«Χαίρω και ευφραίνομαι, καθώς βλέπω σήμερα την Εκκλησία του Θεού να καλλωπίζεται με το πλήθος των ιδικών Του τέκνων και με πολύ χαρά να έχετε έλθει όλοι σας…
Διά τούτο και εγώ με μεγαλύτερη προθυμία ηγέρθην σήμερα, για να σας αναγγείλω την έλευση της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, η οποία είναι το φάρμακο των δικών μας ψυχών … Κανείς, λοιπόν, ας μην γίνεται κατηφής, κανείς ας μην φαίνεται σκυθρωπός, αλλά ας σκιρτά και ας χαίρεται και ας δοξάζει Εκείνον που φροντίζει διά τας ψυχάς μας … και μας άνοιξε αυτόν τον άριστο δρόμο».
Με αυτούς τους λόγους, αδελφοί μου αγαπητοί, ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ως πνευματικός πατέρας που ήταν, καλεί τα πνευματικά του παιδιά να αρχίσουν με χαρά τον δρόμο της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, η οποία αρχίζει από αύριο και τελειώνει τη νύχτα της λαμπροφόρου Αναστάσεως.
Είναι περίοδος μετανοίας.
Είναι στάδιο νηστείας.
Είναι αποχή από την αμαρτία και αποφυγή της κακίας.
Είναι νεύση προς τον Θεό και οικείωση με Αυτόν.
Είναι ένδυση του φωτεινού χιτώνος του αγιασμού.
Έτσι χαρακτηρίζουν την περίοδο αυτή οι ιεροί υμνογράφοι της Εκκλησίας μας. Και για να πετύχουμε πάντα τα ανωτέρω, προκειμένου να φθάσουμε, κατά τον Άγιο Θεόδωρο τον Στουδίτη, να δούμε «το πάνσεπτον πάθος Χριστού του Θεού»1, θα πρέπει απαραιτήτως:
να εξερευνήσουμε τον εαυτό μας, να εφαρμόσουμε το «γνώθι σεαυτόν» των προγόνων μας, να σταθούμε και να βιώσουμε την προτροπή του Αγίου Εφραίμ του Σύρου: «Δώρησαί μοι του οράν τα εμά πταίσματα», να φθάσουμε, δηλαδή, στην αυτογνωσία.
Και πρώτον. Αυτή η ξεχασμένη αρετή είναι η βασική προϋπόθεση για να κτίσουμε το οικοδόμημα της ψυχής μας και να το θεμελιώσουμε σωστά και σταθερά πάνω στον ακρογωνιαίο λίθο, που είναι ο Χριστός.
Η αυτογνωσία μας βοηθάει στην ανάπτυξη και την ολοκλήρωση της προσωπικότητός μας. Μας οδηγεί στην πνευματική ωριμότητα, με απώτερο σκοπό να φθάσουμε στην «ατέλεστον τελειότητα», κατά την προτροπή του Κυρίου μας «έσεσθε ούν υμείς τέλειοι»2.
Αυτή ρυθμίζει την συμπεριφορά μας με τους συνανθρώπους μας. Αυτή μας χειραγωγεί τον νου και αποτελεί τον δείκτη της ορθής πορείας μας στην θάλασσα της παρούσης ζωής.
Είναι ο φάρος στην ασέληνη νύχτα της αμαρτίας.
Είναι η υπέρβαση του εγωισμού μας.
Είναι η αρχή της καταστολής των παθών.
Είναι ο έλεγχος της αγιότητος και της προκοπής μας.
Δεύτερον. Την αυτογνωσία την μακαρίζουν και την προβάλλουν οι μεγάλοι ανατόμοι της ψυχής, που είναι οι θεοφόροι Πατέρες της Εκκλησίας. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος θα πει πως έχουμε ανάγκη «καθημερινής αυτοκριτικής»3. Το να αγνοούμε τον εαυτό μας είναι «εσχάτης μανίας και φρενίας χαλεπότερον»4. Καί θα συμπληρώσει: «Να πολυεξετάζουμε όχι των άλλων, αλλά τα δικά μας κακά. Ας αφουγκραστούμε καλά την συνείδησή μας, ας θυμηθούμε καλά όλη μας την ζωή, ας ερευνήσουμε ένα-ένα τα αμαρτήματά μας. Και όχι μόνο να μην κατηγορούμε τους άλλους, αλλά και να μην ακούμε άλλους που λένε κακά για άλλους».
Ο Άγιος Ισαάκ ο Σύρος, θα προσθέσει και αυτός την δική του εμπειρία: «Αυτός που συναισθάνεται τις αμαρτίες του, είναι ανώτερος από εκείνον που ανασταίνει νεκρούς».
«Αυτός ο οποίος γνωρίζει τον εαυτό του, γνωρίζει και τα καθήκοντα προς τον πλησίον του και ότι υ ευσέβεια, η δικαιοσύνη, η αλήθεια και η επιστήμη είναι η λυδία λίθος που πρέπει να δοκιμάζει όλες τις πράξεις του που αναφέρονται προς τον Θεό, προς τον εαυτό του και προς τον πλησίον του. Ενώ η άγνοια όλων αυτών μυρία συνεπάγεται αμαρτήματα» θα προσθέσει ο Θαυματουργός Άγιος Νεκτάριος.
Τρίτον. Η αυτογνωσία είναι μέσο θεραπείας και δρόμος που οδηγεί στην σωτηρία. Δίχως αυτογνωσία, ο άνθρωπος είναι πνευματικά νεκρός. Από εμάς τους ιδίους εξαρτάται η επιτυχία ή η αποτυχία μας. Είναι πολύ φοβερό να μην εξετάζουμε τον εαυτό μας και ακόμη πολύ φοβερότερο να μην γνωρίζουμε την αμαρτωλότητά μας, θα γράψει ένας Άγιος της Εκκλησίας μας.
Είναι δε χαρακτηριστική η προτροπή του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου: «Επιγνώμεν εαυτούς, επιγνώμεν τα τραύματα, ούτω γαρ και τα φάρμακα επιθήναι δυνησόμεθα», δηλαδή, ας προσπαθήσουμε να γνωρίσουμε καλά τον εαυτό μας, γιατί τότε μόνο θα μπορέσουμε να χρησιμοποιήσουμε τα κατάλληλα για την θεραπεία φάρμακα.
Αδελφοί μου, η αυτογνωσία ας αποτελέσει το μέσον της ερεύνης και της εξετάσεως του εαυτού μας κατά την περίοδο της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Και, επειδή μιλάμε για κρίση οικονομική, πνευματική, όπως θέλει να την ονομάσει ο καθένας, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε κι εμείς στον εαυτό μας τα δικά μας λάθη.
Όλοι μας κάναμε λάθη.
Όλοι μας φταίξαμε.
Οι πάντες ημάρτομεν.
Γι’ αυτό και όλοι ας επιστρέψουμε με μετάνοια στον εύσπλαχνο Θεό.
Και Αυτός, ως ελεήμων και φιλάνθρωπος που είναι, θα μας δώσει την άφεση των παραπτωμάτων μας, την θεραπεία των τραυμάτων μας και την επίλυση των προβλημάτων μας.
Επιτρέψτε μου, ακόμη, με πολύ αγάπη στα πρόσωπά σας, να σας υπενθυμίσω και τα κάτωθι:
1. Βιώνουμε μία αληθινή τραγωδία στην πατρίδα μας. Οι μεγάλοι και οι ισχυροί της γης μας έχουν ξεγράψει από το λεξιλόγιο των ενδιαφερόντων τους. Μας έχουν τοποθετήσει στην ανυποληψία. Και βέβαια, θα πρέπει να το ομολογήσουμε, ευθυνόμαστε και εμείς. Γιατί δεχθήκαμε ξένες παραδόσεις και ξένους τρόπους ζωής από αυτούς που έζησαν οι ένδοξοι πρόγονοί μας. Το φάρμακο γι΄ αυτήν την δύσκολη ώρα είναι η επιστροφή στον Χριστό και στην Παράδοσή μας. Αυτό σημαίνει: ένταξη ενεργή στην ζωή της Εκκλησίας. Μας χρειάζεται, ακόμη, ΟΜΟΝΟΙΑ και ΕΝΟΤΗΤΑ. Χαίρονται οι πάσης φύσεως εχθροί μας, όταν μας βλέπουν να δάκνει ο ένας τον άλλον.
2. Δεν θα πρέπει να παραλείψουμε να συμμετέχουμε στις Ιερές Ακολουθίες της Εκκλησίας μας, ανάλογα με τις δυνάμεις μας και την εργασία μας, και οι οποίες θα μας βοηθήσουν να καταλάβουμε το νόημα αυτής της περιόδου.
3. Να παρακολουθούμε κάθε Κυριακή βράδυ, Κλήρος και λαός, από την Κυριακή της Τυρινής μέχρι την Πέμπτη Κυριακή των Νηστειών, την Ακολουθία του Κατανυκτικού Εσπερινού, που θα γίνεται ώρα 6.00 το απόγευμα στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό της πόλεως Καστοριάς, όπου και θα έχουμε την ευκαιρία να ακούμε διαπρεπείς Ιερομονάχους από το Άγιον Όρος και αλλού, οι οποίοι θα μας αναπτύσσουν διάφορα πνευματικά θέματα.
4. Να συμμετάσχουμε κάθε Τετάρτη απόγευμα στην Ακολουθία των Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων, που θα γίνεται στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Καστοριάς, με ένα σύντομο κήρυγμα του Επισκόπου ή άλλου ομιλητού.
5. Να παρακολουθούμε τις Ιερές Ακολουθίες των Χαιρετισμών προς την Παναγία, κάθε Παρασκευή απόγευμα, καθώς και του Μεγάλου Αποδείπνου, καθημερινά, οι οποίες θα μας προσφέρουν χάρη, ευλογία και πνευματική ωφέλεια.
6. Να συμμετέχουμε στην Θεία Λειτουργία της Κυριακής, στην Ενορία του ο καθένας ή όπου διευκολύνεται.
7. Να κοινωνούμε όσο πιο συχνά μπορούμε, για να παίρνουμε μέσα μας την αθάνατη τροφή και το φάρμακο της αθανασίας, το αντίδοτο «του μη αποθανείν», αφού προηγουμένως αφήσουμε τα αμαρτήματά μας στο Επιτραχήλιο του Πνευματικού, μέσα στο Ιερό Μυστήριο της Εξομολογήσεως.
Ολοκληρώνοντας την Εγκύκλιο αυτή, σας ασπάζομαι όλους πατρικά και αδελφικά, σας ζητώ συγγνώμη εάν, ως άνθρωπος, κάποιον από σας επίκρανα. Σας παρέχω και εγώ ταπεινά την δική μου συγχώρεση και σας εύχομαι
Καλή Τεσσαρακοστή!
με υγεία, πνευματική προκοπή
και καρπούς μετανοίας, να φθάσουμε στο Άγιο Πάσχα.
Ευχέτης υμών προς Κύριον
Ο ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ ΣΕΡΑΦΕΙΜ
-250x180.jpg)
