ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟ ΕΓΚΥΚΛΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΙΕΡΕΜΙΑ
Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΖΑΧΑΡΙΑΣ
1. Μπήκαμε, αδελφοί μου χριστιανοί, στο ιερό και κατανυκτικό Τριώδιο και η σημερινή Κυριακή λέγεται «Κυριακή του Ασώτου». Το μήνυμα του Ευαγγελίου της Κυριακής αυτής είναι ότι δεν είναι καθόλου ωραία η ζωή μακρυά από το Θεό. Ωραία είναι στο σπίτι του πατέρα μας Θεού, που είναι η αγία Του Εκκλησία.
Όσοι λοιπόν, άλλος πολύ και άλλος λίγο, αποστατήσαμε σαν τον άσωτο και φύγαμε από την αγκαλιά του Πατέρα μας Θεού, ας μετανοήσουμε, ας πούμε και εμείς σαν τον άσωτο το «ήμαρτον», και ας αρχίσουμε μία όμορφη ζωή κατά τις εντολές και τα προστάγματα του Θεού μας. – Αλλά σήμερα, αδελφοί, η αγία μας Εκκλησία εορτάζει την μνήμη ενός μεγάλου προφήτου της Παλαιάς Διαθήκης, του προφήτου Ζαχαρίου. Επειδή λοιπόν το Ευαγγέλιο σας είναι γνωστό, θα ήθελα να σας μιλήσω με λίγα λόγια για τον σημερινό εορταζόμενο προφήτη Ζαχαρία. Το όνομα «Ζαχαρίας» σημαίνει «ο Θεός θυμάται». Καί μόνο το όνομα αυτό είναι ένα δυνατό κήρυγμα. Θυμάται ο Θεός, χριστιανοί μου, και δεν ξεχνάει ποτέ! Ας έχουμε λοιπόν εμπιστοσύνη σ᾽ Αυτόν και κανένας ας μη λέει «με ξέχασε εμένα ο Θεός»!
2. Ο προφήτης Ζαχαρίας χρονικά ανήκει στην εποχή εκείνη που ένα τμήμα του Ιουδαικού λαού, με το διάταγμα του βασιλέως των Περσών Κύρου το 538 π.Χ., επέστρεψε από την Βαβυλώνα, όπου ήταν αιχμάλωτοι, και ήρθαν στην κατεστραμμένη πάτριο γη τους, την Ιουδαία. Όπως το καταλαβαίνουμε, οι Ιουδαίοι αυτοί ήταν χαρούμενοι μεν, γιατί επέστρεψαν πάλι στα πατρικά χώματα, αλλά ήταν και φοβισμένοι και απογοητευμένοι για το μέλλον του έθνους τους. Ήταν τσακισμένοι ψυχικά μετά από πενήντα χρόνια αιχμαλωσίας. Σ᾽ αυτούς τους συντετριμμένους Ιουδαίους χάρισε ο Θεός τον προφήτη Ζαχαρία, ο οποίος πραγματικά τους εμψύχωσε και τους έκανε να σταθούν στα πόδια τους, για να ζήσουν σαν έθνος. Το πρώτο μέλημά του προφήτου ήταν οι Ιουδαίοι να κτίσουν Ναό, ώστε ο Ναός, σαν κοινός τόπος λατρείας, να τους δέσει, να τους συσφίξει ψυχικά, για να νοήσουν ότι έχουν την ίδια πίστη και την ίδια πατρίδα. Έτσι, όπως ο προηγούμενος προφήτης Αγγαίος, έτσι και ο Ζαχαρίας, παρορτύνει τους Ιουδαίους με όλη την δύναμη της ψυχής του να ανεγείρουν τον κατεστραμμένο Ναό των πατέρων τους.
3. Γιά τον στηριγμό του λαού Του ο Θεός δίνει στον προφήτη Ζαχαρία οράσεις και προφητείες, τις οποίες ο προφήτης απαγγέλλει στους Ιουδαίους. Έτσι σε μια του όραση ο προφήτης ακούει την διαβεβαίωση του Θεού ότι θα δείξει μεγάλη αγάπη στην Ιερουσαλήμ και τα τέκνα της Σιών. Θα ανοικοδομηθεί ο οίκος Του σ᾽ αυτήν και θα υπερεκχειλίσουν πάλι οι πόλεις του Ιούδα από αγαθά (1,14-16). Καί επειδή ο Ιουδαικός λαός έβλεπε άλλους μεγάλους λαούς να διάκεινται εχθρικά προς αυτόν, ήταν φοβισμένος, μήπως τα έθνη αυτά επιτεθούν εναντίον του και τον καταφάγουν εντελώς. Σ᾽ αυτόν τον φόβο του λαού απαντά μία άλλη όραση του προφήτου Ζαχαρία, στην οποία αυτός βλέπει τέσσερα κέρατα. Στην ερώτησή του προς τον άγγελο, τι σημαίνουν τα κέρατα αυτά, αυτός του απαντά ότι αυτά τα κέρατα είναι οι εχθροί που χτύπησαν τον Ιουδαικό λαό. Αλλά στην συνέχεια ο Θεός έδειξε στον προφήτη τέσσερις σιδηρουργούς. Καί ο προφήτης μαθαίνει ότι οι σιδηρουργοί αυτοί είναι σταλμένοι από τον Θεό, για να συντρίψουν τα κέρατα, που υψώθηκαν κατά του λαού του Θεού (2,1-3). Βλέπετε, χριστιανοί μου; Όταν οι εχθροί της Εκκλησίας υψώνουν τα κέρατά τους εναντίον της, τότε ο Θεός αναδεικνύει «σιδηρουργούς», οι οποίοι θα συντρίψουν ασφαλώς τις σατανικές αυτές δυνάμεις, όσο δυνατές κι αν φαίνονται.
4. Γιά να έλθει όμως η προστασία του Θεού στον λαό Του, πρέπει και αυτός να δείξει με τα έργα του ότι είναι πραγματικά λαός του Θεού. Γι᾽ αυτό και ο προφήτης τους προτρέπει σε μετάνοια, σε μια καινούργια αναγεννημένη ζωή. Όχι σαν την ζωή που έκαναν οι πατέρες τους, ζωή ενάντια στον νόμο του Θεού, και το πλήρωσαν αυτό πολύ ακριβά με την εξορία τους στην Βαβυλώνα. Ο προφήτης Ζαχαρίας λέγει λοιπόν στους συγχρόνους του: «Μη γίνεσθε σαν τους πατέρες σας, στους οποίους κήρυτταν οι προφήτες και τους έλεγαν “επιστρέψτε από τις πονηρές οδούς σας και τα πονηρά έργα σας”, αλλά αυτοί δεν άκουγαν και δεν έδιναν προσοχή στον λόγο του Θεού» (1,3-4). Έτσι, ο προφήτης Ζαχαρίας λέει στους ανθρώπους της γενεάς του να ζήσουν μια καινούργια ζωή, ζωή μετανοίας και επιστροφής στον Θεό.
5. Ο προφήτης θέλει οι πατριώτες του Ιουδαίοι να δείξουν μια προχωρημένη και ολοκληρωτική μετάνοια. Θέλει να καθαριστεί από την αμαρτία όλη η χώρα, για να γίνει καθαρό κατοικητήριο του Θεού. Στην επιθυμία του αυτή του έρχεται μία χαρωπή όραση, στην οποία βλέπει μια αηδή γυναίκα, για την οποία ακούει από τον άγγελο ότι συμβολίζει την αμαρτία και την ασέβεια της χώρας. Καί η γυναίκα αυτή είδε ο προφήτης ότι βγαίνει από ένα μεγάλο δοχείο και ότι φεύγει από την Ιουδαία και πηγαίνει μακρυά, μακρυά στην γη Σεναάρ, στην χώρα Βαβυλώνα, για να στήσει εκεί το βάθρο της. Αυτό, χριστιανοί μου, εσήμαινε, αυτό που ήθελε και επιθυμούσε ο προφήτης: Εσήμαινε τον καθαρμό της ιουδαικής γης από πάσα ασέβεια και αμαρτία, ώστε να ξαναγίνει πιά αυτή χώρα του Θεού.
6. Γιά να γίνουν όλα αυτά, η επιστροφή των ανθρώπων στο Θεό και ο καθαρμός της χώρας από κάθε κακό, χρειάζεται πνευματικός ηγέτης. Χρειάζεται ποιμένας του λαού. Ναί! Το κατάντημα του Ιουδαικού λαού το δημιούργησαν οι κακοί του ποιμένες, και οι πολιτικοί άρχοντες και οι θρησκευτικοί ψευδοπροφήτες. Ο προφήτης πράγματι μιλάει για κακούς ποιμένες, που σφάζουν τα πρόβατα, χωρίς να νοιώθουν καμμιά ενοχή γι᾽ αυτό· μιλάει για ποιμένες που λέγουν: «Ευλογητός ο Θεός! Καί εμείς πλουτίσαμε» (11,4)! Έπειτα ο προφήτης ομιλεί συγκεκριμένα για έναν κακό ποιμένα, ο οποίος δεν αναζητεί το πλανηθέν πρόβατο, δεν θεραπεύει το τραυματισμένο και δεν φροντίζει για το αρρωστημένο (11,16). Μετά όμως ο προφήτης κάνει λόγο για ένα καλό ποιμένα, τον οποίο ανέδειξε ο Θεός.
Ο καλός αυτός ποιμένας πήρε για την διαποίμανσή του δύο ράβδους, όπως έτσι κάνουν οι ποιμένες για την καθοδήγηση του ποιμνίου τους. Την μία ράβδο την είπε «χάρι» και την άλλη την είπε «δεσμούς». Καί έτσι ποίμαινε τα πρόβατα (11,7). Η πρώτη ράβδος με το όνομα «χάρις» εσήμαινε ότι ο καλός ποιμένας θα ποιμαίνει τα πρόβατά του με χάρη, δηλαδή με αγάπη και κατανόηση στις ανάγκες του ποιμνίου. Καί έτσι θα πετύχει αυτό που είναι το όνομα της άλλης ράβδου, «δεσμούς». Με την χάρη δηλαδή ο καλός ποιμένας θα πετύχει να δέσει το ποίμνιό του με τον Θεό, να κάνει τον λαό να νοιώσει ότι έχει ιερό δεσμό με Αυτόν, ότι έχει συνάψει διαθήκη μαζί Του.
Τέτοιος ποιμένας θέλω να είμαι και εγώ σε σας, αδελφοί μου χριστιανοί, και αυτήν την περικοπή του προφήτου Ζαχαρία εμνημόνευσα στον χειροτονητήριό μου λόγο πριν από οκτώ γεμάτα μέχρι σήμερα χρόνια. Αλλά δεν το πέτυχα αυτό μέχρι τώρα. Επιθυμώ όμως από εδώ και πέρα τουλάχιστον να είμαι καλός ποιμένας σας, να είμαι καλός σας κήρυκας μετανοίας. Επιθυμώ, με την Χάρη του Θεού, να πετύχω να δέσω τις καλές σας ψυχές με τον Νυμφίο Χριστό και να σας κάνω να νοιώσετε ότι είναι πολύ γλυκός ο δεσμός αυτός μαζί Του. Αλλ᾽ αυτό προϋποθέτει η δική μου ψυχή πρώτα να νοιώθει δυνατά τους «δεσμούς», όπως λέγεται η δεύτερη ράβδος του καλού ποιμένα, για τον οποίο μας είπε ο προφήτης Ζαχαρίας. Να νοιώθω δηλαδή δυνατά τον γλυκασμό της νυμφεύσεως με τον Χριστό.
7. Απογοητευμένος όμως, χριστιανοί μου, ο προφήτης Ζαχαρίας από την εποχή του και μη βλέποντας σ᾽ αυτήν πραγματοποιούμενο το πνευματικό του όραμα, βυθίζει και αυτός, όπως το κάνουν και άλλοι προφήτες, το πνευματικό του βλέμμα στην μεσσιανική εποχή και βλέπει να πραγματοποιούνται σ᾽ αυτήν τα όσα επιθυμεί. Έτσι ο προφήτης Ζαχαρίας μας χαρίζει στο βιβλίο του ωραίες μεσσιανικές προφητείες και μας παρουσιάζει τον Μεσσία ως τον τέλειο ποιμένα και την δόξα της Ιερουσαλήμ, της πρωτεύουσας της χώρας του, την βλέπει στον ερχομό του Μεσία σ᾽ αυτήν (βλ. 9,1-17).
Σας άργησα, αγαπητοί μου χριστιανοί, μιλώντας για τον προφήτη Ζαχαρία και ζητώ συγγνώμη γι᾽ αυτό. Περισσότερα για τον προφήτη αυτόν θα διαβάσετε στην σειρά των νέων βιβλίων που άρχισα να γράφω στην Αγία Γραφή με τίτλο «Λαικά Υπομνήματα», γραμμένη ειδικά για σας. Παρακαλώ, ευχηθείτε να προχωρεί καλώς η Σειρά αυτή και να ολοκληρωθεί με την ευχή της Παναγίας μας.
Με πολλές ευχές,
† Ο Μητροπολίτης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Ιερεμίας
