1. Η κύρια σειρά των κηρυγμάτων μας, αδελφοί χριστιανοί, είναι τα βιβλία της Αγίας Γραφής ένα-ένα. Γιατί είναι μεγάλη ανάγκη να μάθουμε την Αγία Γραφή, το βιβλίο του Θεού. Δεν νοείται κανείς καλός χριστιανός, αλλά και γενικά μορφωμένος άνθρωπος, αν δεν έχει διαβάσει την Αγία Γραφή.

Επειδή όμως με την σημερινή Κυριακή μπαίνουμε στην Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή, θα ήθελα να σας γράψω λίγα λόγια γι᾽ αυτήν. Και κατά πρώτον ήθελα να σας πω, να ευχαριστήσουμε τον Θεό γιατί μας ελέησε και πάλι εφέτος να μπούμε στο στάδιο της αγίας αυτής περιόδου της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Η περίοδος αυτή θα μας βάλει στην Μεγάλη Εβδομάδα και θα μας φτάσει στο Πάσχα. Και άλλοτε σας είχα πεί ότι το Πάσχα γινόταν το μεγάλο γεγονός, το ότι αυξανόταν η Εκκλησία. Και πως αυξάνεται η Εκκλησία; Αυξάνεται με το να βαπτίζονται χριστιανοί και γίνονται έτσι περισσότερα τα μέλη της Εκκλησίας. Και το Πάσχα λοιπόν γινόταν το μεγάλο γεγονός· γινόταν το βάπτισμα των Κατηχουμένων, αυτών, δηλαδή, που κατηχούνταν και ετοιμάζονταν να βαπτιστούν. Και τότε βαπτίζονταν σε μεγάλη ηλικία. Οι λαμπάδες που κρατάμε το Πάσχα δεν είναι για το αναστάσιμο φως, που λέγουν μερικοί, αλλά είναι για το βάπτισμα των Κατηχουμένων που γινόταν παλαιά την νύκτα του Μεγάλου Σαββάτου. Γι᾽ αυτό και μέχρι σήμερα την πασχάλιο λαμπάδα την προσφέρει η νονά στον βαπτισιμιό της.

2. Το Πάσχα, λοιπόν, στο οποίο μας πηγαίνει η Μεγάλη Τεσσαρακοστή γινόταν το βάπτισμα αυτών που ήθελαν να γίνουν μέλη της Εκκλησίας. Αλλά προετοιμάζονταν πρώτα καλά για το βάπτισμά τους. Προετοιμάζονταν επί τρία και τέσσερα χρόνια με δυνατά μαθήματα και ασκήσεις. Γιατί είναι μεγάλο πράγμα, αδελφέ μου, το να είσαι χριστιανός. Και για την τελευταία τάξη των Κατηχουμένων, που λεγόταν η τάξη «προς το φώτισμα», γινόταν πιο εντατική προετοιμασία για το βάπτισμά τους. Και η ετοιμασία αυτή είχε νηστεία αυστηρή και μελέτη της Αγίας Γραφής, της Παλαιάς Διαθήκης ιδιαίτερα. Γιατί μετά το βάπτισμα συνεχιζόταν η Κατήχηση, αλλά από την Καινή Διαθήκη.

3. Αυτή ήταν αρχικά η Τεσσαρακοστή, αδελφοί χριστιανοί. Ήταν μία προετοιμασία για το βάπτισμα των Κατηχουμένων. Αλλά για ᾽μας τώρα που είμαστε βαπτισμένοι, τι νόημα έχει η Μ. Τεσσαρακοστή; Το νόημα της Τεσσαρακοστής για μας τους βαπτισμένους είναι να ξαναζήσουμε το βάπτισμά μας. Βαπτιστήκαμε, αλλά χωρίς να κατηχηθούμε ούτε να ασκηθούμε στα πνευματικά παλαίσματα, γιατί βαπτιστήκαμε νήπια. Βαπτίζει μεν τα νήπια η Εκκλησία, αλλά με την προϋπόθεση το βαπτιζόμενο νήπιο να διδαχθεί όταν θα μεγαλώσει την πίστη του και να ασκηθεί στην πνευματική ζωή. Και την ευθύνη γι᾽ αυτό την «αναδέχεται», δηλαδή, την αναλαμβάνει, ο «ανάδοχος» του νηπίου που βαπτίζεται. Ο νονός, που λέγομε. Αλλά αυτό δεν γίνεται. Ο ανάδοχος είναι αδιάφορος για την κατήχηση και την πνευματική πρόοδο του βαπτισιμιού του. Γι᾽ αυτό οι χριστιανοί μας σήμερα είναι παντελώς ακατήχητοι στην πίστη, είναι εντελώς ακατάρτιστοι στα πνευματικά. Γι᾽ αυτό προσοχή στους αναδόχους! Οι ανάδοχοι πρέπει να είναι πολύ ευσεβείς και συνειδητοί χριστιανοί, να γνωρίζουν την πίστη, για να μπορεί να την δώσουν στα παιδιά που βαπτίζουν. Ή, ας επανέλθουμε στο να βαπτίζονται όσοι θέλουν να γίνουν χριστιανοί σε μεγάλη ηλικία. Το θέμα πάντως είναι πολύ σοβαρό.

4. Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή, αδελφοί μου, στην οποία μπαίνουμε με την σημερινή Κυριακή, είναι μια περίοδος μετανοίας για τα αμαρτήματά μας. Έτσι ξαναζούμε το βάπτισμά μας, το οποίο, με τα αμαρτήματα που κάναμε, δεν σεβαστήκαμε, αλλά μολύναμε. Πάντοτε βέβαια πρέπει να μετανοούμε για τα αμαρτήματά μας, αλλά την Μεγάλη Τεσσαρακοστή πρέπει να ζούμε ιδιαίτερα την μετάνοιά μας, σκεπτόμενοι με πόνο τα αμαρτήματά μας. Γιατί η Μεγάλη Τεσσαρακοστή μας πάει στα Πάθη του Χριστού και στο Πάσχα και πρέπει, λοιπόν, να είμαστε καθαροί και εξαγνισμένοι για να γευθούμε σωστά και να μετάσχουμε συνειδητά στα μεγάλα σωστικά αυτά γεγονότα. Ας πάψουμε να λέγουμε τον ασυνείδητο λόγο, «εγώ δεν έχω αμαρτήματα» και «εγώ είμαι ο καλύτερος άνθρωπος του χωριού» και τα τοιαύτα. Όλοι μας είμαστε αμαρτωλοί και όποιος ζεί σωστά την μετάνοιά του πρέπει να λέει ότι είναι χειρότερος απ᾽ όλους.
Αλλά, επειδή δεν θέλω να σας αργώ με τα πολλά, σας λέγω σαν Επίσκοπός σας, υπεύθυνος για την σωτηρία σας, «πατήρ και ποιμενάρχης», όπως με λέγετε, σας λέγω μερικά βασικά που πρέπει να κάνετε την Μεγάλη Τεσσαρακοστή.

(α) Την περίοδο αυτή να νηστεύσετε, χριστιανοί μου. Αν δεν υπάρχει λόγος υγείας, το κρέας να το φάτε το Πάσχα, «η ώρα η καλή»!
(β) Να πάτε να εξομολογηθείτε. Αν για οποιοδήποτε λόγο δεν θέλετε να εξομολογηθείτε στους πνευματικούς της επαρχίας, στην Αθήνα ή στην Τρίπολη ή στην Καλαμάτα, που πηγαίνετε για δουλειές, πάτε σε οποιονδήποτε πνευματικό θέλετε και εξομολογηθείτε εκεί. Εξομολογώ και εγώ και η εξομολόγηση είναι κυρίως του Επισκόπου έργο. Μεγάλη μου χαρά αν με ζητήσετε για εξομολόγηση.
(γ) Την Μεγάλη Τεσσαρακοστή να πάρετε όλοι σας ένα Ψαλτήριο και να διαβάζετε ένα ψαλμό την ημέρα.
(δ) Ως άσκηση σας βάζω την περίοδο αυτή να μην κατηγορήσετε κανένα άνθρωπο. Κανένα! Και να γίνει αυτό συνήθεια να μην κατηγορούμε ποτέ κανένα.
(ε) Να λέτε όλοι από μέσα σας, είτε στον δρόμο περπατώντας, είτε εργαζόμενοι είτε και ξαπλωμένοι στο κρεββάτι, να λέτε την προσευχή «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με». Και το, «Υπεραγία Θεοτόκε σώσον ημάς».
(στ) Παρακαλώ να πηγαίνετε στην Εκκλησία της Ενορίας σας, για να απολαμβάνετε τις Ιερές Ακολουθίες που γίνονται ιδιαίτερα την περίοδο αυτή (τους Κατανυκτικούς Εσπερινούς, τις Προηγιασμένες Λειτουργίες, τους Χαιρετισμούς της Παναγίας μας και το Μέγα Απόδειπνο).

Καλή Τεσσαρακοστή, σαν καλοί και συνειδητοί χριστιανοί.
Συγχωρέστε με όπου Σας έχω πικράνει και σκανδαλίσει.

Με πολλές ευχές,
† Ο Μητροπολίτης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Ιερεμίας

• ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

  • Μεσσηνίας Χρυσόστομος: «Οι σχέσεις Εκκλησίας-Κράτους μπαίνουν σε άλλη φάση»
  • Η Ιεραρχία και το ζήτημα των ανήμπορων Ιεραρχών
  • Φθιώτιδος: «Υπάρχει σχέδιο περιορισμού του ρόλου της Εκκλησίας στον βίο των νεοελλήνων»
  • Πιέσεις σε Γέροντα Μητροπολίτη να παραιτηθεί
  • Αγιος Βλαδίμηρος: Ο Ισαπόστολος και φωτιστής των Ρώσων