του Λάμπρου Κ. Σκόντζου, Θεολόγου – Καθηγητού
Οι ποταμοί αιμάτων των Χριστιανών Μαρτύρων προέρχονται από όλες τα γένη, τις φυλές και τις κοινωνικές τάξεις. Το νέφος των Μαρτύρων της Εκκλησίας μας περιλαμβάνει ηρωικά πρόσωπα ευγενών και άσημων, αρχόντων και αρχομένων, πλουσίων και φτωχών, κληρικών και λαϊκών, νέων και γερόντων, ως ηχηρή απάντηση σε όλους εκείνους τους κακεντρεχείς και ανιστόρητους, οι οποίοι θέλουν τον Χριστιανισμό να είναι τάχα δημιούργημα επιμέρους ομάδας.

Μια ομάδα Μαρτύρων είναι και οι ιερομάρτυρες, οι οποίοι όντες κληρικοί, έδωσαν τη μαρτυρία τους για το Χριστό και την επισφράγισαν με τη ζωή τους. Ένας από αυτούς υπήρξε και ο άγιος Χαράλαμπος, μια ιδιαιτέρως ηρωική μορφή της Εκκλησίας μας. Γεννήθηκε περί το 90 μ. Χ. στη Μαγνησία, πιθανότατα, της Θεσσαλίας, κατ’ άλλους στην Μαγνησία της Μ. Ασίας. Οι ευσεβείς γονείς του τον ανέθρεψαν χριστιανικά, με κίνδυνο της ζωής τους, διότι η ιδιότητα του χριστιανού θεωρούνταν έγκλημα για το ρωμαϊκό κράτος και οι Χριστιανοί διώκονταν απηνώς.

Περί το 130 μπήκε στις τάξεις του κλήρου. Ως πρεσβύτερος της Εκκλησίας της Μαγνησίας ανάλαβε τεράστιο αγώνα για τη διάδοση της νέας πίστεως. Έκθετε τον εαυτό τους σε κίνδυνο προκειμένου να αποσπάσει ανθρώπους από την σκοτεινή ειδωλολατρία και να τους οδηγήσει στο φως του Χριστού. Κήρυττε φλογερούς λόγους σωτηρίας και στηλίτευε δημόσια την πλάνη των δαιμονικών ειδώλων. Ευτύχησε να ζήσει 113 χρόνια. Έζησε κατά τον ταραχώδη δεύτερο αιώνα και βίωσε τους σκληρούς και απάνθρωπους διωγμούς των Χριστιανών. Αλλά για τον ίδιο ευδόκησε ο Θεός να δοκιμάσει τον μαρτυρικό θάνατο στα βαθιά του γεράματα.

Βλέποντας το μαρτύριο χιλιάδων ηρωικών Χριστιανών, ποθούσε και ό ίδιος να αξιωθεί να χύσει το αίμα του για το Χριστό και την αλήθεια Του. Στα τέλη της ζωής του, αυτοκράτορας στη Ρώμη ήταν ο ασεβής και χριστιανομάχος Σεβήρος (193-211 μ. Χ.). Συνέχισε και αυτός την παράδοση των προκατόχων του. Μισούσε θανάσιμα τους Χριστιανούς και θεωρούσε καθήκον του να τους εξολοθρεύσει. Για τούτο και ανανέωσε με διάταγμά του το γενικό διωγμό τους σε όλη την αυτοκρατορία. Όποιος υπήκοος αρνιόταν να τιμήσει τους ειδωλολατρικούς «θεούς» και τους καταφρονούσε συλλαμβάνονταν, βασανίζονταν φρικτά και πέθαινε επονείδιστο θάνατο.

Διοικητής της Μαγνησίας ήταν κάποιος σκληρός και φανατικός ειδωλολάτρης ονόματι Λουκιανός. Εφαρμόζοντας με περισσό φανατισμό την αυτοκρατορική διαταγή, έτρεχε σε κάθε μέρος μανιασμένος, ανακαλύπτοντας Χριστιανούς, τους οποίους υπέβαλλε σε σκληρά και απάνθρωπα βασανιστήρια, προκειμένου να τους μεταστρέψει ξανά στη λατρεία των ειδώλων. Τους οδηγούσε στα στάδια, όπου τους εξολόθρευε δημόσια για παραδειγματισμό.

Μεταξύ αυτών ήταν και ο σεβάσμιος γέρων και πρεσβύτερος Χαράλαμπος. Είχε πληροφορηθεί για τη δράση του και γι’ αυτό διέταξε να τον φέρουν σιδηροδέσμιο μπροστά του. Ήταν ήδη υπέργηρος 113 ετών. Ο σκληρόψυχος ηγεμόνας τον κοίταξε με βλοσυρό βλέμμα και τον ρώτησε απειλητικά: «Γιατί γέροντα καταφρονείς τις διαταγές του αυτοκράτορα; Γιατί αρνείσαι τους θεούς μας;». Ο Χαράλαμπος, γαλήνιος και πράος του απάντησε πως πάνω από τις πρόσκαιρες ανθρώπινες βασιλείες στέκει ο αιώνιος Βασιλιάς των Ουρανών, ο Χριστός, ο αληθινός Θεός, ο σωτήρας του κόσμου και πως οι «θεοί» του ήταν ψεύτικοι, ανθρώπινες επινοήσεις, πίσω από τις οποίους κρύβονται οι δαίμονες, για να αποσπάσουν τους ανθρώπους από τη σωτηρία.

Η ηρωική ομολογία του αγίου κληρικού εξόργισε τον Λουκιανό. Άφριζε και μούγκριζε σαν άγριο θηρίο. Χωρίς να σεβαστεί τα βαθιά του γεράματα, τον παρέδωσε σε ανελέητα βασανιστήρια. Οι απάνθρωποι ειδωλολάτρες δήμιοι αφού τον έγδυσαν, άρχισαν να τον γδέρνουν ζωντανό! Εκείνος, υπέμεινε με αφάνταστη καρτερία τους ανείπωτους πόνους και ευχαριστούσε το Θεό για την τιμή που του έκανε να χύσει το αίμα του για Εκείνον! Το μαρτύριο κρατούσε ώρες και ο άγιος γέροντας άντεχε και συνέχιζε με μεγαλύτερη δύναμη να ευχαριστεί το Θεό. Τότε συνέβη το απροσδόκητο. Δύο από τους σκληρούς βασανιστές του, ο Πορφύριος και ο Βάπτος, βλέποντας τον ηρωισμό και την ανεξικακία του Μάρτυρα, μεταστράφηκαν στον Χριστιανισμό, πέταξαν τα μαχαίρια και φώναξαν: «Είμαστε και εμείς Χριστιανοί», με αποτέλεσμα να αποκεφαλιστούν επί τόπου. Κατόπιν δύο γυναίκες ξεπήδησαν από το πλήθος που παρακολουθούσε τα βασανιστήρια του Μάρτυρα, ομολόγησαν και εκείνες ότι είναι Χριστιανές και στεφανώθηκαν με το στέφανο του μαρτυρίου!

Αλλά οι ώρες περνούσαν και τα εργαλεία άρχισαν να στομώνουν ανεξήγητα και δεν κατόρθωσαν οι δήμιοί του να τον σκοτώσουν. Μεταφέρθηκε στο σπίτι του, όπου συνέρρεαν χιλιάδες χριστιανοί να ασπασθούν τις πληγές του! Αλλά και πάλι τον συνέλαβαν, του έμπηξαν καρφιά στην πλάτη και τον έσυραν ως την Αντιόχεια. Εκεί υπέστη το τελειωτικό του μαρτύριο. Ο τοπικός διοικητής Κρίσπος διέταξε να τον ρίξουν στη φωτιά! Ο άγιος και πάλι ευχαριστούσε και δοξολογούσε το Θεό μέσα στις φονικές φλόγες, παραδίδοντας την αγία του ψυχή στο Χριστό, που τόσο αγάπησε και υπηρέτησε με συνέπεια σε όλη του τη ζωή!

Τα τίμια λείψανά του περιμάζεψαν με σεβασμό οι Χριστιανοί, με επικεφαλής την Γαλήνη, κόρη του αυτοκράτορα, η οποία βλέποντας τον ηρωισμό του αγίου είχε γίνει και αυτή Χριστιανή. Η μνήμη του εορτάζεται στις 10 Φεβρουαρίου. Πλήθος ναών είναι αφιερωμένοι στη χάρη του και οι πιστοί επικαλούνται τη βοήθειά του, θεωρώντας τον ως έναν από τους πιο θαυματουργούς αγίους. Τρανταχτό παράδειγμα η θαυματουργική διάσωση της πόλεως των Φιλιατρών από τη μανία των γερμανικών στρατευμάτων το 1943.

Αυτοί είναι οι άγιοι της Εκκλησίας μας, αληθινοί ήρωες και ολοκληρωμένες προσωπικότητες, οι οποίοι νίκησαν τον αμαρτωλό και πτωτικό κόσμο με τη μαρτυρία τους, την οποία επισφράγισαν με το τίμιο αίμα τους. «Αύτη εστὶν η νίκη η νικήσασα τον κόσμον, η πίστις ημών» (Α΄Ιωάν.5,4), κατά τον ευαγγελιστή της αγάπης Ιωάννη!