Βροχή οι πατέντες για μηχανές που διαβάζουν τη σκέψη

Επιμέλεια: Βαγγέλης Πρατικάκης 

Η τεχνολογία ανάλυσης εγκεφαλικών κυμάτων είναι έτοιμη να βγει από τα εργαστήρια στην καθημερινή ζωή -αυτό τουλάχιστον πιστεύουν δεκάδες εταιρείες που σπεύδουν να καταθέσουν αιτήματα για διπλώματα ευρεσιτεχνίας στις ΗΠΑ.

Σύμφωνα με έκθεση της εταιρείας ερευνών SharpBrains, μέχρι το 2009 το αμερικανικό Γραφείο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας είχε αναγνωρίσει μόλις 400 πατέντες στον τομέα της λεγόμενης «νευροτεχνολογίας». Ο αριθμός εκτινάχτηκε στις 800 το 2010 και στις 1.600 το 2014.

Το ρεκόρ κατέχει η εταιρεία ερευνών Nielsen με 100 διπλώματα ευρεσιτεχνίας, ενώ η Microsoft έχει κατοχυρώσει 89 πατέντες για «λογισμικό που εκτιμά νοητικές καταστάσεις».

Οι περισσότερες τεχνολογίες ανάλυσης εγκεφαλικών κυμάτων βασίζονται στην ηλεκτροεγκεφαλογραφία και χρησιμοποιούν ηλεκτρόδια που ακουμπούν στο κεφάλι για να καταγράφουν σήματα από συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου.

Ηλεκτρόδια και ηλεκτρονικά τσιπ που τοποθετούνται στο κεφάλι ή αναγνωρίζουν ηλεκτρικά σήματα από τους μυς έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί σε βιονικά τεχνητά μέλη, καθώς και για το χειρισμό υπολογιστών ή απομακρυσμένων ρομποτικών συστημάτων. Σε πειραματικό επίπεδο έχουν επίσης χρησιμοποιηθεί για τη σύνδεση ανάμεσα σε ζωντανούς εγκεφάλους ανθρώπων και ζώων.

Μια από τις πρώτες εφαρμογές ευρείας κατανάλωσης θα μπορούσαν να αποδειχθούν οι συσκευές που φοριούνται στο κεφάλι για τον έλεγχο βιντεοπαιχνιδιών, όπως αυτές που αναπτύσσει η εταιρεία Emotiv σε συνεργασία με το γνωστό Ινστιτούτο Ηλεκτρικών και Ηλεκτρονικών Μηχανικών (IEEE).

Άλλες συσκευές απευθύνονται σε εταιρείες ερευνών και μάρκετινγκ με την υπόσχεση ότι μπορούν να «διαβάσουν» στον εγκέφαλο των καταναλωτών τις αντιδράσεις τους σε νέα προϊόντα ή υπηρεσίες.

Υπάρχουν ωστόσο αμφιβολίες για το κατά πόσο αυτές οι τεχνολογίες προσφέρουν όντως όσα υπόσχονται. Οι κατασκευαστές τέτοιων συστημάτων σπεύδουν να καταθέσουν αιτήματα για πατέντες «βασιζόμενοι σε φανταχτερές τεχνικές ανάλυσης. Ισχυρίζονται ότι μπορούν να μετρούν πράγματα όπως η “συμμετοχή” και το “ενδιαφέρον” από σήματα ΗΕΓ [ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος]» σχολιάζει στο BBC ο Ματ Ουολ του Κέντρου Επιστήμης Απεικόνισης στο Νοσοκομείο του Χάμερσμιθ στο Λονδίνο.

«Οποιοσδήποτε ερευνητής του ΗΕΓ γνωρίζει ότι πρόκειται για ανοησίες, παρόλα αυτά όμως [οι κατασκευαστές] καταφέρνουν να παράγουν δήθεν επιστημονικά γραφήματα και αποτελέσματα που δείχνουν αρκετά πειστικά για τους ανθρώπους του μάρκετινγκ στους οποίους απευθύνονται».