Τον προβληματισμό του για τις κινήσεις της κυβέρνησης στα εθνικά θέματα, όπως αυτό της Μακεδονίας, αλλά και στο ζήτημα των σχέσεων Εκκλησίας-Πολιτείας εκφράζει με συνέντευξή του ο Μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως Ανθιμος.
Αναλυτικά η συνέντευξη στην εφημερίδα “Εθνος της Κυριακής”:
1) Σεβασμιώτατε ποια είναι η άποψή σας για τη Συμφωνία των Πρεσπών;
Κυρία Ζιώζιου, η Συμφωνία των Πρεσπών, πλήγωσε το ιστορικό συναίσθημα και την εθνική ευαισθησία του λαού μας. Νομίζω ότι κανένας Έλληνας δεν είναι περήφανος για τη Συμφωνία. Ενδεχομένως να ήταν μονόδρομος, όμως, η «αναγκαιότητα» δεν διασαφηνίστηκε. Δεν πήραμε ικανοποιητικό «αντίδωρο» που θα εξασφαλίσει, για παράδειγμα: την ειρηνική συνέχειά μας στα Βαλκάνια ή την οικονομική αναπτυξή μας ή κάποια ομόσπονδη σχέση μας με τους βόρειους γείτονές μας.
2) Πιστεύετε ότι παρά τις αντιδράσεις η κυβέρνηση θα καταφέρει να περάσει τη συμφωνία από τη Βουλή;
Δεν πρέπει να προχωρήσει καμιά διαδικασία αν δεν στηρίζεται στη σύγκατάθεση του λαού μας. Πρέπει να κατανοήσουμε, ως λαός, ότι πλέον μετά το Μάαστριχτ δεν υφίστανται εθνικά σύνορα με την παραδοσιακή τους έννοια, η θρυλούμενη εθνική κυριαρχία έπαψε να έχει τα παλαιά χαρακτηριστικά της, τα βόρεια σύνορά μας επανεξετάζονται και τα ανατολικά, είτε με πρόσφυγες είτε με τουρίστες έχασαν τη στεγανότητά τους. Ο πολιτικός κόσμος, λοιπόν, για να μην απαξιώνεται συλλήβδην, χρειάζεται να μας εξηγήσει την προοπτική και το ρόλο της Χώρας μας στο «Marshall Plan Today: Model and Metaphor». Απαιτείται πολιτική ωριμότητα για να αναδειχθούμε οι Έλληνες σε «πολίτες» της Πατρίδος μας. Οι οριακές πλειοψηφίες στη Βουλή δεν είναι η ενδεδειγμένη πολιτική στάση για μείζονα και κρίσιμα θέματα, όπως για εθνικά.
3) Η Εκκλησία θα μπορούσε να παίξει πιο ενεργό ρόλο στο να εισακουστεί η λαϊκή βούληση από τους κυβερνώντες; Κάποιοι σας κατηγορούν για ανεκτικότητα σε σχέση με το παρελθόν, όσον αφορά στο ζήτημα της ονομασίας της γείτονος χώρας.
Δεν πειράζει∙ ας μας κατηγορούν. Οι ίδιοι παλαιότερα έλεγαν: «να βγάζουμε τα ράσα, όταν θέλουμε να ασχολούμαστε με την πολιτική». Έτσι είναι οι άνθρωποί μας, δεν πειράζει! Λοιπόν, η Ιερά Σύνοδος στο σταυροδρόμι που βρισκόμαστε, διαβλέπει και διαισθάνεται την υποφώσκουσα πραγματικότητα, γι΄αυτό και τήρησε σωστή στάση. Εύκολο είναι να βγάλουμε το λαό στο δρόμο, τί θα ακολουθήσει όμως! Εξάλλου τα εκκλησιαστικά «είωθε συμμεταβάλεσθαι τοις πολιτικοίς» ή προλειαίνουν το έδαφος των πολιτειακών αλλαγών. Τότε επιλέγει ως στόχο της την ειρήνευση και την ομοψυχία.
4) Εδώ και πολλούς μήνες οι δύο Έλληνες στρατιωτικοί βρίσκονται προφυλακισμένοι, χωρίς κατηγορητήριο στις φυλακές της Αδριανούπολης. Όλες οι παρεμβάσεις που έχουν γίνει, έχουν πέσει στο κενό. Η νέα εκλογική επιτυχία του κ. Ερντογάν αφήνει κάποιο παράθυρο ελπίδας;
Δεν κάνω τον μάντη, επειδή η Τουρκία έχει ακόμα κάποιες απρόβλεπτες παραμέτρους μέσα της, αλλά υποπτεύομαι ότι δεν θα αργήσει η απελευθέρωσή τους. Η τρομερή ανασφάλεια που ως θηλειά έπνιγε τον κ. Ερντογάν, μάλλον άρχισε να χαλαρώνει. Η Ερντογανική Τουρκία, αφού πια «έσβησε» τον Μουσταφά Κεμάλ, αφού «στραγγάλισε» την φωνή κάθε ισλαμικού Κράτους γύρω της, αφού έκανε το λαό της να μισήσει το Ισλάμ, άρχισε πλέον να ετοιμάζει την μετά-Ερντογάν εποχή. Μια εποχή που θα διέπεται σφόδρα από τις δυτικές αξίες. Η απελευθέρωση των στρατιωτικών μας, θα είναι από τα πρώτα δείγματα αυτής της Νέας Τουρκίας που άρχισε. Προκειμένου να συμπλεύσει υποχρεωτικά με την παράλληλη Νέα Ελλάδα, που οικοδομείται, όπως εξαγγέλουν οι πολιτικοί μας.
5) Έχετε επαφή με τους συγγενείς των παιδιών. Τι εικόνα σας μεταφέρουν και τι μήνυμα θα θέλατε να τους στείλετε;
Δεν είχα άμεση επαφή, επειδή κρίθηκε συνετότερο να μη προσδώσουμε στο θέμα πληθωρική θρησκευτική χροιά. Έχουν όμως οι Μητροπολίτες Διδυμοτείχου και Καστορίας, απ΄όπου κατάγονται οι δύο στρατιωτικοί μας. Το μήνυμα που τους στέλνουμε όλοι οι Θρακιώτες είναι να καμαρώνουν και να χαίρονται που «αξιοποιούνται» και «συμβάλλουν» στην ομαλοποίηση των σχέσεων δύο παραδοσιακά εχθρικών λαών.
6) Τον Οκτώβριο αναμένεται να ξεκινήσει η διαβούλευση για τη συνταγματική αναθεώρηση. Θεωρείτε πιθανό να ενταχθεί στα υπό συζήτηση θέματα και ο διαχωρισμός Εκκλησίας – Κράτους;
Νομίζω πια ότι πρέπει να ανοίξει ένας τέτοιος διάλογος για να μην εκτίθεται άλλο η Πολιτεία. Το γεγονός ότι το: «Χωρισμός Εκκλησίας Πολιτείας» έγινε: «Χωρισμός Εκκλησίας Κράτους», είναι αναμφίβολα μια σοβαρή ένδειξη προόδου. Όμως, με όποιο τρόπο κι αν γίνει η αλλαγή του Πολιτεύματος, είναι πια ώριμο να συζητηθεί το θέμα. Σχετική ανακοίνωση έκανα προ ημερών και είπα ότι, εμείς δεν θα ζητήσουμε χωρισμό, όμως ξέρουμε να ζήσουμε και χωρισμένοι από το Κράτος, χωρίς να διχαστεί ο λαός μας ή να μπαινοβγαίνουν στα γραφεία μας οι πολιτικοί της αντιπολιτεύσεως κάθε φορά, υποσχόμενοι επανανασύσταση του γάμου!
7) Κάποια κυβερνητικά στελέχη, αλλά και μέλη του κλήρου έχουν τοποθετηθεί σχετικά με το θέμα αυτό, κάνοντας λόγο για διακριτούς ρόλους και για επαναπροσδιορισμό των σχέσεων μεταξύ Εκκλησίας και Κράτους. Είναι εφικτό;
Bεβαίως, αρκεί να υπάρχει η ανάλογη πολιτική βούληση. Και περισσότερο διακριτοί μπορούν να γίνουν οι ρόλοι, και επαναπροσδιορισμός των σχέσεών μας μπορεί να γίνει, και διαζύγιο να πάρουμε, είτε βίαιο είτε συναινετικό∙ πολλοί τρόποι υπάρχουν κι εμείς τους ξέρουμε. Όμως, από όσους πολιτικούς λόγους ακούω, υποπτεύομαι ότι οι πολιτικοί μας, που κραδαίνουν την έννοια του Χωρισμού, δεν έχουν ακόμα κατασταλάξει σε άποψη, αλλά μεταχειρίζονται τη φράση σαν bullying κατά της Εκκλησίας.
8) Την προηγούμενη εβδομάδα η ΔΙΣ με μια σκληρή ανακοίνωση κατήγγειλε την ωμή παρέμβαση της κυβέρνησης στη λειτουργία του Ιδρύματος Ευαγγελιστρίας Τήνου. Είναι ένδειξη για τη συνέχεια που θα ακολουθήσει σε μια σειρά ζητημάτων;
Τώρα μάλιστα, πλησιάζετε στο κυρίως πιάτο! Το ζήτημα του Ιδρύματος της Τήνου είναι μια ελάχιστη αλλά όμως ενδεικτική παράμετρος του όλου θέματος. Το Ίδρυμα αναπτύσσει κάθε δραστηριότητά του γύρω από μια εικόνα κι ένα Ναό μιας νησιωτικής Ιεράς Μητροπόλεως. Ένα νησί των Κυκλάδων κι ένας σημαντικός τουριστικός προορισμός, ζουν και υπάρχουν εξαιτίας του Ναού και της εικόνος. Όλα αυτά και πολλά παρόμοια στην Πατρίδα μας θα πρέπει να επαναπροσδιοριστούν με διακριτούς ρόλους.
9) Πολλοί πιστεύουν ότι η μισθοδοσία του κλήρου είναι η «αχίλλειος πτέρνα» της Εκκλησίας της Ελλάδος και με το διαχωρισμό το κράτος θα απαλλαγεί απ’ αυτό τον «βραχνά» προς όφελος των πολιτών. Τι τους απαντάτε;
Η μισθοδοσία του Κλήρου είναι άλλο κεφάλαιο, δεν θα τεθεί στο τραπέζι των συζητήσεων. Όπως αποκλείστηκε η συζήτησή του από την ελληνική πολιτεία όταν η νιόφερτη Τρόικα «ξαφνιάστηκε» με τον κωδικό της μισθοδοσίας των ιερέων μας. Όποιος χωρισμός και να επιλεγεί, ο Κλήρος θα συνεχίσει να μισθοδοτείται από το Κράτος μας.
10) Κάποιοι υποστηρίζουν ότι το να ασχολείται η Εκκλησία με το κράτος και να διατυπώνει την άποψή της είναι ξεπεσμός. Ωστόσο, τι αξία έχει μια Εκκλησία που θα είναι απόκοσμη, επειδή θα φοβάται μην τυχόν χαρακτηριστεί ως κοσμική;
Η Εκκλησία δεν μπορεί να αποκλείσει τον εαυτό της από καμιά ανάμιξη στην κοινωνία. Για μας τους εκκλησιαστικούς, το Κράτος είναι το ιεραποστολικό μας χωράφι που οφείλουμε να καλλιεργούμε, να σπέρνουμε, να ποτίζουμε και να προετοιμάζουμε για να γίνει Πολιτεία του Θεού. Οι πολιτικοί μας είναι αυτοί στους οποίους εμείς αναθέσαμε «διακονείν τραπέζαις» (Πράξεις Αποστόλων 6,2), τους εκλέξαμε να συνεχίσουν το έργο των επτά διακόνων, ώστε να μείνουμε εμείς απερίσπαστοι στη διδασκαλία του Ευαγγελίου. Βέβαια, όταν δεν τα καταφέρνουν, το κάνουμε κι αυτό (ιδρύματα, συσσίτια κλπ), όμως δεν είναι αυτό το κύριο έργο μας. Έργο μας είναι να ζούμε στον κόσμο, χωρίς όμως να γίνουμε κόσμος. Η κοσμικότητα δεν μας φοβίζει, έχουμε τη δυναμική να μετατρέψουμε τον κόσμο σε παράδεισο. Η Εκκλησία δεν φοβάται τα κύματα, είναι γερό σκαρί. Μας φοβίζει το αγκυροβόλιο της Εκκλησίας σε οποιοδήποτε λιμάνι, ακόμα και στο λιμάνι της «πνευματικότητος».
