιστορικό θα μείνει το συλλαλητήριο της 21ης Ιουνίου 2000…

Ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χριστόδουλος, υπήρξε δημοφιλέστατος. Πάντα στις πρώτες θέσεις των δημοσκοπήσεων, έμπαινε στις καρδιές των απλών ανθρώπων. Ο ίδιος έλεγε πως το μόνο που τον ενδιαφέρει είναι η Εκκλησία, οι αγώνες, οι ρίζες και η ταυτότητα του ελληνισμού.

Το τραγικό φινάλε….

Ήταν Σάββατο 9 Ιουνίου 2007 όταν ξεκίνησε η αντίστροφη μέτρηση. Τότε επρόκειτο να επισκεφθεί το πατριαρχείο Αλεξανδρείας, λίγες ώρες μετά από μία κουραστική περιοδεία στη Βόρεια Ελλάδα, όπου εμφανίστηκε ακούραστος, δραστήριος, εντυπωσιάζοντας τους πάντες, αφού μέσα σε λίγες ώρες εκφώνησε 19 ομιλίες.
Το πρωί του Σαββάτου, άρχισαν πόνοι, γαστρεντερικές διαταραχές και πυρετός. Δεν το έβαζε κάτω, αρνούμενος να πάει στο γιατρό. Αντίθετα ήθελε να πραγματοποιήσει την επίσκεψη στην Αλεξάνδρεια. Στενοί συνεργάτες του, τον πίεσαν και τον έπεισαν να πάει στο νοσοκομείο. Μπήκε στο Αρεταίειο.
Αρχικά δεν υπήρξε ανησυχία. Θεωρήθηκε μια απλή περίπτωση αδιαθεσίας. Ωσπου τα άσχημα νέα χτύπησαν το πρώτο καμπανάκι, για όγκο στο έντερο. Στη συνέχεια υπεβλήθη σε επέμβαση και ανακαλύπτεται ο όγκος στο ήπαρ.
Ο ασκός του Αιόλου είχε ανοίξει. Παρέμεινε επί μέρες στην εντατική και στη συνέχεια σε θάλαμο νοσηλείας. Η απελπισία άρχισε σιγά-σιγά να κυκλώνει πρώτα τους συνεργάτες και μετά τους γιατρούς. «Κρίσιμη η κτάσταση» έλεγαν. «Λίγες ελπίδες».
Η κοινή γνώμη έχει ήδη αρχίσει να εκδηλώνεται. Πιστοί άρχισαν να συρρέουν στο Αρεταίειο νοσοκομείο. Εκατοντάδες μηνύματα, γράμματα, λουλούδια στον αρχιεπίσκοπο. Επιστήμονες από το εξωτερικό έρχονται να τον εξετάσουν. Η κατάσταση παραμένει κρίσιμη. Ωσπου ο διάσημος Ελληνας χειρουργός Ανδρέας Τζάκης, προσωπικός φίλος του αρχιεπισκόπου, ο οποίος μάλιστα είχε τιμηθεί και από την Ιερά Σύνοδο, έρχεται στην Ελλάδα και δίδει το φως της ελπίδας στον αρχιεπίσκοπο. Η μαγική λέξη ήταν «μεταμόσχευση».

Η επέμβαση, προγραμματίστηκε για το ειδικό κέντρο Τζάκσον Μεμόριαλ που βρίσκεται στο Μαϊάμι και επικεφαλής είναι ο Ανδρέας Τζάκης. Ενα κλίμα αισιοδοξίας αρχίζει πλέον να διακατέχει τον αρχιεπίσκοπο, τους στενούς του συνεργάτες, τους ιεράρχες. Αλλωστε υπάρχουν πολλές περιπτώσεις στην Ελλάδα και μάλιστα κληρικών που ήδη είχαν κάνει, στα χέρια του διάσημου χειρουργού, τη μεταμόσχευση ήπατος και ζούσαν κάτω από καλύτερες συνθήκες και επί χρόνια.

Ο αρχιεπίσκοπος βγαίνει από το νοσοκομείο στις 20 Ιουλίου. Με τρεμάμενη φωνή, εμφανώς συγκινημένος, απευθύνεται στο πανελλήνιο λέγοντας τις φράσεις: «Είμαι ο Χριστόδουλός σας». Εκφράζεται με ελπίδα και αισιοδοξία για τη δεύτερη φάση της περιπέτειας της υγείας του στις ΗΠΑ. Η κυβέρνηση του συμπαρίσταται με τον καλύτερο τρόπο. Το κυβερνητικό αεροσκάφος βρίσκεται στη διάθεση του αρχιεπισκόπου για να τον μεταφέρει στο Μαϊάμι. Μένει στο σπίτι του στο Ψυχικό, μέχρι να φύγει για τις ΗΠΑ, δεχόμενος επισκέψεις φίλων, πιστών και κληρικών. Το κλίμα αισιοδοξίας διατηρείται αμείωτο.

Το Σάββατο 18 Αυγούστου αναχωρεί από το στρατιωτικό αεροδρόμιο της Ελευσίνας. Μέσα σε κλίμα συγκίνησης, ο αρχιεπίσκοπος αποχαιρετά την Ελλάδα, τους συνεργάτες του, τους φίλους και τους εκπροσώπους της κυβέρνησης και των κομμάτων, ζητώντας από τους Ελληνες να προσεύχονται για κείνον.
Στο Μαϊάμι παρέμεινε πενήντα ημέρες, μέχρι να βρεθεί το κατάλληλο μόσχευμα. Λίγο πριν μπει στο Ειδικό Κέντρο Μεταμοσχεύσεων, είχε ήδη αρχίσει να καταβάλλεται ψυχολογικά από την αδημονία. Προσδοκούσε το μόσχευμα για να ολοκληρωθεί η επέμβαση, λαχταρώντας να γυρίσει στην Ελλάδα.

Ηταν Κυριακή 7 Οκτωβρίου, όταν του ανακοινώθηκε ότι βρέθηκε μόσχευμα από νεαρό υγιέστατο δότη, θύμα τροχαίου. Εισήχθη κατευθείαν στο χειρουργείο, όπου όμως λίγες ώρες αργότερα, απλώς διαπιστώνεται ότι υπάρχει μετάσταση της νόσου και η μεταμόσχευση είναι αδύνατη.
Στην κατοικία του στο Ψυχικό παρέμεινε ως το τέλος ο αρχιεπίσκοπος, αρνούμενος να μεταφερθεί στο νοσοκομείο, ακόμη και όταν η κατάσταση της υγείας του είχε αρχίσει να επιδεινώνεται.
Αμέσως μετά την επιστροφή του απο το Μαϊάμι, ο αρχιεπίσκοπος άρχισε να συναντάται με πολιτικούς, ιεράρχες, προκαθημένους Εκκλησιών, φίλους και γνωστούς που εξέφραζαν την επιθυμία να τον δούν.

Στις 16 Νοεμβρίου επισκέπτεται το Ψυχικό και μένει αρκετά λεπτά με τον αρχιεπίσκοπο, συζητώντας ο πρωθυπουργός Κ. Καραμανλής. Στις 21 Νοεμβρίου, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης επισκέπτεται τον αρχιεπίσκοπο και έχει μακρά συζήτηση μαζί του. Ακολουθεί, στις 23 Νοεμβρίου ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας.

Ο αρχιεπίσκοπος περνάει μια περίοδο που βλέπει ακατάπαυστα κόσμο. Οχι μόνο δεν κουράζεται, αντίθετα επιθυμεί να συνομιλεί και να συζητεί με τους επισκέπτες του.
Τα πρώτα έντονα σημάδια κατάπτωσης φάνηκαν λίγες ημέρες πρίν απο τα Χριστούγεννα. Οι γιατροί του συνιστούν να λιγοστέψουν οι επισκέψεις. Ο αρχιεπίσκοπος υπακούει. Οι πόνοι έχουν αρχίσει να γίνονται ανυπόφοροι. Οι γιατροί χρησιμοποιούν πολύ ισχυρά αναλγητικά, τα οποία συχνά τον οδηγούν σε βαθύ ύπνο, για πολλές ώρες.

Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς αισθάνεται κάπως καλύτερα και καθισμένος στο σαλονάκι του πρώτου ορόφου, δέχεται το νομάρχη Θεσσαλονίκης Π. Ψωμιάδη που με ποντιακά σωματεία λένε τα κάλαντα. Ο αρχιεπίσκοπος απευθύνεται στους νέους και τους δίνει συμβουλές και παρακαταθήκες για το μέλλον τους. Είχε προηγηθεί η δημοσιοποίηση του πρωτοχρονιάτικου μηνύματος του στο οποίο αναφερόταν στην «κοινή μοίρα των ανθρώπων που είναι ο θάνατος» και τόνιζε τη λύση που δίνει μόνο η χριστιανική πίστη.
Ο κόσμος συγκινείται από τα λόγια του, από τη φωνή του που την ακούει και πάλι από τα μέσα ενημέρωσης. Λίγες μέρες αργότερα όμως, είναι πλέον πολύ δύσκολο ακόμη και να σηκωθεί απο το κρεβάτι. Οι γιατροί επιμένουν να μεταφερθεί στο νοσοκομείο για να διαπιστωθεί αν υπάρχουν μεταστάσεις των όγκων. Εκείνος αρνείται επίμονα και στις 14 Ιανουαρίου οι γιατροί εκδίδουν ανακοινωθέν στο οποίο τονίζουν την «περαιτέρω επιδείνωση» της υγείας του.
H κλεψύδρα είχε σωθεί…

Στο παρακάτω φωτογραφικό υλικό και στα βίντεο συγκεντρώσαμε κάποιες από τις σημαντικότερες στιγμές του αθάνατου και άξιου Ποιμενάρχη

Ας κλείσουμε αυτόν τον έλαχιστο φόρο τιμής με μια δική του φράση: 

“Ο Χριστός νίκησε τον θάνατο με τον δικό του θάνατο. “Θανάτω υάνατον πατήσας”. Έκτοτε πιά ο θάνατος είναι πρόσκαιρος για μας. Δεν μας κρατάει αιώνια στην ψυχρή του αγκαλιά.

Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος….

Το βιβλίο για τη ζωή του

Το βιβλίο για την ζωή του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου με συγγραφέα τον Σωτήρη Μπαλατσούκα αποτυπώνει ολόκληρη την διαδρομή του και αποκαλύπτει άγνωστες πτυχές της ποιμαντικής του πορείας. 
Στο εν λόγω βιβλίο, που φέρει τον τίτλο «Χριστόδουλος – Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος (1998-2008) – Πνευματικός Ηγέτης», ο συγγραφέας αναφέρθηκε στην γνωριμία του με τον Μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Κυρό Χριστόδουλο, αλλά και στην εμπειρία του από τη συνεργασία που είχε μαζί του, ως Διευθυντής του ιδιαιτέρου γραφείου του. Ο ίδιος ο κ. Μπαλατσούκας σε παρουσίαση ολοκλήρωσε την ομιλία του λέγοντας πως “ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος κληροδότησε μια σπουδαία πνευματική κληρονομιά στην Εκκλησία, στην κοινωνία, στον τόπο. Έβαλε τη δική του ανεξίτηλη σφραγίδα για την αγάπη του Χριστού, έχοντας κατά νουν το αγιογραφικό “γίνου πιστὸς ἄχρι θανάτου, καὶ δώσω σοι τὸν στέφανον τῆς ζωῆς”.