Του Γιάννη Παπανικολάου – ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
ΟΥΚΡΑΝΙΑ ΝΕΑ – Ο Ουκρανός πρόεδρος,Βολοντίμιρ Ζελένσκι, επικύρωσε έναν αμφιλεγόμενο νόμο που απαγορεύει τη λειτουργία της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας (UOC) στην Ουκρανία, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και στη διεθνή κοινότητα.
Ο νόμος, ο οποίος ψηφίστηκε από την ουκρανική Βουλή με μεγάλη πλειοψηφία, επιδιώκει να περιορίσει την επιρροή της Εκκλησίας, η οποία κατηγορείται ότι διατηρεί στενούς δεσμούς με τη Ρωσία.
Οι υποστηρικτές του νόμου υποστηρίζουν ότι η απαγόρευση είναι απαραίτητη για την εθνική ασφάλεια, δεδομένου του συνεχιζόμενου πολέμου μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.
Αντίθετα, οι επικριτές τονίζουν ότι η κίνηση αυτή παραβιάζει τη θρησκευτική ελευθερία και προκαλεί βαθιά κοινωνική διχόνοια. Κάτι που υπερισχύει στην παγκόσμια ορθοδοξία.
Η Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία, η οποία υπάγεται στο Πατριαρχείο της Μόσχας, έχει κατηγορηθεί επανειλημμένα από τις ουκρανικές αρχές για προπαγάνδα υπέρ της Ρωσίας και υπονόμευση της ουκρανικής κυριαρχίας. Παρά τις διαβεβαιώσεις της Εκκλησίας ότι είναι πλήρως ανεξάρτητη και αφοσιωμένη στην υπηρεσία του ουκρανικού λαού, η κυβέρνηση Ζελένσκι αποφάσισε να προχωρήσει με την απαγόρευση, επικαλούμενη λόγους εθνικής ασφάλειας.
Αμέσως μετά την υπερψήφιση του νόμου, χιλιάδες πιστοί κατέβηκαν στους δρόμους σε πολλές περιοχές της χώρας, εκφράζοντας την αγανάκτησή τους για την απαγόρευση και δηλώνοντας την αποφασιστικότητά τους να προστατεύσουν την έδρα της Εκκλησίας και τους ιερούς ναούς από ενδεχόμενες καταλήψεις ή βανδαλισμούς. Πλήθος κόσμου συγκεντρώθηκε μπροστά από τις μεγάλες εκκλησίες της Ουκρανίας, δημιουργώντας ανθρώπινα τείχη για να εμποδίσουν την επέμβαση των αρχών.
Οι εικόνες των πιστών που προσεύχονται γονατιστοί μπροστά από τις εκκλησίες έχουν κάνει το γύρο του κόσμου, προκαλώντας συγκίνηση και υποστηρικτικά σχόλια από θρησκευτικούς ηγέτες και οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
The Ukrainian Orthodox Church, which is historically tied to the Moscow Patriarchate, has faced scrutiny and opposition due to its perceived connections with Russia amid the conflict. https://t.co/fXtQUHDRyW
— ʎɓɹǝɥʇnɹ⊥ (@truthergy) August 20, 2024
Ο νέος νόμος έχει προκαλέσει ανησυχίες και εντός της διεθνούς κοινότητας. Πολλές οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και εκπρόσωποι της Ορθόδοξης Εκκλησίας από άλλες χώρες, έχουν εκφράσει την έντονη ανησυχία τους για την απόφαση της ουκρανικής κυβέρνησης, κάνοντας λόγο για κατάφωρη παραβίαση της θρησκευτικής ελευθερίας και για πολιτική καταστολή.
Η Ρωσία, όπως ήταν αναμενόμενο, κατήγγειλε την απόφαση αυτή ως επίθεση στην Ορθοδοξία και ως προσπάθεια καταπίεσης της ρωσόφωνης κοινότητας της Ουκρανίας.
🇷🇺🇺🇦 Persecution of the orthodox church is not only a double standard, but evil. https://t.co/yu7AFkLru7 pic.twitter.com/ipuEo7HSUU
— Lord Bebo (@MyLordBebo) August 20, 2024
Ωστόσο, η ουκρανική κυβέρνηση παραμένει αμετακίνητη στην απόφασή της, υποστηρίζοντας ότι η ενότητα και η ανεξαρτησία της χώρας υπερισχύουν οποιασδήποτε άλλης προτεραιότητας. Ο πρόεδρος Ζελένσκι, σε πρόσφατη δήλωσή του, τόνισε ότι η Ουκρανία δεν μπορεί να επιτρέψει την ύπαρξη μιας Εκκλησίας που, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του, λειτουργεί ως πράκτορας ξένων συμφερόντων. Η απόφαση αυτή έρχεται σε μια περίοδο έντονων συγκρούσεων στην ανατολική Ουκρανία, όπου η ρωσική επιρροή παραμένει ισχυρή.
Από την πλευρά της, η Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία έχει ήδη καταθέσει προσφυγές στα ουκρανικά δικαστήρια, ενώ παράλληλα εξετάζει την προσφυγή και σε διεθνείς οργανισμούς, όπως το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Οι δικηγόροι της Εκκλησίας υποστηρίζουν ότι ο νόμος παραβιάζει κατάφωρα το Σύνταγμα της Ουκρανίας, καθώς και τις διεθνείς συνθήκες που προστατεύουν τη θρησκευτική ελευθερία.
Η απαγόρευση της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας σηματοδοτεί μια νέα, σκοτεινή περίοδο για τις σχέσεις μεταξύ εκκλησίας και κράτους στην Ουκρανία, ενώ αναμένεται να προκαλέσει σοβαρές κοινωνικές αναταραχές.
Το μέλλον της Εκκλησίας στην Ουκρανία φαίνεται αβέβαιο, με τους πιστούς να καλούνται να επιλέξουν ανάμεσα στην πίστη τους και την υπακοή στις κρατικές αποφάσεις.