Του Αρχιμανδρίτη Ιακώβου Κανάκη
Ήταν πατριώτης μας ο άγιος Γρηγόριος ο Ε΄, γεννήθηκε στην Δημητσάνα, μεγάλωσε στον τόπο μας, έμαθε γράμματα στην Μονή Φιλοσόφου. Ανδρώθηκε, προόδευσε, έγινε Οικουμενικός Πατριάρχης στα δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας.
Υπήρξε ο μυστικός καθοδηγός της εθνεγερσίας μας. Ακόμα και ο αφορισμός του, για τον οποίο τόσο κατηγορήθηκε, ήταν κάτι πού γλίτωσε αρκετούς έλληνες από σίγουρη σφαγή. Ήταν κάτι που έκανε και πάλι, για να σωθεί το γένος. Ο ίδιος όμως, ακριβώς επειδή δρούσε υπέρ των Ελλήνων, θα δεχθεί τον απαγχονισμό. Θα μείνει έτσι αλησμόνητο το «σχοινί του Πατριάρχη».
Η ζωή του έγινε «φλάμπουρο λευτεριάς», «σημαία ηρωισμού», σημάδι αγιότητας βίου. Όμως το μεγαλύτερο στεφάνι του λαμβάνει μετά το μαρτύριο του. Είναι τότε και τώρα ακόμα, πού συκοφαντείται από Έλληνες συμπατριώτες μας, οι οποίοι αμφισβητούν την προσφορά του. Αποτελεί ύβρη όμως, μια τέτοια συμπεριφορά, είναι άδικη μια τέτοια στάση.
Όμως ο Θεός «απάντησε», φανέρωσε την παρρησία του και την αγιότητά του. Όταν έγινε η μεταφορά του ιερού του λειψάνου, η αφθαρσία του σκηνώματός του ήταν μοναδική. Και τα γένια του ακόμα υπήρχαν στο πρόσωπό του. Ο Θεός δεν επέτρεψε στον άγιο του να δει διαφθορά. Το σώμα του φανερώνει, ότι είχε ποτιστεί με ιδρώτες ασκητικούς και με αίματα μαρτυρικά.
Η άκτιστη χάρη του Θεού, είχε πλημμυρίσει το κτιστό σώμα του. Εμείς σεβόμαστε την ιερή μνήμη του, ανάβουμε κερί στον τόπο πού γεννήθηκε και δεόμαστε να πρεσβεύει για την πατρίδα μας, πού πάντοτε κινδυνεύει για πολλούς λόγους.
Είναι μεγάλη ευλογία η ύπαρξη τόσων αγίων και μαρτύρων στην γη, πού κατοικούμε και διακονούμε. Μεγάλη τιμή και ευλογία, αλλά και μεγάλη ευθύνη για την τόσο βαριά κληρονομιά.
