1. Παρακαλώ, αδελφοί μου χριστιανοί, να προσέχετε ιδιαίτερα τα κηρύγματα αυτά που σας γράφω, γιατί θα αναφέρονται στην Ορθόδοξη πίστη μας, την ζωή και την διδασκαλία της Εκκλησίας μας. Στο προηγούμενο κήρυγμα είπαμε ότι η Εκκλησία μας αντιμετώπισε από την αρχή δύο δυσκολίες.
Η μιά ήταν αν θα πρέπει να κηρύττεται το Ευαγγέλιο και στους ειδωλολάτρες και όχι μόνο στους Ιουδαίους. Και βεβαίως, είπαμε, πρέπει να κηρύττεται το Ευαγγέλιο και στους εθνικούς, γιατί ο Ιησούς Χριστός ήλθε για όλο τον κόσμο και όχι μόνο για τους Ιουδαίους.
Οι Ιουδαίοι ήταν κλεισμένοι στον εθνικισμό τους και θεωρούσαν όλα τα άλλα έθνη βέβηλα. Η Εκκλησία μας όμως έχει διεθνισμό, γιατί θέλει σε όλα τα έθνη, σ᾽ όλη την οικουμένη να εξαπλωθεί η ορθόδοξη διδασκαλία της. Έτσι οι Απόστολοι, αφού πήραν το μήνυμα ότι «και τοις έθνεσιν ο Θεός την μετάνοιαν έδωκεν εις ζωήν» (Πράξ. 11,18), άρχισαν τις ιεραποστολικές τους περιοδείες και στα έθνη. Έτσι άλλωστε τους είχε πει και ο Διδάσκαλός τους, ο Ιησούς Χριστός: «Πορευθέντες – τους είπε – μαθητεύσατε πάντα τα έθνη» (Ματθ. 28,19).
2. Κέντρο της ιεραποστολής ήταν κυρίως η Αντιόχεια. Δύο εκκλησιαστικά κέντρα ήταν τότε: Τα Ιεροσόλυμα και η Αντιόχεια. Πρέπει να πούμε από την αρχή ότι άλλο ήταν το πνεύμα στα Ιεροσόλυμα και άλλο στην Αντιόχεια. Στα Ιεροσόλυμα είχε κυρίως την έδρα του ο Ιουδαϊσμός, ενώ στην Αντιόχεια υπήρχε ένα ευρύτερο πνεύμα, που ήθελε να φέρει σ᾽ όλο τον κόσμο το μήνυμα του Χριστού, του αληθινού Θεού.
Στην Αντιόχεια βούιζε μελίσσι που παρασκεύαζε το γλυκό μέλι της ιεραποστολής για όλα τα έθνη. Απόδειξη αυτού είναι και το νέο όνομα που πήραν οι οπαδοί του Χριστού στην Αντιόχεια. Ονομάστηκαν «χριστιανοί» (Πράξ. 11,26), ενώ πρώτα ονομάζονταν με το ιουδαϊκό όνομα «ναζωραίοι». Κυρίως την ιεραποστολή στα έθνη την ανέλαβε ο απόστολος Παύλος. Την ανέλαβε δια κλήσεως Θεού και όχι αυτοβούλως. Πόσο ωραίο είναι το κεφ. 13 του βιβλίου των Πράξεων των Αποστόλων, που λέγει ότι μιά ομάδα προφητών και διδασκάλων είχαν συγκεντρωθεί εκεί στην Αντιόχεια, για να τελέσουν την Θεία Λειτουργία. Μάλιστα, λέγει το κείμενο, ότι είχαν νηστεύσει και πριν, γιατί θα κοινωνούσαν.
Ο σκοπός της συνάξεώς τους ήταν η ιεραποστολή. Να φανερωθεί δηλαδή από τον Θεό ποιοί θα αναλάβουν το ιερό αυτό έργο του ευαγγελισμού των ψυχών. Και την ώρα που γινόταν η Θεία Λειτουργία – πιστεύσατέ το, χριστιανοί μου – την ώρα εκείνη την ιερά, λέγω, μίλησε το Άγιο Πνεύμα. Μίλησε δι᾽ ενός προφήτου που ήταν εκεί. Και είπε: «Ξεχωρίστε μου τον Βαρνάβα και τον Σαύλο για το έργο που τους καλώ». Τότε οι πρεσβύτεροι που ήταν εκεί προσευχήθηκαν και έθεσαν τα χέρια τους στους δύο κεκλημένους και τους απέστειλαν για το έργο που τους κάλεσε ο Θεός (Πράξ. 13,1-3).
Είχε πει από παλαιά ο προφήτης Ησαΐας, αυτά τα λόγια, που αρμόζει τώρα να τα πούμε για τους Αποστόλους: «Πόσο ωραίοι είναι οι πόδες που έρχονται να μας ευαγγελίσουν αγαθά μηνύματα;» (Ησ. 52,7). Την αρχηγία της ιεραποστολής την έχει ο Βαρνάβας. Ο Σαύλος τώρα τελευταία γνώρισε την πίστη, καλεσμένος θαυματουργικά από τον Χριστό, γιατί πρώτα ήταν διώκτης, όπως ξέρουμε (βλ. Πράξ. κεφ. 9).
Και αφού την αρχηγία της ιεραποστολής την έχει ο Βαρνάβας, άρχισε από την πατρίδα του. Καταγόταν από την Κύπρο. Πέρασαν όλη την νήσο, από την Σαλαμίνα μέχρι την Πάφο και κήρυτταν στις Συναγωγές των Ιουδαίων. Αλλά εκεί στην Πάφο είχε την έδρα του ο Ρωμαίος ανθύπατος, που λεγόταν με το διπλό όνομα Σέργιος Παύλος. Αυτόν τον άνδρα το βιβλίο των Πράξεων τον λέγει «συνετό». Αυτός, σαν «συνετός» που ήταν, ήθελε να ακούσει την διδασκαλία, αυτό το νέο μήνυμα που έφεραν αυτοί οι δύο επισκέπτες στο νησί του. Γι᾽ αυτό και τους κάλεσε στο διοικητήριό του. Προσοχή, χριστιανοί μου! Η στιγμή είναι πολύ σοβαρή. Αυτήν την ώρα το Ευαγγέλιο, που άρχισε από την σπηλιά της Βηθλεέμ, ανεβαίνει στα υψηλά πατώματα! Τώρα εδώ, μπροστά στον Ρωμαίο ανθύπατο τον λόγο δεν πρέπει να έχει ο Βαρνάβας, αλλά ο Σαύλος, που είχε ελληνική παιδεία και μόρφωση και ήταν και Ρωμαίος πολίτης.
Αυτός λοιπόν τώρα, ο Σαύλος, θα μιλήσει στον ηγεμόνα Σέργιο Παύλο. Φαντάζομαι, χριστιανοί μου, πόσο θα χτυπούσε από χαρά και αγωνία η καρδιά του Σαύλου εκείνη την ώρα! Και τί κήρυγμα δυνατό θα έκανε. Θα πέταγαν σπίθες τα μάτια του! Χριστέ μου! Τί κήρυγμα θα ήταν αυτό, που έκανε ο Απόστολός Σου στον Ρωμαίο ανθύπατο! Το βιβλίο των Πράξεων δεν μας διασώζει το κήρυγμα, μας λέει όμως για το αποτέλεσμα, ότι ο ανθύπατος επίστευσε «εκπλησσόμενος επί τη διδαχή του Κυρίου» (Πράξ. 13,4-12).
3. Η πρώτη αυτή επιτυχία του αποστόλου Σαύλου, το να κερδίσει έναν επίσημο στην πίστη του Χριστού, του μίλησε πολύ δυνατά στην ψυχή του και του άναψε τον πόθο για την ιεραποστολή στα έθνη. Γιατί εθνικός, ειδωλολάτρης, ήταν ο ανθύπατος Σέργιος Παύλος. Τώρα εδώ ο Σαύλος, μόνος του, άλλαξε το όνομά του που ηχούσε ιουδαϊκά και από «Σαύλος» το έκανε «Παύλος», που ηχεί ελληνικά. Χάριν της ερμηνείας θα σας πω, αδελφοί, αυτό που είπαν και μερικοί ερμηνευτές: Ότι ο Σαύλος ονομάστηκε «Παύλος», παίρνοντας το όνομα του ανθυπάτου, που λεγόταν «Σέργιος Παύλος», για να εκφράσει την μεγάλη χαρά της ψυχής του για την επιτυχία εκείνη του κηρύγματός του. Για να θυμάται σ᾽ όλη του την ζωή την χάρη και την χαρά αυτή που του έδωσε ο Ιησούς Χριστός.
Αλλά έχουμε και άλλα θαυμαστά και εκπληκτικά στις τρεις ιεραποστολικές περιοδείες του αποστόλου Παύλου. Τις είπα «τρεις». Όταν έρθει η ώρα όμως, θα σας μιλήσω και για τετάρτη περιοδεία του μεγάλου αυτού Αποστόλου, που κατέληξε στον μαρτυρικό του θάνατο.
(Συνεχίζεται)
Με πολλές ευχές,
† Ο Μητροπολίτης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Ιερεμίας
