Σπάνια τοιχογραφία, που φέρεται ότι εκπονήθηκε πριν από την εποχή της τουρκοκρατίας, ήρθε στο φως εντελώς τυχαία στην Ιερά Μονή του Αγίου Αθανασίου Αμπελοκάμπου Ηλείας και αναμένεται με μεγάλο ενδιαφέρον να εξεταστεί από τους αρχαιολόγους για να χρονολογηθεί και να δοθεί το ‘πράσινο φως’ για την πλήρη αποκάλυψή της.
Η αποκάλυψη έγινε μόλις την περασμένη Τρίτη, κατά την διάρκεια εργασιών για την ενίσχυση του ιερού ναού, εντελώς τυχαία και αμέσως ενημερώθηκε η 6η Εφορεία Βυζαντινών Μνημείων στην Πάτρα και ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Ηλείας κ. Γερμανός και ήδη έχει σταματήσει κάθε εργασία καθώς αναμένεται σήμερα να επισκεφθεί την Ιερά Μονή κλιμάκιο αρχαιολόγων για να αξιολογήσει το εύρημα.
Στο χώρο του Ιερού
Στον Ιερό Ναό γίνονται εργασίες από τον περασμένο Αύγουστο, προκειμένου ενισχυθεί και να αποκατασταθούν τυχόν ζημιές από το σεισμό του 2008. Οι εργασίες ξεκίνησαν από την σκεπή και το τελευταίο διάστημα το συνεργείο εργαζόταν στο κάτω μέρος του ναού, αφαιρώντας σοβάδες προκειμένου να ενισχυθεί με γκανάϊ. Το πρωί της περασμένης Τρίτης και ενώ ένας εργάτης εργαζόταν στο χώρο του ιερού πολύ κοντά στο δάπεδο, κατά την αφαίρεση μιας πέτρας αποκάλυψε μία τοιχογραφία. Ο εργάτης σταμάτησε τις εργασίες και κάλεσε αμέσως τη γερόντισσα Ευγενία, η οποία έκπληκτη διαπίστωσε ότι όντως στο σημείο βρίσκεται τοιχογραφία που απεικονίζει τον Κύριο (Άκρα Ταπείνωση) και με δεδομένο ότι ο ναός έχει υπερυψωθεί, θα πρέπει να γίνει διασωστική ανασκαφή για να αποκαλυφθεί ολόκληρη η τοιχογραφία.
Το ενδιαφέρον του Μητροπολίτη
Η γερόντισσα ενημέρωσε αμέσως για το εύρημα τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Ηλείας κ. Γερμανό, ο οποίος επισκέφθηκε προχθές τη Μονή με μία αρχαιολόγο, ενώ παράλληλα ειδοποιήθηκε και η 6η Εφορεία Βυζαντινών Μνημείων, για να επιληφθεί της υπόθεσης.
Η τοιχογραφία βρίσκεται σε σημείο που ο τοίχος σχηματίζει καμάρα και από τις μέχρι τώρα εργασίες που έχουν γίνει στο Ναό, φαίνεται ότι υπάρχουν άλλες τρεις καμάρες, πίσω από τις οποίες ενδεχομένως να κρύβονται και άλλες τοιχογραφίες.
Η πρώτη εκτίμηση ότι η τοιχογραφία έχει εκπονηθεί πριν από την εποχή της τουρκοκρατίας, βασίζεται στο γεγονός ότι εντοπίστηκε σε σημείο του πρώτου τμήματος του ναού, αν και τα περαιτέρω στοιχεία θα τα δώσουν οι αρχαιολόγοι.
Η ιστορία της Μονής
Η γερόντισσα της Μονής Ευγενία, μίλησε στο patrisnews.com για την ιστορία της Μονής, η οποία χρονολογείται πριν από την Τουρκοκρατία και τότε λειτουργούσε ως μοναστήρι για άνδρες. Την περίοδο της Τουρκοκρατίας εκεί έκαναν τις συνελεύσεις τους προεστοί και εν συνεχεία μετέβαιναν στα νησιά, ωστόσο κάποια στιγμή ήρθε η προδοσία και στο μοναστήρι έφθασαν οι Τούρκοι και σφάγιασαν τους μοναχούς. Στο σημείο που αποκαλύφθηκε η τοιχογραφία, βρισκόταν το καμπαναριό της παλιάς εκκλησίας και η παράδοση αναφέρει ότι ένας από τους καλόγερους αντιστάθηκε στους Τούρκους και τότε εκείνοι τον κρέμασαν στο συγκεκριμένο σημείο.
Έκτοτε η Μονή ερήμωσε, μέχρι το 1855 περίπου, όταν στην περιοχή έφθασαν καλόγριες και βρήκαν μόνο ερείπια και το ναό καμένο. Τότε ξεκίνησε να δημιουργείται το γυναικείο μοναστήρι, χτίστηκαν τα κελιά και διαμορφώθηκε και ο νέος ναός, στο σημείο που βρισκόταν ο παλιός.
Όλα λειτουργούσαν αρμονικά μέχρι το 1999, οπότε και εκδηλώθηκε πυρκαγιά με αποτέλεσμα να καούν όλα τα κελιά των μοναχών και μαζί τους ανεκτίμητα κειμήλια, εικόνες και βιβλιοθήκες, ενώ τρία χρόνια νωρίτερα, το 1996 άγνωστοι είχαν κλέψει τη θαυματουργή εικόνα του Αγίου Αθανασίου που είχαν βρει οι μοναχές στα ερείπια το 1855 περίπου.
Από την πυρκαγιά του 1999 ο ναός σώθηκε, όχι όμως και το υπόλοιπο μοναστήρι το οποίο ξαναχτίστηκε χάρη στην αμέριστη βοήθεια του Σεβασμιότατου Μητροπολίτη Ηλείας και ανθρώπων που έκαναν δωρεές, όπως η οικογένεια Αθανασίου Κατσιλήρα από την Αμερική και οι αδελφοί Κοκλώνη.
Το 2007 ο ναός ενισχύθηκε εξωτερικά και ήταν μία κίνηση σωτήρια, καθώς άντεξε το σεισμό του 2008. Η απόφαση να ενισχυθεί και εσωτερικά έφερε και την αποκάλυψη της τοιχογραφίας και αναμένεται με μεγάλο ενδιαφέρον πλέον η άποψη των αρχαιολόγων.
