Ιερά Μονή Σταυροβουνίου στη Κύπρο

Σε μια πανοραμική βουνοκορφή της Κύπρου, σαν μια γιγάντια αετοφωλιά, βαλμένη από το χέρι του Θεού, αιώνες τώρα στην κορυφή του υπερυψωμένου και απόκρημνου βραχώδους όρους του Ολύμπου, ορθώνεται επιβλητικά, η παλαίφατη και κλεισμένη Ιερά Μονή του Σταυροβουνίου.

Βρίσκεται και αυτή στην ίδια οροσειρά του Τροόδους που βρίσκονται τα περισσότερα και ωραιότερα μοναστήρια της Κύπρου.

Είναι κτισμένη σ’ ένα βουνό τραχύ, στο κέντρο της νοτιοανατολικής Κύπρου, πάνω σε μια κορφή απομονωμένη σαν κορυφή καμπαναριού, που δεν μπορεί να την σκιάσει καμιά άλλη γειτονική της κορφή με το ύψος της ή με τον όγκο της. Η κορυφή αυτή, με υψόμετρο 700 περίπου μέτρων, καθιστά τη Μονή περίβλεπτη, παρέχοντας στον κάθε της επισκέπτη μια εξαίσια και μαγευτική θέα προς κάθε κατεύθυνση.

Ατενίζοντας προς τα βορειοανατολικά και πιο ‘κει, στην Ανατολή, το βλέμμα σου αγκαλιάζει την εύφορη κοιλάδα της Μεσαορίας με τα γραφικά χωριά της, που αντιφεγγίζουν κάτω απ’ τον καυτερό Κυπριακό ήλιο και λίγο πιο κάτω, τη θαλασσοφίλητη πόλη της Αμμοχώστου. Όταν άλλοτε, μαζέψει η ομίχλη το θαμπό πέπλο της, ατενίζεις, στο βάθος τα όρια της ακραίας Καρπασίας.

Εντρυφάς στην ηλιόλουστη πεδιάδα, που καθάρια απλώνεται απ’ τους πρόποδες του Σταυροβουνίου και εκτείνεται μέχρι τη Λάρνακα και τις Αλυκές και δυτικότερα μέχρι τα όρια της επαρχίας Λεμεσού. Στο βάθος δε το βλέμμα παιγνιδίζει στην καταγάλανη Μεσογειακή θάλασσα, μέχρι τα όρη του Λιβάνου.

Σ’ αυτή λοιπόν την πανέμορφη θέση θέλησε ο Τίμιος Σταυρός να σταθεί και να στηθεί θυσιαστήριο στον Εσταυρωμένο Ιησού. Και στέκεται μόνιμα πάνω σ’ αυτό το ύψωμα ο Σταυρός, έχοντας αγαπημένο του υποπόδιο το Μοναστήρι του. Εδώ ψηλά ευλογεί αδιάλειπτα ο τετραμερής Σταυρός του Χριστού τα πέρατα της Νήσου των Αγίων, και περισκέπει με την άχραντη Χάρη του, τους ευλογημένους κατοίκους τούτης της μακάριας γης.

Η ιστορική πορεία της Μονής Σταυροβουνίου ήταν από την αρχή στενά συνυφασμένη με τη μοίρα του πολύπαθου νησιού της Κύπρου. Η Μονή, φημισμένη και περίβλεπτη και ευρισκόμενη κοντά στο μεγάλο λιμάνι των Αλυκών (της Λάρνακας), υπήρξε ανέκαθεν στόχος των κατά καιρούς εισβολέων και κατακτητών του νησιού.

Ιδρύεται στα 327/8 μ.Χ., με την έναρξη της Βυζαντινής περιόδου, από τη Βασιλομήτορα Αγία Ελένη, κατά το ταξίδι της επιστροφής της από τα Ιεροσόλυμα στην Κωνσταντινούπολη προσορμίστηκε στην Κύπρο, και κατοικείται από Ορθόδοξους Μοναχούς, φύλακες των σεπτών κειμηλίων, που αφιέρωσε σ’ αυτήν η αγία αυτοκράτειρα.

Κατά τη Φραγκοκρατία η Μονή περιέρχεται, για δυο περίπου αιώνες, στους παπικούς Βενεδικτίνους Μοναχούς.

Με την κατάληψη του νησιού από τους Τούρκους, η Μονή υφίσταται σοβαρή καταστροφή, για να κατοικηθεί λίγο αργότερα και πάλιν από Ορθόδοξους Μοναχούς.

Με την αρχή της Αγγλοκρατίας επανδρώνεται από Κυπρίους Αγιορείτες Μοναχούς, που την ανακαινίζουν και μεταλαμπαδεύουν σ’ αυτή τον Μοναχικό κοινοβιακό θεσμό, σύμφωνα με τα πρότυπα των Μονών του Αγίου Όρους.