Η Ορθόδοξος Ακαδημία Κρήτης (OAK) και το Ινστιτούτο Θεολογίας και Οικολογίας (ΙΘΟ), με αφορμή την επιχειρούμενη εν πλώ εξουδετέρωση (με τη μέθοδο της υδρόλυσης) των συριακών χημικών όπλων στα διεθνή ύδατα της Μεσογείου και συγκεκριμένα στη θαλάσσια περιοχή δυτικά της Κρήτης, διοργάνωσαν επιστημονική συνάντηση με ειδικούς επιστήμονες, το Σάββατο 29 Μαρτίου 2014, με θέμα: «Οι σύγχρονες προκλήσεις και απειλές από τη ρύπανση του περιβάλλοντος: Σενάρια καταστροφής από χημικά και στερεά τοξικά απόβλητα».

Χαιρετισμό απηύθυνε ο Μητροπολίτης Κισάμου και Σελίνου κ. Αμφιλόχιος, ενώ τοποθετήσεις-εισηγήσεις έκαναν οι δρ Κων. Β. Ζορμπάς (θεολογική προσέγγιση), ο καθηγητής Ευάγγελος Γιδαράκος (προβλήματα από τη μέθοδο της υδρόλυσης) και ο καθηγητής Γεώργιος Σμπώκος (νομικές προσεγγίσεις).

Την εκδήλωση προετοίμασε και συντόνισε ο υπεύθυνος του ΙΘΟ δρ Λουκάς Ανδριανός.

Αποτέλεσμα της σημαντικής ενημερωτικής αυτής συνάντησης είναι η καταγραφή των παρακάτω συγκεκριμένων προτάσεων.

1. Η ενημερωτική αυτή εκδήλωση αποτελεί απάντηση της Ιεράς Μητροπόλεως Κισάμου και Σελίνου και της ΟΑΚ στο κάλεσμα και τις σχετικές πρωτοβουλίες του Οικουμενικού Πατριαρχείου της Κωνσταντινουπόλεως και στα πλαίσια μιας σειράς συζητήσεων με ειδικούς επιστήμονες από τον χώρο της Θεολογίας και της Tεχνολογίας για θέματα που αφορούν το φυσικό περιβάλλον. Πιστεύουμε ότι οι συζητήσεις αυτές δεν πρέπει να περιορίζονται μόνο σε πραγματιστικές θεωρήσεις των οικολογικών προβλημάτων, με συνέπεια να διαιωνίζονται και να επιδεινώνονται τα αδιέξοδα, αλλά να συνεκτιμούν τα βαθύτερα ηθικά και πνευματικά αίτιά τους, ώστε οι εκάστοτε προτεινόμενες λύσεις να είναι σφαιρικές και αποτελεσματικές.

2. Εκφράζουμε την ανησυχία μας για την επιχειρούμενη εξουδετέρωση των χημικών όπλων στη συγκεκριμένη περιοχή, η οποία ελλοχεύει σοβαρούς κινδύνους για το ‘κλειστό’ θαλάσσιο περιβάλλον της Μεσογείου, ενός από τα πιο ευαίσθητα θαλάσσια οικοσυστήματα του πλανήτη. Η καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος έχει άμεση επιρροή στο γενικότερο οικοσύστημα, το οποίο δεν περιορίζεται σε ένα συγκεκριμένο γεωγραφικό οικολογικό σύστημα ή οικολογική νησίδα, αλλά οι συνέπειες μπορεί να είναι τεράστιες όχι μόνο σε τοπικό αλλά σε παγκόσμιο επίπεδο (Μεσόγειος, Ευρώπη κ.λπ.).

3. Παρά τις οποιεσδήποτε ασφαλείς διαδικασίες μεταφοράς, προσωρινής αποθήκευσης, μεταμόρφωσης και στη συνέχεια υδρόλυσης, επεξεργασίας των χημικών όπλων και των «πρόδρομων» χημικών ουσιών (πρώτες ύλες στην παραγωγή νευροτοξικών ή καυστικών χημικών ουσιών), τα οποία προέρχονται από τη Συρία, ελλοχεύει πάντοτε ο κίνδυνος να παραχθούν επικίνδυνα απόβλητα, διαφυγές υγρών ή αερίων ρύπων αντίδρασης, ενώ στην επεξεργασία του παραπάνω υλικού μπορούν να διαφύγουν ουσίες επιθετικές και διαβρωτικές. Επίσης είναι γνωστό στους ειδικούς επιστήμονες ότι όλες οι προβλεπόμενες εργασίες στο αμερικανικό πλοίο Cape Ray μπορούν να λάβουν χώρα μόνο κάτω από κατάλληλες κλιματολογικές συνθήκες (δηλ. 10 εκ. μέχρι το πολύ 50 εκ. κυματισμό που μεταφράζεται σε 4–5 Μποφόρ).

Για τον λόγο αυτό ζητείται η ενθάρρυνση συμμετοχής στους ειδικούς εμπειρογνώμονες του Ο.Η.Ε. και καθηγητές της ελληνικής ακαδημαϊκής κοινότητας για την ενεργή εποπτεία ως προς την ασφαλή εξέλιξη του όλου «πειραματικού» εγχειρήματος, διότι τα επεξεργασμένα απόβλητα παραμένουν πολύ τοξικά, ενώ επειδή παρουσιάζουν υψηλή τοξικότητα ως αλατούχες ενώσεις μπορούν να δημιουργήσουν στην εκβολή του αντιδραστήρα διάφορες μορφές αλλοιώσεων.

4. Η ΟΑΚ και το ΙΘΟ θα ενημερώσουν άμεσα το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών και το Συμβούλιο Ευρωπαϊκών Εκκλησιών, ώστε να αντιδράσουν αναλόγως στα πλαίσια των διαφόρων διεκκλησιαστικών και άλλων πρωτοβουλιών και αποφάσεων (Πρόγραμμα Δικαιοσύνη, Ειρήνη και Ακεραιότητα της Δημιουργίας – JPIC, συναφή προγράμματα του Κ.Ε.Κ., κ.ά.), καθώς και στα επίσημα θεσμικά ευρωπαϊκά όργανα.

5. Υπό την καθοδήγηση του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της Εκκλησίας της Κρήτης και σε συνεργασία με άλλους εκκλησιαστικούς και ευρωπαϊκούς φορείς ζητείται η καθιέρωση και η ανάπτυξη του διαθρησκειακού οικολογικού διαλόγου επί του συμπλέγματος των οικολογικών προβλημάτων της MEΣOΓEIOY και η επιδίωξη καταρτίσεως από κοινού και αποδοχής μιας OIKOΛOΓIKHΣ XAPTAΣ THΣ MEΣOΓEIOY με θεμελιώδεις ηθικές αρχές και αμοιβαίες δεσμεύσεις για μακροπόθεσμη συνεργασία προς την οικολογική προστασία της Mεσογείου.

6. Ζητείται από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς της Κρήτης η ενεργοποίηση της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας Πολιτών1, η οποία παρέχει σε ένα εκατομμύριο πολίτες της ΕΕ από διάφορα Κράτη μέλη της ΕΕ (π.χ. Ελλάδα, Κύπρος, Μάλτα, Ιταλία, Νορβηγία, Γερμανία, Βέλγιο) τη δυνατότητα να συμμετέχουν άμεσα στη διαμόρφωση των πολιτικών της ΕΕ, ζητώντας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υποβάλει σχετική νομοθετική πρόταση, ως προς την παραβίαση ειδικών Συνθηκών που αφορούν το περιβάλλον και μάλιστα της προστασίας των θαλασσών.

7. Τέλος, λόγω της ιδιαιτερότητας και της κρισιμότητας του όλου προβλήματος, το οποίο αφορά άμεσα την προστασία της ζωής, η ΟΑΚ θέτει στη διάθεση της Πολιτείας, της ακαδημαϊκής επιστημονικής κοινότητας και της τοπικής κοινωνίας την εμπειρία της για κάθε μορφή ουσιαστικής πρωτοβουλίας διαλόγου σε πολλαπλά επίπεδα (νομική, επιστημονική κ.λπ.), ώστε να βρεθούν οι καταλληλότερες δυνατές λύσεις στην αντιμετώπιση ποικίλων οικολογικών προβλημάτων και αφορούν άμεσα το ευρύτερο περιβάλλον του ευρωπαϊκού οίκου μας, τόσο για τις τωρινές όσο και για επερχόμενες γενεές.