Η μελέτη της Αγίας Γραφής κατά τον Μέγα Αθανάσιο

του αρχιμ.Ιακώβου Κανάκη
Η μελέτη της Αγίας Γραφής ενώ αποτελεί βασικό και σημαντικό έργο για κάθε πιστό, ειδικά στις μέρες μας, για πολλούς δεν υφίσταται.

Γιά τους μεν αδιάφορους θεωρείται δεδομένη η μη ενασχόλησή τους με το ιερό αυτό βιβλίο, για δε τους έχοντας ενδιαφέρον για την πνευματική ζωή παρατηρούμε παραγκώνισή της, λόγω προτεραιότητας για ανάγνωση άλλων πνευματικών βιβλίων.

Όμως η μελέτη της Βίβλου δεν μπορεί να είναι ένα παραγέμισμα στην πνευματική μας ζωή αλλά βασικό μέλημα αυτής. Ας σκεφτούμε έναν αθλητή του στίβου, ο οποίος επιθυμεί και προσπαθεί να καταφέρει ένα δυνατό άλμα στο άθλημα «άλμα επί κοντώ». Προπονείται καθημερινά για πολλές ώρες, προσέχει την διατροφή του, δεν ξενυχτά κ.α. Αυτός ο αθλητής είναι πολύ πιθανό να καταφέρει ένα καλό αποτέλεσμα. Παράλληλα τώρα, για τον χριστιανό, που είναι ένας αθλητής του πνευματικού στίβου, η καλή διατροφή, θα λέγαμε οι βιταμίνες, είναι η μελέτη της Αγίας Γραφής. Αν δεν τραφείς με τις απαραίτητες αυτές βιταμίνες δεν θα μπορέσεις να σταθείς όρθιος, ούτε θα πετύχεις τους πνευματικούς σου στόχους.

Αφορμή για το κείμενο αυτό απετέλεσαν τα κείμενα ενός σπουδαίου θεολόγου της Εκκλησίας, του αγίου Αθανασίου του Μεγάλου.

Ο άγιος αυτός απευθυνόμενος στον Μαρκελλίνο, τον επαινεί, διότι έμαθε την αγάπη του για τον λόγο του Θεού, που βρίσκεται αποθησαυρισμένος στην Παλαιά και την Καινή Διαθήκη. Αναφερόμενος σ᾽αυτόν λέγει χαρακτηριστικά: «προς πάσαν την θείαν γραφήν έχειν την σχολήν» και συμπληρώνει λέγοντας για το βιβλίο των Ψαλμών ότι «πολύν έχων εις αυτήν την βίβλον καγώ πόθον, ώσπερ και εις πάσαν την γραφήν».

Ομολογεί λοιπόν ευθαρσώς τον πόθο του για την μελέτη του ιερού κειμένου. Στο ίδιο έργο του, «προς Μαρκελλίνον», αναφέρεται στα οφέλη της βιβλικής μελέτης λέγοντας: «ει γαρ δει και πιθανότερο ειπείν, πάσα μεν η θεία γραφή διδάσκαλός έστιν αρετής και πίστεως αληθούς». Η Αγία Γραφή είναι ο λόγος του Θεού καταγεγραμμένος, και με απλά λόγια μέσω αυτής μιλά ο Θεός στους ανθρώπους. Τούς αναφέρει τι να κάνουν για να ενωθούν μαζί Του. Ο Αθανάσιος αναφερόμενος στην θεοπνευστία της Αγίας Γραφής χρησιμοποιεί μια πολύ επιτυχημένη εικόνα για την ωφέλεια από την ανάγνωσή της.

Λέγει: «δεί των εντυγχανόντων έκαστον ταύτη τη βίβλω εντυγχάνειν μεν άπασι γνησίως τοις εν αυτή θεοπνεύστοις ούσι, λαμβάνειν δε λοιπόν απ᾽αυτών ως εκ παραδείσου καρπών ωφελείας, προς ο την χρείαν εαυτόν έχοντα συνορά». Είναι δηλαδή όταν μελετάς το ιερό κείμενο σαν να έχεις μπει στον κήπο της Εδέμ και μαζεύεις καρπούς.

Τέλος, ο άγιος κάνει μια αναφορά στον πνευματικό του πατέρα, τον Μέγα Αντώνιο, για τον οποίο λέγει ότι επειδή δεν γνώριζε γράμματα προσπαθούσε να αποστηθήσει όλη την Αγία Γραφή στο νου του. Αναφέρει χαρακτηριστικά: «Καί γαρ προσείχεν ούτως τη αναγνώσει, ως μηδέν των γεγραμμένων απ᾽αυτού πίπτειν χαμαί, πάντα δε κατέχειν, και λοιπόν αυτώ την μνήμην αντί βιβλίων γίνεσθαι».

Από τα παραπάνω γίνεται αντιληπτή η βαρύτητα και προτεραιότητα που έδιναν οι άγιοι στην μελέτη της Βίβλου και η αναφορά τους στα οφέλη εξ αυτής στους χριστιανούς. Δεν έχουμε παρά να ακολουθούμε τα ίχνη των Πατέρων μας.