Της Κατερίνας Τζουμερκιώτη
Ακόμα και πολυσύχναστα αεροδρόμια κοσμοπολίτικων νησιών, όπως αυτό της Μυκόνου, χρησιμοποιούν τα κυκλώματα διακινητών, προκειμένου να συνδράμουν -με το αζημίωτο- την προσπάθεια πρόσφυγων να φύγουν από την Ελλάδα με προορισμό χώρα της βόρειας Ευρώπης.
Αυτό προκύπτει από το ρεπορτάζ του «Εθνους της Κυριακής», που εντόπισε πρόσφυγα ο οποίος ταξίδεψε με πλαστό διαβατήριο από το αεροδρόμιο της Μυκόνου για το εξωτερικό. Δεχόμενος να μιλήσει υπό τον όρο της ανωνυμίας, περιέγραψε στο «Εθνος της Κυριακής» το πρόσφατο ταξίδι του, μέσω του Μιλάνου, όπου και προσγειώθηκε.
Φαίνεται πως μετά και το κλείσιμο των συνόρων στην Ειδομένη, τα κυκλώματα των διακινητών προσπαθούν να αξιοποιήσουν τα κενά στα συστήματα ασφαλείας, κυρίως των περιφερειακών αεροδρομίων της χώρας, για να διευκολύνουν τους πρόσφυγες να «δραπετεύσουν» στο εξωτερικό.
Η «ταρίφα» του ταξιδιού του κόστισε 3.000 ευρώ, ένα ποσό που έπρεπε να προκαταβληθεί. «Οι διακινητές μου έβγαλαν αρχικά εισιτήρια για τη Μύκονο. Παρέμεινα στο νησί λίγες ημέρες. Στη συνέχεια, μου έδωσαν πλαστό διαβατήριο και εισιτήριο για να ανέβω στο αεροπλάνο. Σε κανένα από τα δύο αεροδρόμια που μου έκαναν ελέγχους δεν υπήρξε κάποιο πρόβλημα. Πέρασα κανονικά. Κανένας δεν με σταμάτησε», αναφέρει.
Το αεροδρόμιο της Μυκόνου είναι ένα από τα πλέον πολυσύχναστα περιφερειακά αεροδρόμια, ιδιαίτερα την τουριστική περίοδο. Φέτος η κίνηση αναμένεται ότι θα παρουσιάσει αύξηση τουλάχιστον κατά 30%. Κατά τη διάρκεια του 2015 οι αφίξεις από το εξωτερικό ανήλθαν στις 275.812, ενώ οι αναχωρήσεις έφθασαν τις 277.344. Σύμφωνα με τα προσωρινά στατιστικά στοιχεία, τον Απρίλιο του 2016 υπήρξαν 13.139 αφίξεις εσωτερικού και εξωτερικού και 8.902 αναχωρήσεις. Ατομα από τον αερολιμένα Μυκόνου αναφέρουν ότι από τον Μάιο η κίνηση είναι πολύ μεγαλύτερη.
«Αδύνατον»
Το «Εθνος της Κυριακής» ήρθε σε επικοινωνία με τον αερολιμενάρχη Μυκόνου, Αθανάσιο Κόλια, ο οποίος υποστήριξε ότι είναι αδύνατον να έχει υπάρξει επιβίβαση σε αεροσκάφος με πλαστό διαβατήριο. «Δεν υπάρχει κανένα τέτοιο περιστατικό που να έχει έρθει σε γνώση μου. Ακόμη κι αν θεωρήσουμε ότι εδώ θα μπορούσε να γίνει ένα λάθος, το πλαστό διαβατήριο θα εντοπιζόταν στο αεροδρόμιο που θα έφτανε ο επιβάτης. Θα μας τον επέστρεφαν πίσω», σημειώνει. Σύμφωνα με τον αερολιμενάρχη, «η Αστυνομία διεξάγει τους καθιερωμένους ελέγχους με βάση όλες τις σύγχρονες προδιαγραφές που ισχύουν στα αεροδρόμια».
Ωστόσο, οι διακινητές -όπως φαίνεται εκ του αποτελέσματος- έχουν τη δυνατότητα να πλαστογραφούν διαβατήρια με πολύ υψηλή ποιότητα, καθώς ο πρόσφυγας κατάφερε να περάσει κανονικά όλους τους ελέγχους ασφαλείας, αλλά και να φτάσει σύντομα στον τελικό του προορισμό. Σύμφωνα με τη μαρτυρία του, στην Ιταλία τον περίμεναν άλλα μέλη του κυκλώματος. Του έδωσαν νέα εισιτήρια για να μπορέσει να συνεχίσει το ταξίδι του, με κατεύθυνση χώρα της βόρειας Ευρώπης. «Ταξίδεψα με το ίδιο διαβατήριο. Και πάλι δεν με σταμάτησαν. Σε λίγες ημέρες ήμουν στον τελικό προορισμό μου», διευκρινίζει. Οταν έφτασε, φρόντισε να απαλλαχθεί από τα πλαστά διαβατήρια και προχώρησε στις διαδικασίες αίτησης για παροχή διεθνούς προστασίας.
Δεν ήταν η πρώτη φορά που ερχόταν σε επαφή με τους διακινητές, που τον είχαν ήδη βοηθήσει να περάσει με πλοιάριο από τα τουρκικά παράλια στη Λέσβο. Μετά έφθασε στο λιμάνι του Πειραιά και μπήκε σε πούλμαν για την Ειδομένη. Οταν έφτασε εκεί πληροφορήθηκε ότι έκλεισαν τα σύνορα με τα Σκόπια. Για περισσότερο από έναν μήνα έμεινε στον προσωρινό καταυλισμό, ευελπιστώντας ότι θα συνεχίσει το ταξίδι του. Κάποια στιγμή κατάλαβε ότι εγκλωβίστηκε στη χώρα μας. Θα έπρεπε είτε να ζητήσει άσυλο είτε να κάνει αίτηση για το πρόγραμμα μετεγκατάστασης. «Κανένας πρόσφυγας δεν θέλει να μείνει στην Ελλάδα, λόγω της κρίσης. Οσο για τη μετεγκατάσταση, το πρόβλημα είναι ότι δεν θα μπορούσα να επιλέξω σε ποια χώρα θα πάω. Είχα απελπιστεί», σημειώνει.
Τότε αποφάσισε να απευθυνθεί για δεύτερη φορά σε παράνομα κυκλώματα. «Ηταν εύκολο να τους βρω. Ρώτησα έναν συμπατριώτη μου που ήξερα ότι έχει πάει στη Γερμανία. Μου έδωσε το κινητό του ανθρώπου που τον βοήθησε να φύγει και τον πήρα αμέσως τηλέφωνο. Ολα κανονίστηκαν πολύ γρήγορα», λέει. Σύμφωνα με τον ίδιο, ο διακινητής με τον οποίο ήρθε σε επαφή είναι αλλοδαπός και έχει άσυλο στην Ελλάδα.
Ο πρόσφυγας απέφυγε να πάει σε κάποια επίσημη δομή φιλοξενίας. «Μου είπαν να μην το κάνω. Εάν πήγαινα θα με κατέγραφαν και δεν θα με άφηναν να συνεχίσω», εξηγεί.
Από την πλευρά τους, αξιωματικοί της Αστυνομίας δηλώνουν άγνοια για το συγκεκριμένο περιστατικό. «Στα σύνορα ελέγχουμε όσους προέρχονται από χώρες εκτός Σένγκεν. Παράλληλα, διεξάγουμε δειγματοληπτικούς ελέγχους και σε διαβατήρια από χώρες εντός Σένγκεν. Οι έλεγχοι γίνονται στη βάση προτύπων και κοινών δεικτών κινδύνου και αξιολόγησης», υποστηρίζουν. Οπως λένε, οι αστυνομικοί δεν εξετάζουν μόνον το έγγραφο. «Πέρα από το διαβατήριο, δίνουμε προσοχή και σε άλλους ευρύτερους παράγοντες για να αποφύγουμε τέτοιες περιπτώσεις», υποστηρίζουν.
ΣTO… TΣΕΚ ΙΝ
Συλλήψεις προσφύγων με πλαστά διαβατήρια
Οι αστυνομικοί εκτιμούν ότι η «απόδραση» του πρόσφυγα μέσω του αεροδρομίου της Μυκόνου είναι «μεμονωμένο περιστατικό». Πάντως, το τελευταίο διάστημα, σε περιφερειακά αεροδρόμια έχουν γίνει συλλήψεις προσφύγων που επιχείρησαν να μπουν στα αεροπλάνα με πλαστά διαβατήρια. «Πιθανόν κάποιοι θα προσπαθήσουν να εκμεταλλευτούν την τουριστική περίοδο, που υπάρχουν και πτήσεις τσάρτερ», υπογραμμίζουν και εκτιμούν ότι μετά και το κλείσιμο των συνόρων τα κυκλώματα θα ψάξουν εναλλακτικές διόδους, παρακάμπτοντας την Ελλάδα.
Την ίδια ώρα, τα κυκλώματα φαίνεται ότι κερδίζουν μεγάλα ποσά. Σύμφωνα με έκθεση της Interpol και της Europol, το 2015, τα κέρδη τους ξεπέρασαν τα 5 δισ. ευρώ.
Υπηρεσίες
Κατά μήκος των μεταναστευτικών διαδρομών έχουν ταυτοποιηθεί 250 κύριοι τόποι παράνομης διακίνησης, όπως σιδηροδρομικοί σταθμοί ή αεροδρόμια. Εξ αυτών, οι 170 εντοπίζονται σε χώρες της ΕΕ και 80 σε χώρες εκτός Ενωσης. Πάνω από 90% των προσφύγων και μεταναστών που ήρθαν στην Ευρώπη χρησιμοποίησαν τις υπηρεσίες διευκόλυνσης που τους παρείχαν κυρίως μέλη εγκληματικών δικτύων. «Οι αριθμοί αναμένεται ότι θα αυξηθούν ως απάντηση στους συνοριακούς ελέγχους», αναφέρει η έκθεση.
Προτιμούν αεροπλάνο
Οι συντάκτες της έκθεσης της Interpol και της Europol εκτιμούν ότι «οι αυξημένοι συνοριακοί έλεγχοι θα έχουν πιθανώς ως αποτέλεσμα οι αερομεταφορές να επιλέγονται περισσότερο ως μέσο μεταφοράς από τους πρόσφυγες, οι οποίοι θα ταξιδεύουν με πλαστά έγγραφα».
