«Συγχωρώντας και Νηστεύοντας»

Πρεσβ. Νικόλαου Πάτσαλου

ΑΛΗΘΙΝΗ ΝΗΣΤΕΙΑ: Η Συγχώρηση του αδερφού μας τίθεται ως προϋπόθεση μας θεϊκής συγχώρησης.

Εάν δεν αφανίσουμε τη σκληροκαρδία μας συγχωρώντας το διπλανό μας, για ό,τι μας έκανε, τότε μας μην αναμένουμε και μας μην ζητούμε τη θεία συγγνώμη. Στο πρόσωπο του διπλανού μας, του φίλου και του εχθρού μας, είναι που θα αναγνωρίσουμε τον Κύριο και Θεό μας.

Και αυτή την αρετή είναι που προσπαθεί εδώ και δύο Κυριακές η Εκκλησία να μας διδάξει, δείχνοντάς μας την αγάπη μας τον πλησίον ως τον δρόμο μας τον Ουρανό.

Η Αρετή μας Συγχώρεσης είναι θα λέγαμε η βάση των υπολοίπων. Είναι ο ριζικός συνδετικός κρίκος που μας ενώνει. Είναι ιδιαίτερα χαρακτηριστική η έναρξη μας ακολουθίας μας Θείας Μεταλήψεως όπου το πρώτο πράγμα που σε καλεί να πράξεις πριν την μετοχή στη Θεία Ευχαριστία είναι η καταλλαγή με τον οποιοδήποτε αδερφό με τον οποίο ίσως είσαι ψυχραμένος. Απαραίτητη λοιπόν προϋπόθεση για το Ευχαριστιακό δείπνο δεν τίθεται η νηστεία, αλλά η Συγχωρητικότητα.

Έτσι και ο πνευματικός μας αγώνας αυτή την περίοδο πρέπει να έχει αυτή την αφετηρία ώστε να είναι ουσιαστικός. Χωρίς αυτό το φρόνημα τα πάντα θα παραμένουν θεσμικά και τυπικά χωρίς κάποιο νόημα. Πνευματικός Αγώνας με μνησικακίες δεν λογιέται Ορθόδοξος τρόπος ζωής, γιατί δεν γίνεται σκοπός η ταπείνωση αλλά αντιθέτως εξαίρεται ο εγωισμός.

Το να συγχωρέσω τον άλλο αποτελεί ένδειξη ταπείνωσης και υπέρβασης του εγωισμού μας. Ενώ ταυτόχρονα το ίδιο ισχύει και για εκείνον που ζητά τη συγχώρεση. Οι πρωτόπλαστοι διώχθηκαν από τον Παράδεισο μετά την παράβαση μας εντολής του Θεού. Αυτό μας που κατ΄ουσίαν μας έβγαλε από τον Παράδεισο ήταν η στάση μας μετά τη διάπραξη μας αμαρτίας.

Αφού αμάρτησαν, αντί να ταπεινωθούν παραδεχόμενοι το σφάλμα μας και ζητώντας αληθινά Συγχώρεση από το Θεό άρχισαν να επιρρίπτουν αλληλοδιαδοχικά ευθύνες. Συνεπώς είναι για όλους μεγάλη υπόθεση η ταπείνωση και η συγγνώμη. Είναι όπλα σωτηρίας και εξασφάλισης του παραδείσου.

Μέσα σε αυτό το πνεύμα και αυτή τη λογική είναι που καλούμαστε να πορευθούμε, μας άσκησης και μας νηστείας. Η νηστεία μας βρώσεως που ξεκινά από αύριο δεν είναι αυτοσκοπός αλλά μας μας τρόπος προετοιμασίας και θυσίας για κάτι πολύ όμορφο που έπεται. Είναι μία πρακτική συνήθεια μεν διά μας αποχής συγκεκριμένων τροφών που έχει μας και πνευματικό υπόβαθρο και αξία. Η αποχή των τροφών είναι δεικτική μας την αποχή και την εγκατάλειψη μας εμπάθειας του εγωιστικού φρονήματος.

Η Νηστεία λοιπόν ως πρακτική λαμβάνει την αξία που μας πρέπει όταν δεν μένει μόνο σαν μια βιολογική συνήθεια διατροφής αλλά όταν αντιμετωπίζεται με πνευματικά κριτήρια. Είναι νομίζω παράλογο εξ απόψεως Ορθοδόξου νηστεία χωρίς συγχώρεση. Μια τέτοια στάση είναι άκρως φαρισαϊκή και υποκριτική που αποθεώνει το θεσμό και τον τύπο και μειώνει το χάρισμα και την ουσία.

Η σημερινή ευαγγελική περικοπή αυτό είναι που θέλει να μας αφήσει σαν δίδαγμα πριν την προπαρασκευαστική περίοδο του Πάσχα. Το ότι η νηστεία που θα διανύσουμε πρέπει να έχει πνευματική χροιά. Γι’ αυτό ξεκινά πρώτα από το θέμα μας Συγχώρεσης που είναι υπαρξιακό και εσωτερικό και έπειτα μας επεξηγεί τον ορθό τρόπο νηστείας που από πρακτική γίνεται ζωηφόρος.

Είθε την περίοδο που θα διανύσουμε όλα αυτά τα ευαγγελικά λόγια να τα υιοθετήσουμε ως τρόπο ζωής, ώστε να βιώσουμε το Πάθος και την Ανάσταση οντολογικά και υπαρξιακά και όχι τυπικά από συνήθεια.