Ομόφωνα τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου Τρικκαίων κατά τη διάρκεια της τελευταία τακτικής συνεδρίασης του Σώματος ενέκριναν την ένταξη της πράξης “Προστασία-Ανάδειξη Οθωμανικού Λουτρού στο υπό δημιουργία Κέντρο Έρευνας «Βασίλης Τσιτσάνης» με κωδικό MIS 472910 στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα “Θεσσαλία – Στερεά Ελλάδα – Ήπειρος”.
Επισημαίνεται ότι η επιλέξιμη δημόσια δαπάνη για τον υπολογισμό της κοινοτικής συνδρομής ανέρχεται σε 2,816,109.00 ευρώ. Να σημειώσουμε εδώ, ότι ο Δήμος Τρικκαίων μαζί με την 19η Ε.Β.Α., μέσω του Τελικού Δικαιούχου ΥΠ.ΠΟ.Α. υπέβαλλε την τελική πρόταση στα πλαίσια της Πρόσκλησης (021) της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης Θεσσαλίας του Ε.Π «Θεσσαλία- Στερεά Ελλάδα-Ήπειρος 2007-2013».
Υποέργα
Βάσει της εισήγησης, η πράξη αποτελείται από δύο υποέργα.
Το πρώτο αφορά στην προστασία – ανάδειξη Οθωμανικού λουτρού στο κτίριο παλαιών φυλακών Τρικάλων. Και το δεύτερο, στην επανάχρηση του κεντρικού κτιρίου παλαιών φυλακών Τρικάλων-Κέντρο Έρευνας «Βασίλης Τσιτσάνης». Στο πρώτο Υποέργο προβλέπονται εκσκαφές για τον έλεγχο της θεμελίωσης και ενίσχυση όπου κριθεί απαραίτητο κ.ά. Το υποέργο 2 περιλαμβάνει εργασίες αποκατάστασης σύμφωνα με την τεχνική περιγραφή της μελέτης του Υποέργου.
Ανάδειξη
Τονίζεται ότι η αποκατάσταση του οθωμανικού λουτρού θα συμβάλλει στην πλήρη ανάδειξη του μνημείου, στη βελτίωση των συνθηκών επισκεψιμότητάς του και στη διατήρηση της συνολικής υπόστασης του αρχαιολογικού χώρου, καθώς θα καταστεί ενιαίος επισκέψιμος χώρος με την αξιοποίηση από το κοινό με πλήρη ενημέρωση με πινακίδες σήμανσης και πληροφόρησης. Αξίζει να επισημανθεί ότι τα έργα που εκτελούνται στο χώρο των παλιών φυλακών έχουν συμβάλλει στην ανάδειξη του μνημείου το οποίο μαζί με το Φρούριο και το Τζαμί αποτελούν σημεία αναφοράς για την πόλη αλλά και τους πολυάριθμους, κάθε χρόνο επισκέπτες της.
Βαγγέλης Σαμαράς
ΠΡΩΙΝΟΣ ΛΟΓΟΣ ΤΡΙΚΑΛΩΝ -19/04/2014
Σύμφωνα με το trikkipress “Το κεντρικό κτίριο των παλαιών φυλακών Τρικάλων ανάγεται στις αρχές του 20ου αιώνα. Ο δεύτερος όροφος με τοιχοποιία από οπλισμένο σκυρόδεμα, που εκτιμάται, ότι έγινε μεταπολεμικά, εδράζεται σε παλαιότερο λιθόκτιστο κτίσμα που ταυτίζεται με οθωμανικό λουτρό, το οποίο αποκαλύφθηκε μετά από τις διερευνητικές εργασίες που διενεργήθηκαν από την 19η Ε.Β.Α.. Με την έρευνα αποκαλύφθηκε, ότι το ισόγειο του διωρόφου κτίσματος καλύπτει οθωμανικό λουτρό, έκτασης 780τ.μ. περίπου, το οποίο δύναται να ταυτιστεί με το χαμάμ του Οσμάν Σαχ, που αναφέρει ο Evliya Celebi και το οποίο αποτυπώνεται σε τοπογραφικό διάγραμμα του 1885.”
……………………………………………
Αρχαιολογικά στοιχεία (βλέπε trikalanews.gr) αναφέρουν ότι: “Το οθωμανικό λουτρό αποτελεί τμήμα ενός αρχιτεκτονικού συνόλου που περιελάμβανε εκτός από το Κουρσούμ τζαμί, ιεροδιδασκαλείο, πτωχοκομείο, σχολείο, χάνι και άλλα βοηθητικά κτίσματα και η διατήρηση και η αποκατάστασή του θα συμβάλλει στην ανάδειξη της ιστορικής εξέλιξης των οθωμανικών λουτρών στον Ελλαδικό χώρο.”
…………………………………………
Οι φυλακές (βλέπε ethnos.gr 27/08/2011) είχαν χτιστεί στους χώρους του χαμάμ, όχι πάνω, ούτε δίπλα, αλλά ακριβώς στο ίδιο επίπεδο των λουτρών. Οι τοιχοδομίες καλύφθηκαν από τσιμέντο -και καταστράφηκαν-, το δάπεδο ενισχύθηκε -και καταστράφηκε επίσης- ο πολύχρωμος διάκοσμος, μοναδικό δείγμα ισλαμικής αρχιτεκτονικής, εξαφανίστηκε. «Ηταν σαν κάποιος να ήθελε να σβήσει τα οθωμανικά μνημεία. Δεν εξηγείται αλλιώς το πώς χτίστηκαν οι φυλακές το 1896 στον χώρο του χαμάμ και κανείς δεν ανέφερε τίποτε. Τώρα που κάνουμε αντιστροφή της μνήμης, αναρωτιόμαστε γιατί έγινε όλη αυτή η καταστροφή», είπε στο «Εθνος», ο δήμαρχος Τρικάλων, Χρήστος Λάππας.
Το χαμάμ του Οσμάν Σαχ αναφέρεται από τον Οθωμανό γεωγράφο Κιατίπ Τσελεπί από τα μέσα του 17ου αιώνα, όταν επισκέφτηκε τα Τρίκαλα και θαύμασε το κάστρο, τα τζαμιά, τους πολλούς κήπους και τα εξαιρετικά λουτρά.
Η μέχρι τώρα έρευνα της 19ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων αποκάλυψε δύο εισόδους. Οπως είπε στο «Εθνος», ο αρχαιολόγος, Σπύρος Κουγιουμτζόγλου, η μία βλέπει στα νότια, προς το Κουρσούμ Τζαμί (μολυβένιο τζαμί) και την οποία χρησιμοποιούσαν οι άντρες, που μετά το μπάνιο πήγαιναν για προσευχή, ενώ η άλλη στα βόρεια ήταν αποκλειστικά για τις γυναίκες. Στο εσωτερικό του υπήρχαν τρεις χώροι για το κάθε φύλο, τα αποδυτήρια, ο χλιαρός χώρος και ο ζεστός χώρος, που όπως φαίνεται είχε μεγάλα τόξα με κόκκινα τούβλα και σχέδια στο χρώμα της ώχρας.
Σε βάθος περίπου ενός μέτρου από τη στάθμη του σημερινού δαπέδου, υπάρχουν ίχνη υδραυλικού κονιάματος, που οδηγούν πιθανότητα στο δάπεδο των λουτρών, όπως ήταν όταν χτίστηκαν.
«Με βάση τα στοιχεία αυτά και λαμβάνοντας υπόψη τους τύπους των οθωμανικών λουτρών οδηγούμαστε στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για ένα σημαντικό συγκρότημα λουτρών της οθωμανικής περιόδου. Η τετράγωνη και μεγάλη κάτοψη του κτίσματος, (34 Χ 26,50 μ.) και η ύπαρξη δύο εισόδων σε συνδυασμό με την άποψη του Οθωμανού περιηγητή, μας οδηγεί στη διπλή χρήση των λουτρών, τόσο από άντρες, όσο και από γυναίκες», μας είπε ο κ. Κουγιουμτζόγλου.
Πρόσθεσε ακόμα πως αν εξαιρέσει κανείς κάποια μαρμάρινα κομμάτια, οι γούρνες και ο υπόλοιπος εξοπλισμός έχουν χαθεί, ενώ οι πρώτες εκτιμήσεις θέλουν το χαμάμ να έφτανε σε ύψος τα 5 μέτρα. Ο δήμος θέλει να εντάξει την επανάχρηση του χώρου με την ταυτόχρονη ανάδειξη του μνημείου στο ΕΣΠΑ και αναμένει την έγκριση από το ΚΑΣ -που συνεδριάζει με αυτό το θέμα στις 8 Σεπτεμβρίου- της μελέτης συντήρησης, από τη 19η ΕΒΑ.
Ενα τζαμί του 1557!
Το Κουρσούμ Τζαμί βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από τις πρώην φυλακές Τρικάλων και είναι το μόνο σωζόμενο, από τα πολλά οθωμανικά τζαμιά που υπήρχαν στα Τρίκαλα. Ιδρυτής του ήταν ο Οσμάν Σαχ, γιος του διοικητή της Τρίπολης Συρίας Μουσταφά Πασά, ο οποίος βρέθηκε γύρω στα 1500 εξόριστος στα Τρίκαλα, εξαιτίας της ανάμειξής του σε δολοπλοκίες για τη διαδοχή του θρόνου. Το τζαμί αυτό είναι ένα από τα 79 -το μοναδικό που σώζεται σε ελληνικό έδαφος- που οικοδόμησε ο ονομαστός αρχιτέκτονας του 16ου αιώνα, Σινάν.
Το τέμενος αποτελείται από μια τετράγωνη αίθουσα προσευχής που καλύπτεται με πελώριο ημισφαιρικό θόλο και μία στοά που καταστράφηκε στο παρελθόν και αναστηλώθηκε πρόσφατα. Πιθανολογείται ότι χτίστηκε το 1557, στις όχθες του ποταμού Ληθαίου και περιβαλλόταν από άλλα σημαντικά ευρήματα, ενώ σήμερα ανήκει στο υπουργείο Πολιτισμού και χρησιμοποιείται για πολιτιστικές εκδηλώσεις. Δίπλα ακριβώς βρίσκεται το μαυσωλείο, όπου θάφτηκε ο Οσμάν Σαχ και σήμερα φιλοξενεί αρχαιολογικά ευρήματα.
Ο αριθμός ΑΔΑ του έργου είναι
ΑΔΑ : ΒΙΗΔ7ΛΡ-Ν1Σ
http://static.diavgeia.gov.gr
Ένταξη της Πράξης “ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ-ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΟΘΩΜΑΝΙΚΟΥ ΛΟΥΤΡΟΥ ΣΤΟ ΥΠΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΑΣ “ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΣΙΤΣΑΝΗΣ”” με κωδικό MIS 472910 στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα “Θεσσαλία – Στερεά Ελλάδα – Ήπειρος”
-120x86.jpg)
