Του Ζιμπάμπουε Σεραφείμ
Συνέδριο για το «Έλεος και τη Συγχώρηση»
Στο ετήσιο Συνέδριο Πνευματικότητας που οργανώνει η Αδελφότητα της Ιεράς Μονής Μποζέ στην Ιταλία με τη συμμετοχή Ορθοδόξων με θέμα το «Έλεος και τη Συγχώρηση» με κύριο ομιλητή τον Σεβ. Μητροπολίτη Διοκλείας κ. Κάλλιστο Γουέαρ, τον Αλεξανδρινό Προκαθήμενο κ. Θεόδωρο Β’, εκπροσώπησε ο Σεβ. Μητροπολίτης Ζιμπάμπουε Σεραφείμ Κυκκώτης, ο οποίος και ανέγνωσε το ακόλουθο Πατριαρχικό Μήνυμα:
«Πανοσιολογιώτατε Καθηγούμενε εν Χριστώ πεφιλεμένε Άγιε Αδλεφέ Δρ. π. Ένζο,
Μετά χαράς επληροφορήθημεν το λίαν ενδιαφέρον θέμα του φετινού σημαντικού Συνεδρίου σας το οποίο αναφέρεται στο Έλεος και στην Συγχώρηση.
Συγχαίρουμε πατρικώς τόσον υμάς όσο και τα μέλη της Επιστημονικής Επιτροπής, τα μέλη της Αδελφότητας σας, ως επίσης και τους αξιόλογους κορυφαίους ομιλητές και τους Συνέδρους. Οι προσευχές μας είναι μαζί σας για την επιτυχία του Συνεδρίου, έτσι ώστε οι πνευματικοί του καρποί να συμβάλουν προς την οδόν της εν Χριστώ σωτηρίας μας.
Για πολλούς αιώνες έχει καθιερωθεί μέσα στην πνευματική και λατρευτική ζωή της Εκκλησίας μας, κάθε χρόνο στο εορτολόγιο της, την Κυριακή της Τυρινής, πριν την έναρξη της Σαρακοστής και της Νηστείας που μας προετοιμάζει να ζήσουμε τα μεγάλα κοσμοσωτηριακά γεγονότα της Αγίας και Μεγάλης Εβδομάδος να κάνουμε μνείαν στην έξωση των Πρωτοπλάστων εκ του Παραδείσου.
Ως γνωστόν το προπατορικό αμάρτημα ως ανυπακοή των πρώτων ανθρώπων, του Αδάμ και της Εύας, στον Δημιουργό τους Θεό, είχε ως αποτέλεσμα να φέρει στη ζωή των ανθρώπων το φαινόμενο του θανάτου. Αν λοιπόν οι κοινοί μακρινοί μας πρόγονοι έμεναν πιστοί στις εντολές του Θεού, δηλαδή στις εντολές του, ο κόσμος που ζούμε σήμερα θα ήταν Παράδεισος. Η πραγματικότητα όμως που ζούμε είναι διαφορετική.
Ζούμε μέσα στην Κόλαση των πολέμων και των κοινωνικών προβλημάτων, ζούμε με την ασθένεια του έϊτς και του Εμπόλα, της πείνας και της φτώχειας, της έλλειψης ασφάλειας και γενικότερα της κοινωνικής αδικίας, ζούμε με τα προβλήματα των φυλετικών διακρίσεων και της καταστροφής του Περιβάλλοντος, ζούμε με το πρόβλημα του μίσους και της κακίας, του φανατισμού και της αδιαφορίας στα προβλήματα των διπλανών μας, ζούμε με το πρόβλημα των προσφύγων και των ξεριζωμένων.
Ζούμε σε μια εποχή που ο υλισμός περιορίζει τις δυνατότητες μας για μια δημιουργική πνευματική πορεία. Η αμαρτία κυριαρχεί παντού. Η μόνη μας ελπίδα είναι να ακολουθήσουμε το παράδειγμα των αγίων μας, να ζήσουμε τη ζωή τους, να ξαναγεννηθούμε πνευματικά μέσα από την μετάνοια μας για να μπορέσουμε να γίνουμε το φώς του κόσμου.
Με την πτώση του ανθρώπου, που είναι γνωστή ως προπατορικό αμάρτημα, ο πόνος και η θλίψη έγιναν μέρος της ζωής μας. Καθημερινά γευόμαστε την Κόλαση. Για την κατάσταση αυτή ευθύνονται τόσο οι πρώτοι άνθρωποι με την παρακοή τους όσο κι η συνεργεία του διαβόλου, καθώς επίσης κι όσοι από εμάς συνεχίζουμε τον δρόμο της ανυπακοής και της αμαρτίας αμετανόητοι.
Κάποτε ο Φιλάνθρωπος Θεός έγινε άνθρωπος, στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού, για να μας οδηγήσει πάλι στον απολεσθέντα Παράδεισο. Έτσι αν η ανυπακοή στο Θεόν οδήγησε στην απομάκρυνση του ανθρώπου από τον Παράδεισο, η υπακοή μας στις θείες εντολές του Θεού θα μας οδηγήσει πάλι στον Παράδεισο. Το χαρακτηριστικό γνώρισμα των θείων εντολών του Ιησού Χριστού είναι η άδολη αγάπη και η καλή διάθεση να συγχωρούμε ο ένας τον άλλον. Γι’ αυτό με σαφήνεια στην Ευαγγελική Περικοπή αυτής της Κυριακής που γίνεται ανάμνηση στην έξωση των Πρωτοπλάστων από το Παράδεισο, τονίζεται από τον Κύριον ημών Ιησού Χριστό ότι «εάν γαρ αφήτε τοις ανθρώποις τα παραπτώματα αυτών, αφήσει και υμίν ο Πατήρ υμών ο Ουράνιος. Εάν δε μη αφήτε τοις ανθρώποις τα παραπτώματα αυτών, ουδέ ο Πατήρ υμών αφήσει τα παραπτώματα υμών» ( Ματθαίου 6, 14 – 15).
Μέσα από την άδολη αγάπη μας προς τους συνανθρώπους μας γινόμαστε άξιοι του μεγαλείου της αγάπης του Θεού, που εκφράζεται με την πραγματοποίηση της ελπίδας μας για σωτηρία, την μετοχή μας δηλαδή στην ομορφιά του Παραδείσου.
Για να φτάσουμε όμως στη βίωση της καταστάσεως της αγάπης χρειαζόμαστε μια προετοιμασία μέσα από την προσευχή μας, τη νηστεία, την ελεημοσύνη, την μετάνοια, την εξομολόγηση, τη πνευματική ζωή. Το «εγώ» μας όταν βρίσκεται μακριά από τον Θεόν έχει την τάση να λειτουργεί ως εχθρός του ανθρώπου που εκφράζεται ως «εγωϊσμός», τρέποντας τον άνθρωπο προς οτιδήποτε είναι αρνητικό, που τελικά οδηγεί σε απόγνωση, απογοήτευση και καταστροφή. Η άλλη δύναμη που έχει μέσα του ο άνθρωπος είναι η χάρις του Θεού που σε οδηγεί στην προστασία της ζωής και στη δημιουργική πρόοδο.
Έτσι κατά την Κυριακή της Τυρινής η Εκκλησία μας μάς θυμίζει την έξωση των Πρωτοπλάστων από τον Παράδεισο, μας θυμίζει τα δάκρυα των Πρωτοπλάστων και μας καλεί σε εγρήγορση και αγώνα, γιατί κινδυνεύουμε και εμείς να κλεισθούμε έξω από τον Παράδεισο.
Ένα από τα μέσα που μας τονίζει η ίδια Ευαγγελική Περικοπή για να αποφύγουμε τον κίνδυνο της απώλειας του Παραδείσου είναι και η Νηστεία που αρχίζει την Καθαρή Δευτέρα με την είσοδο μας στο στάδιο της Μεγάλης Σαρακοστής. Η Νηστεία δεν είναι ποτέ σκοπός, αλλά μέσον. Έχει όμως πάντοτε σκοπούς υψηλούς, την μεταμόρφωση και την θέωση του ανθρώπου.
Νηστεία είναι η προσπάθεια μας να κρατήσουμε τους εαυτούς μας μακριά από την πηγή της κακίας. Είναι φορές που νηστεύουμε από μερικές τροφές και μέσα μας αφήνουμε να φωλιάζουν το μίσος και η εκδίκηση. Γι’ αυτό στην Παλαιά Διαθήκη τονίζεται επίμονα ότι δεν μπορούμε να νηστεύουμε και παράλληλα να τρώμε τις σάρκες των συνανθρώπων μας με το μίσος μας εναντίον τους.
Αυτές οι μορφές της νηστείας συνθέτουν την υποκριτική νηστεία που αναφέρει η Ευαγγελική Περικοπή, είναι η νηστεία που δεν ωφελεί σε τίποτα. Είναι μια νηστεία που είναι ξεκομμένη από δύο μεγάλες αρετές, που μαζί με τη νηστεία τονίζονται στη Ευαγγελική Περικοπή. Η μια αρετή που συνδέεται με την αληθινή Νηστεία είναι η συγχώρηση, να συγχωρούμε εκείνους που μας φταίνε.
Η άλλη αρετή είναι η ελεημοσύνη, να βοηθούμε τους συνανθρώπους μας όταν μπορούμε και να μη θησαυρίζουμε με θησαυρούς υλικούς, αλλά με θησαυρούς πνευματικούς όπως είναι η ελεημοσύνη. Άλλωστε κάθε παράνομος και άδικος πλουτισμός στη βιβλική και πατερική παράδοση και γραμματεία είναι φωτιά που καίει και θηρίο που καταβροχθίζει.
Επομένως η πραγματική έννοια της Νηστείας προϋποθέτει την συγχώρηση των άλλων και την ελεημοσύνη και γενικά την συμπαράστασή μας προς όλους τους συνανθρώπους μας, χριστιανούς και μή, λευκούς και μαύρους, μικρούς και μεγάλους, πρόσφυγες και καταδιωγμένους.
Η συγχώρηση είναι το κλειδί που μας ανοίγει τη πόρτα που οδηγεί στην Βασιλεία του Θεού. Ο λόγος του Ιησού Χριστού είναι συγκεκριμένος. Αν συγχωρείτε, μας λέει, τα αμαρτήματα των ανθρώπων, θα συγχωρέσει και σε σας ο Ουράνιος Πατέρας τα δικά σας αμαρτήματα.
Αν όμως δεν συγχωρήσετε τα σφάλματα των ανθρώπων, ούτε ο Ουράνιος Πατέρας σας θα συγχωρήσει τα δικά σας σφάλματα. Με αυτό τον τρόπο ανοίγεται ο δρόμος για την αρμονική συνεργασία των ανθρώπων μέσα στην κοινωνία. Καλές σχέσεις με τους άλλους σημαίνει περιορισμό του εγωϊσμού μας. Αυτός όμως είναι και ο μόνος τρόπος για να γίνουμε άξιοι του Παραδείσου.
Τα θέματα Πνευματικότητας που εξετάζετε κάθε χρόνο, όπως το θέμα «Έλεος και Συγχώρηση» συμβάλλουν όχι μόνο στην πνευματική ζωή των πιστών, αλλά και στην ενίσχυση της ορατής ενότητας της μαρτυρίας του Χριστιανισμού στο ταραγμένο κόσμο μας.
Μετ’ ευχών
+ο Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής Θεόδωρος Β’
