Οι άνθρωποι που περνούν πολύ χρόνο στο διαδίκτυο, είναι πιθανότερο να αποστασιοποιηθούν από την παραδοσιακή θρησκεία τους, να θελήσουν να πειραματισθούν με άλλες θρησκείες και αιρέσεις ή ακόμη να γίνουν τελείως άθεοι.
Αυτό είναι το συμπέρασμα μιας νέας αμερικανικής μελέτης, σύμφωνα με την οποία η συχνή πλοήγηση στο διαδίκτυο και η ενασχόληση με τα ηλεκτρονικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης αυξάνει τις πιθανότητες ένας χρήστης να νιώσει «απελευθερωμένος» από τη θρησκεία του και να θελήσει να δοκιμάσει κάτι άλλο, ή καμία θρησκεία.
Η μελέτη του κοινωνιολόγου Πολ ΜακΚιούρι του Πανεπιστημίου Μπέιλορ, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό για την επιστημονική μελέτη της θρησκείας “Journal for the Scientific Study of Religion”, με τίτλο «Πειραματιζόμενοι με το Διαδίκτυο και τη Θρησκεία στην Ψηφιακή εποχή», ανέλυσε δειγματοληπτικά στοιχεία για 1.714 άτομα άνω των 18 ετών
Οι συμμετέχοντες είχαν απαντήσει σε ερωτήσεις του τύπου «πόσο συχνά πάτε στην εκκλησία», «πόσες ώρες περνάτε στο Ίντερνετ» και «πιστεύετε ότι όλες οι θρησκείες στον κόσμο είναι εξίσου αληθινές;».
Η βασική διαπίστωση είναι ότι υπάρχει συσχέτιση ανάμεσα στο χρόνο χρήσης του Ίντερνετ και στην αντιμετώπιση της θρησκείας. Όσο αυξάνουν οι ώρες στην οθόνη του υπολογιστή ή του κινητού τηλεφώνου, τόσο μεγαλώνει η πιθανότητα ένας άνθρωπος να πιστέψει ότι η δική του θρησκεία δεν είναι η μόνη αληθινή.
Αυτό έχει ως συνέπεια να τείνει κάποιος να αποκοπεί από τη θρησκεία του ή να δημιουργήσει ένα δικής του έμπνευσης πλουραλιστικό θρησκευτικό αμάλγαμα από διάφορες θρησκευτικές παραδόσεις.
Η τάση αυτή διαπιστώθηκε ότι ισχύει περισσότερο για τους νέους από ό,τι για τους μεγαλύτερους και για τους προοδευτικούς περισσότερο από ό,τι για τους συντηρητικούς.
«Στην εποχή μας, εν μέρει επειδή περνάμε τόση ώρα online, είναι πιο πιθανό να νιώσουμε ελεύθεροι περιπλανώμενοι, που μπορούν να πειραματισθούν με μια ποικιλία θρησκευτικών ιδεών, ακόμη και συγκρουόμενων μεταξύ τους, προτού αποφασίσουμε πώς θέλουμε να ζήσουμε», ανέφερε ο ΜακΚιούρι.
Η βασική αιτία είναι ότι μέσω του διαδικτύου οι άνθρωποι εκτίθενται μαζικά σε μια -αδιανόητη έως πρόσφατα- ποικιλομορφία θρησκευτικών και γενικότερα πνευματικών δογμάτων, απόψεων και τάσεων. Όπως είπε ο ΜακΚιούρι, «το διαδίκτυο είναι το τέλειο έδαφος για την εκκόλαψη νέων ιδεών που υποσκάπτουν τις βεβαιότητες κάποιου».
Μια δεύτερη εξήγηση είναι ότι ο χρόνος που αφιερώνει κάποιος μπροστά από μία οθόνη, μειώνει το διαθέσιμο χρόνο του για θρησκευτικές δραστηριότητες, ενώ αποσπά γενικότερα την προσοχή του από αυτές.
Σύμφωνα με τη μελέτη, ανάλογη ‘ανταγωνιστική’ επίδραση έχει και ο χρόνος που περνά κανείς μπροστά στην τηλεόραση, μόνο που στην περίπτωση αυτή σπάνια ο θεατής φθάνει σε σημείο να αμφισβητήσει τη θρησκεία του – απλώς προτιμά να δει τηλεόραση αντί να πάει στην εκκλησία!
