Η Ιερά Μητρόπολις Χίου,Ψαρών καί Οινουσσών εις τό πλαίσιον τού εορτασμού τών 200 ετών από τής ενάρξεως τού ιερού αγώνος τής Εθνικής Παλιγγενέσιας «γιά τού Χριστού τήν πίστιν τήν αγίαν καί τής πατρίδος τήν ελευθερίαν»εσυνέχισε τήν τιμήν τής μνήμης τών Νεομαρτύρων.
Ειδικώτερον τήν 29ην Μαΐου 2021 ετίμησε τήν μνήμην τού Νεομάρτυρος Αγίου Ανδρέου τού Αργέντη τού Χίου,τού πρωτοκλήτου τών μετά τήν άλωσιν Νεομάρτύρων,ο οποίος έχυσε τό αίμά του διά τήν Ορθόδοξον Χριστιανικήν Πίστιν καί τό Γένος εις τήν Βασιλεύουσαν τήν 29ην Μαΐου 1464.
Εις τόν Ιερόν Ναόν Αγίου Ανδρέου Αργέντη συνοικίας Καλοπλύτου πόλεως Χίου ετελέσθη τό Σάββατον 29 Μαΐου 2021 αρχιερατική Θεία Λειτουργία ιερουργούντος τού Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Χίου,Ψαρών καί Οινουσσών κ.Μάρκου μέ τήν συμμετοχήν τού Αίδεσιμωτάτου Πρωτοπρεσβυτέρου κ. Μακαρίου Στρουμπάκη, τού Αιδεσιμώτατου Οικονόμου κ. Δημητρίου Καλίκα και τού Ιερολογιωτάτου Αρχιδιακόνου κ. Αποστόλου Λάρδα ενώ έψαλε ο Πρωτοψάλτης κ. Ηρακλής Μαλανδρίνος.
Ο Ιερός Ναός ήτο σημαιοστολισμένος διά Βυζαντινών καί Ελληνικών λαβάρων, σημείον τής αδιαπτώτου ιστορικής συνεχείας τού Ελληνισμού καί τής συζεύξεώς του μέ τήν αληθειαν καί τήν αγάπην τής Χριστιανικής Διδασκαλίας. Ο Σεβασμιώτατος Χίου κ. Μάρκος (κατά κόσμον ΜΑΡΚΟΣ ΑΓ. ΒΑΣΙΛΑΚΗΣ) αντί κηρύγματος ανέγνωσε τήν ομιλίαν η οποία εξεφωνήθη τό 1939 κατά τόν πρώτον εορτασμόν τού Αγίου Ανδρέου τού Αργέντη υπό τού Πρωτοπρεσβυτέρου ΜΑΡΚΟΥ ΑΓ. ΒΑΣΙΛΑΚΗ, κατά σάρκα προπάτορος τού Σεβασμιωτάτου, ο οποίος είχεν τότε εισηγηθή τήν αγιοκατάταξιν τού Αγίου καί συνέθεσεν καί τήν Ιεράν Ακολουθίαν. Εις τήν ιστορικήν αυτήν ομιλίαν μεταξύ άλλων αναφέρεται: «Τό σεπτόν σκήνωμα τού Αγίου, ο θησαυρός καί τό καύχημα τής Ορθοδοξίας, είχε τήν ζωντανήν φυσικήν του μορφήν καί εφυλάσσετο ακέραιον εις υγροτάτην καί δύσκολον καί ησφαλισμένην κρύπτην, ήτις ετηρείτο μυστική καί μετά μεγίστης δυσκολίας επετρέπετο η επίσκεψις εις τούς πιστούς διά τόν φόβον τών εχθρών.
Αυτό ήτο τό άγιον τέλος τού Νεομάρτυρος Ανδρέου. Αλλά μή νομίσετε, Χριστιανοί μου, ότι μόνος από μέσα από τήν οικογένειάν του ο εορταζόμενος σήμερον Άγιος Ανδρέας έδειξεν ηρωϊσμόν θρησκευτικόν καί πατριωτικόν. Όχι. Τόν βίον, τάς πράξεις καί τόν ηρωϊσμόν εις τά βασανιστήρια τού αθλοφόρου Αγίου Ανδρέου μιμούμενοι οι απόγονοί του, προσέφερον μεγάλας υπηρεσίας εις τήν Εκκλησίαν, τό Έθνος καί τήν Πατρίδα κατά τούς μαύρους χρόνους τής σκλαβιάς.
Ο Ευστράτιος Λουκή Αργέντης, θεολόγος καί ιατροφιλόσοφος κατέχει εν τή καθ΄ημάς Ορθοδόξω Εκκλησία διακεκριμένην θέσιν καί τιμάται πολλαχώς διά τά έργα καί τάς γνώσεις του.
Ούτος κατεφίμωσε, κατετρόπωσε καί κατεκερεύνωσε διά τής ευρυμαθείας καί ευσεβούς ευγλωττίας του εις τήν Αλεξάνδρειαν τούς απεσταλμένους τού Πάπα, πού κατέβησαν εις τήν Αίγυπτον διά νά διαδώσουν τά άζυμα εις τούς Χριστιανούς τής Ανατολής (1748).
Ιάκωβος Αργέντης ο ιερομόναχος, ως ηγούμενος τής γεραράς Μονής τών Μουνδών (Διευχών), εστερέωσε καί εβελτίωσε τά οικονομικά τής Μονής καί ετήρησε γενναίαν καί ανδρικήν στάσιν απέναντι τών ενοχλήσεων τών μοναχών υπό τών Τούρκων.
Ο Ευστράτιος Αργέντης, ο νεώτερος, ο Εθνομάρτυς, εβοήθησε πολλαχώς, ηθικώς καί υλικώς, τόν πρωταθλητήν, πρωτεργάτην καί πρωταπόστολον τής Ελληνικής Ελευθερίας Ρήγαν τόν Φεραίον.
Αυτός έδωκε χρήματα στόν Ρήγαν γιά νά εκτυπώση τήν Χάρταν τής Ελλάδος, τάς προκηρύξεις, τά ποιήματα καί τά συγγράματά του. Στό σπίτι τού Αργέντη αυτού στή Βιέννη συνηθροίζοντο όλοι οι φίλοι τής Ελληνικής Ελευθερίας καί συνεσκέπτοντο γιά τήν ανάστασιν τής Πατρίδος.
Στό σπίτι τού Αργέντη τούτου τόν Σεπτέμβριον τού 1796 ο Ρήγας, μπροστά σ΄όλους τούς φίλους τής Ελευθερίας, έψαλλε μέ τήν λύραν του γιά πρώτην φοράν τό Θούριον «Ώς πότε παλληκάρια θά ζούμε στά στενά». Καί όταν ο Αργέντης ούτος συνελήφθη μαζί μέ τόν Ρήγαν υπό τών Αυστριακών καί ωδηγήθη ενώπιον τού Αυστριακού ανακριτού, δέν εδειλίασε νά ομολογήση ότι ήταν εις γνώσιν του όλα τά σχέδια τού Ρήγα, καί ότι αυτός εξώδευσε διά τήν εκτύπωσιν καί διανομήν τών βιβλίων κλπ. εις τήν Σμύρνην καί εις άλλα μέρη. Διά τούτο παραδοθείς υπό τών Αυστριακών εστραγγαλίσθη καί ερρίφθη εις τού Ίστρου τά νερά.
Ιωάννης Αργέντης, επίτροπος τού εν Γαλατά Ιερού Ναού τού Αγίου Ιωάννου τών Χίων, τόν Απρίλιον τού 1821 ερρίφθη μαζί μέ τόν Πατριάρχην Γρηγόριον τόν Ε΄εις τόν Βόσπορον καί εδημεύθη η περιουσία του.
Λεόντιος Παντελή Αργέντης καί Νικόλαος Παντελή Αργέντης απηγχονίσθησαν στίς 23 Απριλίου τού 1822 εις τήν πλατείαν τού Βουνακίου τής Χίου μέ τόν τρισόλβιον Μητροπολίτην Πλάτωνα καί τούς λοιπούς τής Χίου προύχοντας.
Άνθιμος Αργέντης, ιερομόναχος καί καθηγούμενος τής Μονής τών Μουνδών, εσφαγιάσθη κατά τάς αποφράδας ημέρας τού 1822.
Άν αναδιφήσωμεν τήν Ιστορίαν τής Χίου από τής αλώσεως μέχρι τής Ελληνικής Επαναστάσεως, θά ίδωμεν ότι κανένας άλλος Χιακός Οίκος δέν προσέφερεν υπέρ τής Εκκλησίας καί τού Έθνους ημών τόσας θυσίας εις αίμα όσας ο Οίκος τών Αργεντών.
Καί σήμερον ακόμα οι απόγονοι τών Αργεντών παρέχουν σπουδαίας καί μεγάλας υπηρεσίας εις τήν Εκκλησίαν, τό Έθνος καί τήν Πατρίδα.
Ιδού, λοιπόν, ευσεβές εκκλησίασμα, ότι τάς αγίας αρετάς ταύτας τού Νεομάρτυρος Αγίου Ανδρεόυ εμιμήθησαν καί οι απόγονοι Αυτού.
………………………………………………………………………………………
Τούς οφθαλμούς μας τήν στιγμήν ταύτην άς ανυψώσωμεν στόν ουρανόν καί άς είπωμεν: Θαυματουργέ Άγιε Ανδρέα,μεγάλε καί τιμημένε μας Άγιε,πρωτόκλητε Νεομάρτυρα,Σύ πού ευρήκες χάριν παρά τώ Θεώ καί είσαι σύνδεσμος μεταξύ τού Ουρανού καί τής γής,ευλόγησε από τά ουράνια σκηνώματά Σου τήν πόλιν ταύτην, τήν οποίαν καθηγίασαν διά τού μαρτυρικού αίματός των χιλιάδες μαρτύρων. Δίδε μας τήν ευχήν Σου καί τήν μεσιτείαν Σου. Μεσίτευε καί εύχου ίνα η νέα Ελληνική γενεά,η ελπίδα τού μέλλοντος,τά παιδιά μας, Σέ έχουν κανόνα,τύπον καί υπογραμμόν εις τόν βίον των. Εύχου καί μεσίτευε πρός τόν Θεόν,ίνα η ψυχή μας ζή όπως ζούσε καί η ψυχή Σου. Εύχου νά ζή η πίστις τού Χριστού μέσα στάς ψυχάς μας καί εις όλον τό Έθνος μας τό Ελληνικόν,καί εις ολόκληρον τόν Κόσμον. Εύχου ίνα η Εκκλησία μας η Ορθόδοξος διδάσκη τά ρήματα τής αιωνίου ζωής καί πρωτοστατή εις τά καλά καί Θεία έργα τής κατά Χριστόν ζωής.» Εις τό πέρας τής Θείας Λειτουργίας ο Σεβασμιώτατος εχειροθέτησεν πνευματικόν τόν Εφημέριον τής Ενορίας π.Δημήτριον Καλίκαν,τόν οποίον προέτρεψε νά εργάζεται τήν μετάνοιαν εν ταίς καρδίαις τών ενοριτών του καί νά αναπαύση διά τής συγχωρήσεως τούς κοπιώντας καί πεφορτισμένους. Ευλογημένες στιγμές, ιστορικές στιγμές, γεμάτες Χριστιανικά μηνύματα,εθνική περιφάνεια καί τιμή στήν μακραίωνη Χιώτικη αρχοντική παράδοση.
