«Η Γυναίκα στην Ορθοδοξία»

της Φωτεινής Βρύνα, Περιφερειακής Συμβούλου Βόρειου Τομέα, επικεφαλής Γραφείου Ισότητας Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας
Ένα θέμα τόσο απλό και παράλληλα τόσο δύσκολο στην τοποθέτηση του, δυστυχώς διαστρεβλώθηκε ανάμεσα σε φεμινιστικές ερμηνείες και θεολογικές σχολαστικές απολυτοποιήσεις.

Η εκκλησία μας είναι η φανέρωση στον κόσμο του μυστηρίου των προσώπων της Αγίας Τριάδος. Σκοπός της Εκκλησίας είναι να προσεγγίσει τον άνθρωπο σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής του και να τον διακονήσει, όπως ο Χριστός, ώστε να πραγματοποιήσει την σωτηρία του.. Προπάντων προσφέρει σωτήρια «πορεία ζωής» μέσα στον κυκεώνα των αλληλοσυγκρουόμενων και πολλές φορές απάνθρωπων προτάσεων ζωής του σύγχρονου κόσμου μας.

Η Εκκλησία επομένως, ως «ο Ιησούς παρατεινόμενος εις τους αιώνας» και «κοινωνία αγίων», δεν είναι δυνατόν να μην βρίσκεται κοντά και στην γυναίκα. Ιδιαίτερα μάλιστα βρίσκεται κoντά σ’ αυτήν, γιατί για αιώνες ανήκει -και ακόμη εκατομμύρια γυναικών ανήκουν- σε εκείνους που προσκαλεί με περισσότερη αγάπη και φροντίδα ο Χριστός, άρα και η Εκκλησία Του, δηλαδή στους ταλαιπωρημένους και βασανισμένους της ζωής: «Δεύτε προς με πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι κα γώ αναπαύσω υμάς» (Ματθ. 11,22).

Μέσα στην εκκλησία, τα δυο φύλλα δεν διαχωρίζονται, δεν υποβιβάζονται, ούτε υπερέχουν του άλλου. Με την ενανθρώπηση του Θεού, όλος ο άνθρωπος τιμάται, σώζεται και θεώνεται.

Η περιθωριοποίηση, υποτίμηση και υποδούλωση της γυναίκας στον άνδρα, αν και δημιουργήθηκαν ισότιμοι και ισόνομοι, οφείλεται -και κατά την διδασκαλία της Π.Διαθήκης- στην είσοδο της αμαρτίας στην ζωή των ανθρώπων.

Μετά το προπατορικό αμάρτημα, που ρίζα του είναι ο εγωισμός, οι άνθρωποι, ζώντας την ψευδαίσθηση της πανσοφίας και παντοδυναμίας τους, εγκλωβίστηκαν -και εγκλωβίζονται-στην εγωπάθειά τους, Έτσι, ο ισχυρότερος μυϊκά άνδρας επιβλήθηκε στην ασθενέστερη γυναίκα, καθορίζοντας μάλιστα συνήθειες και νόμους προς το ανδρικό συμφέρον.

Με ρεαλισμό ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος θα διακηρύξει: «Άνδρες ήσαν οι νομοθετήσαντες, κατά γυναικών ενομοθέτησαν». Η ανισότητα, αδικία, εκμετάλλευση ήταν και είναι- τόση, ώστε «ο βίος έγινε αβίωτος».

Ο ερχομός του Θεού στην γη είχε ως σκοπό να επαναφέρει και την γνησιότητα στις ανθρώπινες σχέσεις και να αποκαταστήσει την αξία «άνθρωπος», είτε Ιουδαίος είναι αυτός, είτε Έλληνας, είτε δούλος, είτε ελεύθερος, είτε άνδρας, είτε γυναίκα» (Γαλ. 3,28 ).

Γι’ αυτό ο Χριστός, μεταξύ πολλών άλλων, στηλιτεύει και αρνείται τις παραμορφωμένες αντιλήψεις, που το πέρασμα των αιώνων δημιούργησε για την γυναίκα. Στέκει με στοργή κοντά της, επαινεί και προβάλλει τα χαρίσματά της, την υπερασπίζεται απέναντι στην ανδρική αυθαιρεσία, διακηρύσσοντας συγχρόνως ότι η γνησιότητα της ζωής έχει τις ίδιες απαιτήσεις και από την γυναίκα και από τον άνδρα.

Ακόμη, σε γυναίκες αποκαλύπτει τα μυστήρια της Θεολογίας και, επιβραβεύοντας την πιστότητα και θυσιαστική αγάπη τους, σ’ αυτές πρωτοεμφανίζεται μετά την ανάστασή του.

Ο Χριστός εκτός από τους δώδεκα και τους εβδομήντα μαθητές, είχε και μαθήτριες που διακονούσαν το έργο του. Είχαν ως έργο την φιλανθρωπία. Ενέργεια που για τα ιουδαϊκά δεδομένα ήταν ιδιαίτερα ριζοσπαστική. Αλλά και ο ίδιος επιτρέπει πρώτα οι γυναίκες να τον δουν Αναστημένο, Εμφανιζόμενος στην Παναγία και στις Μυροφόρες.

Ο λόγος του ευαγγελίου δεν στοχεύει στην προνομιακή μεταχείριση των ανθρώπων, αλλά στην εν Χριστώ αλλοίωση, στην μεταμόρφωση του κόσμου σε Χριστό, αν δεν γίνει μια κοινωνία αγάπης, τότε αδύνατον να έλθει η ισότητα, η αξιοπρέπεια του προσώπου, η ελευθερία. Αυτό ενδιαφέρει το ευαγγέλιο.

Η εκκλησία ακολουθεί την ιστορία, τους πολιτισμούς, την εξέλιξη της επιστήμης, την αλλαγή των πεπαλαιωμένων αντιλήψεων. Στην ορθόδοξη θεολογία, η έρευνα, η τεχνολογία, η ανακάλυψη της δημιουργίας του κόσμου, είναι δώρα του Θεού, προσφέρονται στο άνθρωπο για να τα αυξήσει, να τα εμπλουτίσει και να τ’ ανακαλύψει.

Η επιστήμη, η πολιτεία έχει την αυτόνομη πορεία της, αυτό δεν αναιρεί την πίστη, αλλά την κάνει να θαυμάζει για τα κρυμμένα δώρα του Θεού στον κόσμο.

Είναι φυσιολογική εξέλιξη η ανεξάρτητη προσωπικότητα των γυναικών από την ανδρική κηδεμονία. Κάθε γυναίκα διαμορφώνει ξεχωριστά την προσωπικότητα της απολαμβάνει ίσης παιδείας, σπουδάζει, εργάζεται, αναλαμβάνει υψηλές διοικητικές θέσεις, πολιτεύεται.

Στην εκκλησία υπάρχουν άνθρωποι, άνδρες και γυναίκες μαζί. Η εκκλησία δεν ασχολήθηκε με φεμινιστικές εξεγέρσεις, επειδή έχει τοποθετήσει ορθά τα πράγματα, έχει τιμήσει ως εικόνες Χριστού και τον άνδρα και την γυναίκα. Αυτό που μετράει δεν είναι πως θα ντυθείς, σε ποια μεριά θα καθίσεις, αλλά πόσο τον Θεό θα αγαπήσεις, πόσο θ’ ανοιχτείς στην αγάπη Του.

Σήμερα οι γυναίκες προσφέρουν σημαντική διακονία στην εκκλησία, με την φιλανθρωπική και κοινωνική τους δραστηριότητα Άνδρες και γυναίκες, θυσιάζοντας τους εγωϊσμούς τους στον βωμό της Αγάπης, ας προχωρήσουν οραματιζόμενοι την γνήσια ανθρώπινη ζωή και για τις επόμενες γενεές.