Παρουσία 15 Μητροπολιτών και προεξάρχοντος του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμου τελέστηκε σήμερα το πρωί στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Αχιλλίου-Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Γρεβενών η εξόδιος ακολουθία του μητροπολίτη Σέργιου.
Πλήθος κόσμου και σύσσωμη η τοπική ηγεσία έδωσαν το παρών… Ύστατο χαίρε και από τους 15 Μητροπολίτες οι οποίοι ήταν: ο τοποτηρητής Καστορίας Σεραφείμ και οι Θεσσαλονίκης Άνθιμος, Λαρίσης Ιγνάτιος, Εδέσσης Ιωήλ, Πειραιώς Σεραφείμ, Κασσανδρείας Νικόδημος, Σιατίστης Παύλος, Κονίτσης Ανδρέας, Κοζάνης Παύλος, Νεαπόλεως Βαρνάβας, Ιερισσού Θεόκλητος, Ελασσώνος Χαρίτων, Φλωρίνης Θεόκλητος, ΓλυφάδαςΠαύλος και Πρεβέζης Χρυσόστομος.
Εκτενή αναφορά στο έργο του έκανε στον επικήδειο ο γραμματέας της Ιεράς Συνόδου Διαυλείας Γαβριήλ. Διαβάστε την ομιλία του:
Μακαριώτατε Πάτερ και Δέσποτα, σεπτέ Προκαθήμενε της Αγιωτάτης Εκκλησίας της Ελλάδος,
Σεβασμιώτατε άγιε εκπρόσωπε της Αυτού Θειοτάτης Παναγιότητος του Οικουμενικού Πατριάρχου,
Σεβασμιώτατε άγιε Τοποτηρητά της Ιεράς Μητροπόλεως τατύτης,
Σεβασμιώτατοι άγιοι Αρχιερείς,
Σεβαστοί πατέρες,
Οσιώτατες αδελφές,
Αξιότιμοι εκπρόσωποι των τοπικών αρχών,
Αγαπητοί πενθούντες αδελφοί της Ιεράς Μητροπόλεως Γρεβενών,
Μετ’ οδύνης βαθυτάτης προπέμπομεν σήμερον εκ των προσκαίρων εις τα αιώνια τον πολυσέβαστο Μητροπολίτη Γρεβενών κυρό Σέργιο. Βαρεία η απώλεια για την Εκκλησία της Ελλάδος ενός εκλεκτού, αξιωτάτου και διαπρεπούς Ποιμένος Αυτής, χαρισματικού και ικανοτάτου εν Ιεράρχαις. Η Εκκλησία δικαίως θρηνεί, αλλ’ οφείλεται μάλλον τιμή και ευγνωμοσύνη προς τούτον τον άοκνο, ταπεινό και ακαταπόνητο εργάτη του θείου αμπελώνος. Η πορεία του διεγράφη πλήρης προσφοράς και ευλογιών. Καί «αγαθής ζωής αριθμός ημερών και αγαθόν όνομα εις αιώνα διαμενεί», κατά τον λόγο της Αγίας Γραφής (Σοφ. Σείρ. 41, 13).
Ο μακαριστός Μητροπολίτης Γρεβενών κυρός Σέργιος, κατά κόσμον Αντώνιος Σιγάλας, εγεννήθη το έτος 1934 στον Πειραιά. Υιός του Πέτρου και της Τερψιχόρης Σιγάλα, οι οποίοι τον ανέθρεψαν κατά Χριστόν και του ενέπνευσαν την πηγαία ευσέβεια. Από μικρός διεκρίνετο για την επιμέλεια και το ήθος του. Εκ των μαθητικών του χρόνων ευρέθη στα Κατηχητικά Σχολεία της Ενορίας του Αγίου Δημητρίου Πειραιώς (Ταμπουρίων), όπου και συνεδέθη ιδιαιτέρως με τον π. Γεώργιο Κρητικό, τον φωτισμένο κληρικό και πνευματικό πλείστων χριστιανών. Ο ίδιος πρόκειται να γράψει αργότερα για τον πνευματικό του υιό: «Δοξάζω τον Θεόν, που εκείνον τον σοβαρόν, τον σώφρονα, τον ενάρετον μαθητήν και πνευματικό μου παιδί, τον Αντωνάκη Σιγάλα, τον καμαρώνω σήμερα Επίσκοπον της Εκκλησίας και Μητροπολίτην Γρεβενών».
Το 1952 εισήχθη στην Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, με διδάσκοντες τους Π. Τρεμπέλα και Π. Μπρατσιώτη. Η Χάρις του Θεού, η οικογενειακή του ανατροφή, η μελέτη, οι θεολογικές σπουδές και ο ιερός πόθος της ολοκληρωτικής αφιερώσεως στην Εκκλησία οδήγησαν τα βήματά του στην Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Πεντέλης, στην οποία έγινε δεκτός το 1954 ως δόκιμος μοναχός, λαβών το όνομα Σέργιος. Κατ’ αυτόν τον τρόπο συνεδύασε τη μοναχική ζωή με τη φοίτηση στη Θεολογική Σχολή, εκ της οποίας απεφοίτησε το 1958.
Διάκονος εχειροτονήθη ένα χρόνο αργότερα, το 1955, από τον μακαριστό Μητροπολίτη Μεσσηνίας κυρό Χρυσόστομο (Δασκαλάκη) και Πρεσβύτερος το 1959, από τον μακαριστό Μητροπολίτη Ελασσώνος κυρό Ιάκωβο. Εν τω μεταξύ διετέλεσε Ιεροκήρυξ στις τάξεις του Ελληνικού Στρατού (1957-58) και εν συνέχεια διωρίσθη Ιεροκήρυξ στην Ιερά Μητρόπολη Ελασσώνος. Όπως σημειώνει ο τότε οικείος Ιεράρχης, «Εν μέσω μυρίων αντιξοοτήτων, εις μίαν περιοχήν κατ’ εξοχήν δύσβατον και ορεινήν, στερουμένην εν πολλοίς και του στοιχειώδους οδικού δικτύου, ανυπάρκτων όντων των συγκοινωνιακών μέσων, νυκτός και ημέρας, ουκ επαύσατο κακοπαθών, ίνα πληροφορήση την διακονίαν του και κηρύξη τον θείον λόγον ευκαίρως και ακαίρως και εις αυτάς εισέτι τας καλύβας των ποιμένων της περιοχής».
Αφού συνεπλήρωσε σχεδόν δεκαετή ευδόκιμη υπηρεσία, εκλήθη να διακονήσει στην ιδιαιτέρα πατρίδα του, τον Πειραιά, ως Εφημέριος και ιερατικώς Προιστάμενος του Ιερού Ναού Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης. Ο λόγος ήταν ότι το 1967 «επισυνέβη ο θάνατος του μοναδικού κατά σάρκα αδελφού αυτού», Δημητρίου, και η αγαπημένη του μητέρα είχε ανάγκη την φροντίδα του. Στον ιερόν αυτόν ναό υπηρέτησε επί εξαετίαν. Παρουσίασε πλούσιο έργο και μάλιστα προέβη σε ανακαίνιση και επαναγιογράφησή του. Η αναγνώριση των σημαντικών του υπηρεσιών ήλθε το 1974, όταν υπό του μακαριστού Πειραιώς Χρυσοστόμου προετάθη προς αναγραφήν εις τον κατάλογον των προς Αρχιερατείαν εκλογίμων. Κι όταν στον αρχιεπισκοπικό θρόνο των Αθηνών ανήλθε ο αείμνηστος κυρός Σεραφείμ, μεταξύ των συνεργατών που επέλεξε ήταν και ο τότε Αρχιμανδρίτης Σέργιος, ο οποίος εκλήθη να διακονήσει επιπροσθέτως στο Ιδιαίτερο Γραφείο του αειμνήστου Αρχιεπισκόπου, αρνούμενος μάλιστα να εισπράξει την αποζημίωση που αναλογούσε σ’ αυτή τη θέση.
Μητροπολίτης Γρεβενών εξελέγη την 12η Αυγούστου 1976. Κατά την χειροτονία του, ο Αρχιεπίσκοπος Σεραφείμ, προσφωνώντας τον μόλις εψηφισμένο Μητροπολίτη, ανέφερε: «Η φιλοπονία εν σεμνότητι, αφ’ ης εξ αγάπης αληθούς προς το της Αγίας ημών Εκκλησίας γεώργιον συγκατηριθμήθης, υπήρξαν τα διάσημά της υπερεικοσαετούς πολυμερούς διακονίας σου. Κορωνίς όμως πάντων σημειωθήτω το πράον του χαρακτήρος σου, το και μόνον υπεραρκετόν ίνα τον γαλήνιον Διδάσκαλον ημών πάντων υπενθυμίζη. Θα το γνωρίσουν και θα το εκτιμήσουν εκ του σύνεγγυς τα νέα πνευματικά σου τέκνα, και θα σε αγαπήσουν πλείον πάντων των λοιπών εγνωσμένων ποιμαντορικών σου προσόντων».
Κατά την πρώτη Θεία Λειτουργία στον κατάμεστο Ναό του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου – Αγίου Αχιλλίου Γρεβενών, ως νέος Μητροπολίτης σημείωσε: «Δεν έρχομαι εις τα αιματοστάλακτα και μαρτυρικά χώματα της Νομαρχίας Γρεβενών, της Ιεράς ταύτης Μητροπόλεως, ως φωνασκών κήρυξ εν μέσω λαού, ουδέ ως θορυβοποιός ρήτωρ και κριτής πράξεων αδυνάτων αδελφών, επιζητών και επιδιώκων κοσμικήν επίδειξιν· έρχομαι και ευρίσκομαι ήδη εν μέσω υμών εν αγάπη, εν πνεύματι διακονίας, εν πνεύματι θυσίας υπέρ της υμετέρας προκοπής, έρχομαι ως καλός καγαθός αδελφός, ως στοργικός πατήρ υπήκων εν πλήρει γνώσει και θελήσει εις τον λόγον του Αποστόλου των Εθνών, του Πρώτου μετά τον Ένα, λέγοντος “άλλοις υπηρετών αναλίσκομαι”. Ναί, γνωρίζω ότι κατά την διακονίαν μου εν μέσω υμών θα αναλωθώ διά την Χάριν του Χριστού “διδάσκων ως ποιμήν το ποίμνιον αυτού” (Σοφ. Σείρ. 18, 13) και διά την ιδικήν σας σωτηρίαν. Αδελφοί μου, δεν εκζητώ εξ υμών προνόμια· τα προνόμια ανήκουν εις τους ήρωας, εις τους γενναίους. Πιστεύω ότι κατωθεν των θεικών βλεμμάτων είμεθα άπαντες αδελφοί, εργάται Ευαγγελίου, συνεργοί Θεού εις αγαθόν. Εάν υπάρχουν προνόμια, ταύτα ανήκουν εις το παιδί και εις την φίλην νεότητα. … Έρχομαι ως βακτηρία αγάπης, ως στηριγμός εις τους αδυνάτους».
Αφ’ ης ημέρας ανέλαβε τη διαποίμανση της Ιεράς Μητροπόλεως Γρεβενών, επεδόθη δημιουργικά και με αποστολικό ζήλο σε ευρύτατο λειτουργικό, κατηχητικό, φιλανθρωπικό και διοικητικό έργο. Προχώρησε στην αναδιοργάνση της Μητροπόλεως και τη στελέχωσή της με αξίους κληρικούς, καθώς οι μισές σχεδόν ενορίες της εστερούντο εφημερίου.
Ιδιαίτερη μέριμνα επέδειξε για την ανέγερση και την ανακαίνιση Ιερών Ναών, ο αριθμός των οποίων ανέρχεται σε μερικές δεκάδες. Τιτάνια προσπάθεια κατεβλήθη από τον ίδιο για την αποκατάσταση των ζημιών που προκάλεσε ο σεισμός του 1995, κατά τον οποίο το ήμισυ σχεδόν των ναών των Γρεβενών υπέστη μερική ή ολική καταστροφή.
Το ανύστακτο ενδιαφέρον του αοιδίμου Γέροντος προσείλκυσε κυρίως η Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή Θείας Μεταμορφώσεως – Οσίου Νικάνορος (Ζάβορδας), η οποία, όταν ανέλαβε τα καθήκοντά του, ευρίσκετο σε ερειπιώδη κατάσταση. Το όνομα του μακαριστού Ιεράρχου συνεδέθη αρρήκτως με την Ιερά αυτή Μονή. Μερίμνησε για την ανακαίνισή της, την καταγραφή των ιερών λειψάνων, εικόνων, σκευών, αφιερωμάτων, παλαιτύπων βιβλίων και χειρογράφων. Το έργο αυτό αποτυπώθηκε στο συγγραφικό του πόνημα με τίτλο Ιερά Μονή του Οσίου Νικάνορος και το κειμηλιοφυλάκιον αυτής (Γρεβενά, 1991). Όταν στον σεισμό του 1995 τα κτίσματα του μοναστηριού επλήγησαν σοβαρότατα, προέβη στην εκ θεμελίων ανοικοδόμησή τους, πλην του κωδωνοστασίου, που είχε μείνει ασάλευτο, και του ιστορικού Καθολικού.
Στα έργα παρακαταθήκης του υπέρ της Μητροπόλεως συγκαταλέγονται: η ανέγερση του διωρόφου Πνευματικού Κέντρου· το περιοδικό «Όσιος Νικάνωρ»· το Γηροκομείο «Άγιος Αχίλλιος»· το Εκκλησιαστικό Κειμηλιοφυλάκιο. Διοργανώνει διαλέξεις και έκθεση χριστιανικού βιβλίου. Δείγμα των σχέσεων αγαστής συνεργασίας με τους τοπικούς φορείς το γεγονός ότι η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση υπήρξε χορηγός στην έκδοση τριών τόμων της σειράς «Αρχεία της Ιεράς Μητροπόλεως Γρεβενών» και του βιβλίου «Οι τρεις Άγιοι των Γρεβενών», καρπού της προνοίας του και του φιλαγίου χρέους του προς ανάδειξη των τοπικών Αγίων: του Οσίου Νικάνορος, του Οσιομάρτυρος Δημητρίου του Νέου εκ Σαμαρίνης και του Αγίου Νεομάρτυρος Γεωργίου.
Το συγγραφικό και εκδοτικό έργο του περιλαμβάνει υπέρ τους είκοσι τίτλους, εξόχως σημαντικούς για τα χριστιανικά Γράμματα: βιβλία αφιερωμένα στον Όσιο Νικάνορα, τον Άγιο Οσιομάρτυρα Δημήτριο τον Νέο, τον Ιεράρχη της θυσίας, εθνομάρτυρα Μητροπολίτη Γρεβενών Αιμιλιανό, την Μονή του Οσίου Νικάνορος και το ιστορικό της αρχείο. Προέβη επίσης στην επανέκδοση του κλασικού ορθοδόξου έργου του 18ου αι. «Ερμηνείαι ευσεβείς περί Μιμήσεως Χριστού», που τόσο τον συντρόφευσε στα νεανικά του χρόνια. Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν εφείσθη κόπου και δαπάνης, αφού το δακτυλογράφησε ο ίδιος και η έκδοση υπήρξε ιδιαιτέρως πολυτελής και επιμελημένη, προκειμένου να το επανεκδώσει «ως έχει το πρωτότυπον, διά την κοινήν ωφέλειαν των ευσεβών χριστιανών».
. Η ανεξάντλητη μέριμνα και ο ζήλος του προς διάσωση του ιστορικού και εκκλησιαστικού αυτού πΜνημειώδες υπήρξε το έργο ζωής της εκδόσεως των αρχείων της Ιεράς Μητροπόλεως, σε έξι τόμους, στο οποίο διασώζονται, εκτός των άλλων, πολύτιμα ιστορικά στοιχεία της περιοχής των Γρεβενώνλούτου αναγνωρίστηκε από την Ακαδημία Αθηνών, η οποία το 2009 τον βράβευσε επισήμως «δι’ άπαν το περί την Δυτικήν Μακεδονίαν ερευνητικόν, συγγραφικόν τε και εκδοτικόν αυτού έργον».
Κατά την μακρά επισκοπική διακονία του, ο αείμνηστος Γέρων υπήρξε μέλος πολλών Συνοδικών Επιτροπών. Υπηρέτησε ως Συνοδικός Σύνεδρος και μάλιστα διετέλεσε τακτικό μέλος της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου της τρεχούσης περιόδου. Επί πλέον, του ανετέθη η προεδρία του Διοικητικού Συμβουλίου της Ανωνύμου Εταιρείας «Διαχειρίσεως Χώρων Σταυθμέσεως Αυτοκινήτων» της Εκκλησίας της Ελλάδος (2002-2011).
Στενότατοι ήταν οι δεσμοί του με τον Οικουμενικό Θρόνο. Σε αρκετές περιπτώσεις του είχε ανατεθεί από το Οικουμενικό Πατριαρχείο να εκπροσωπήσει την Α.Θ. Παναγιότητα σε επίσημες εκδηλώσεις. Ευτύχησε μάλιστα να υποδεχθεί τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο στην Μητρόπολή του, το 1999.
Ας μου επιτραπεί στο σημείο αυτό να αναφέρω ορισμένα αποσπάσματα από κείμενο που δημοσιεύθηκε στον αθηναικό τύπο προ τεσσάρων ετών: «Είναι μητροπολίτης της πιο φτωχής Μητρόπολης, αλλά από τις πλέον δραστήριες των Νέων Χωρών. Όλα εδώ έχουν την τάξη τους, την αποστολή τους, το έργο τους. Με το δεσπότη να μένει μόνος του, να φροντίζει το φαγητό του και τρεις όλους κι όλους ιερείς στο παλιό και σχετικά απλό κτίριο της Μητρόπολης. Ο Γρεβενών Σέργιος σήμερα ακολουθεί μία αυστηρά μοναστική ζωή. Αποφεύγει τις μεγάλες εικόνες αγίων και τα πολλά λιβάνια, αλλά και τα χαλιά. Ζεί μόνος του, χωρίς μάγειρες, διακόνους, υπαλλήλους και γραμματείς. Λιτότητα εφαρμόζει και στον ύπνο. Κοιμάται κάπου στις 11 και ξυπνά στις 3 τα ξημερώματα για να ασχοληθεί με τη μελέτη των Αρχείων της Μητρόπολης· και γράφει. … Χωρίς έσοδα από ακίνητα ή από άλλες πηγές, η Μητρόπολη έχει να παρουσιάσει σημαντικό φιλανθρωπικό έργο. Ο κ. Σέργιος επιμένει ότι μια Μητρόπολη, ακόμη κι αν δεν έχει χρήματα, μπορεί να προσφέρει πολλά. Να σταθεί δίπλα στους πάσχοντες και τους νέους». «Το ξέρω», σημείωνε ο ίδιος, «το καταλαβαίνουμε όλοι ότι τα τελευταία χρόνια έχει απαξιωθεί η Εκκλησία και ο ρόλος της. Όμως δεν φταίει η Εκκλησία· εμείς φταίμε. Έχουμε απομακρυνθεί από τους νέους. Έχουν χαθεί αξίες. … Κι εμείς ως κληρικοί έχουμε τη μεγάλη ευθύνη».
Ο κεκοιμημένος Ιεράρχης ηγαπήθη υπό κλήρου και λαού και εξετιμήθη υπό πάντων των συνεπισκόπων του. Σε κείμενο του Αρχιμανδρίτου π. Γερβασίου Ραπτοπούλου, δημοσιευμένο στον «Όσιο Νικάνορα», διαβάζουμε: «Βρίσκεσθε πάντα στο δρόμο που οδηγεί πότε στη μια και πότε στην άλλη Ενορία.
Η κουβέντα των χριστιανών της Επαρχίας σας είναι μία και μόνο: “Πέρασε ο Δεσπότης”. Καί πολλές φορές είναι ώρες που θα μπορούσατε να αναπαύεσθε. Αλλά γιατί το σημειώνω αυτό; Γιατί διερωτώμαι, όπως και ο καθένας: Πότε βρίσκετε το χρόνο και γράφετε τόσα πολλά βιβλία και μάλιστα πολυσέλιδα; Η απόκριση είναι απλή. Τη νύχτα την κάνετε μέρα. Ποιά άλλη, πιο μεγάλη και πιο ιερή ιστορία θα μπορούσατε να γράψετε ως Μητροπολίτης Γρεβενών εκτός από αυτήν; Ήδη έχετε καταξιωθεί ως ένας λαμπρός, ανεπίληπτος και υποδειγματικός Επίσκοπος στο λαό των Γρεβενών και πέραν αυτού».
Ας αποδώσουμε δόξαν τω Θεώ (Ιω. 9, 24), διότι χάρισε τέτοιον Ποιμένα στην Εκκλησία του. Αν κ’ ο ίδιος έλεγε: «Δεν έκανα κάτι αξιόλογο που πρέπει να προβληθεί. Κι αν κάτι φαίνεται αξιόλογο στα μάτια των χριστιανών μας δεν είναι δικό μου κατόρθωμα· “Θεού το δώρον”» (Εφεσ. 2, 8). Είχε πάντοτε ως μέριμνά του να διακονεί, να προσφέρει, να στηρίζει τους πιστούς και πάντας όσοι προσφεύγουν στην Εκκλησία. Γνήσιος, αυθόρμητος και ανεπιτήδευτος, διεκρίνετο από ακεραιότητα και παραδοσιακή απλότητα. Βαθύτατος ο ψυχικός δεσμός με τους οικείους του, αν και δεν πρόλαβαν να χαρούν την εκλογή του σε Επίσκοπο. Ποιμήν αξιώτατος και ικανότατος, άριστος λειτουργός, με νηφάλια, αθόρυβη και φίλεργη προσωπικότητα, με σύνεση, προσήλωση και υψηλή συναίσθηση της διακονίας του, με μεγάλη ταπείνωση. Με τη μνήμη όσων ειργάσθη, κοπιών έργω, λόγω και γραφίδι κατά την πολυετή του ποιμαντορία και την όλη διακονία του, ιστάμεθα ευγνώμονες, συναισθανόμενοι το χρέος να διατηρήσουμε το έργο του, τα αγνά του οράματα και το σεβαστό του όνομα αθάνατα στις μελλοντικές γενεές.
Καί νυν, αξιομακάριστε Δέσποτα, πορεύεσαι την μακαρίαν οδόν μετά της συνοδείας των προσευχών ημών. Ο Κύριος ας σε αναπαύση ως ουρανοπολίτη της βασιλείας Του. Ας σε κατατάξει εν χώρα ζώντων και τόπω αναπαύσεως μετά των δικαίων. Πάντες ημείς οι παρεστώτες και κυκλούμενοι το σεπτόν σου σκήνος, ας έχουμε την ευχή σου. Ας είναι αιωνία σου η μνήμη, πολυσέβαστε Γέροντά μας.
Φωτογραφίες Χρήστος Μπόνης-eurokinissi
-120x86.jpg)
){kind=link}