Τουρκία: Η “Λύκαινα” που φιλοδοξεί να ρίξει τον Σουλτάνο

Αυτοεξόριστος στο Βερολίνο ζει ο πρώην αρχισυντάκτης της Cumhuriyet Τζαν Ντουντάρ, ο οποίος είχε φυλακιστεί στην Τουρκία, ενώ το 2016 δέχθηκε επίθεση από ενόπλους στην Κωνσταντινούπολη.

Σήμερα αρθρογραφεί τακτικά στη γερμανική εφημερίδα Die Zeit, αποκαλύπτοντας άγνωστες πτυχές της τουρκικής κοινωνίας.

Το τελευταίο του δημοσίευμα στην ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας έχει τίτλο «Οι λευκοί Τούρκοι και τα σκυλιά τους». Επίκαιρη αφορμή ήταν ο σοβαρός τραυματισμός ενός κοριτσιού από σκυλί πίτμπουλ στην πόλη Γκαζιαντέπ, αλλά κυρίως η ασυνήθιστη πολιτική αντίδραση που ακολούθησε, με τον πρόεδρο Ερντογάν να ξεσπαθώνει: «Βάλτε χαλινάρι στα σκυλιά σας, λευκοί Τούρκοι».

Ο Τζαν Ντουντάρ εξηγεί: «Στην Τουρκία δεν υπάρχει ζήτημα που να μην προκαλεί πολύωρες συζητήσεις και οξεία πόλωση, οδηγώντας τελικά σε μία σύγκρουση πολιτισμών. Είτε πρόκειται για την κατανάλωση αλκοόλ σε τηλεοπτικές σειρές, είτε για τη χρήση μαντίλας σε σχολεία και πανεπιστήμια, την επιλογή τραγουδιού για τη ‘Γιουροβίζιον’ ή και τον εορταστικό στολισμό των δρόμων, όλα αυτά τα θέματα οδηγούν ένα κομμάτι της χώρας στην αγκαλιά της Ευρώπης και ένα άλλο στην Ασία, για να πυροδοτήσουν κάθε τόσο μία διηπειρωτική σύγκρουση πολιτισμών.

Τις τελευταίες εβδομάδες του χρόνου η συζήτηση είχε αναζωπυρωθεί με αφορμή τα χριστουγεννιάτικα δέντρα και τους Αγιοβασίληδες, που εμφανίστηκαν σε εμπορικά κέντρα και δέχθηκαν επίθεση από ακραιφνείς συντηρητικούς, οι οποίοι κάνουν λόγο για χριστιανικές συνήθειες της Δύσης. Αυτή τη χρονιά όμως η συζήτηση περί πολιτισμών ξεκίνησε με αφορμή ένα πίτμπουλ».

Τι σημαίνει ο όρος «λευκοί Τούρκοι»

Γιατί όμως εξεμάνη ο πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν; Ο δημοσιογράφος Τζαν Ντουντάρ υπενθυμίζει ότι «ο όρος ‘λευκοί Τούρκοι’ χρησιμοποιείται τα τελευταία 40 χρόνια για να χαρακτηρίσει τις ελίτ, συνήθως με μία διάθεση απαξίωσης» και καταλήγει στο εξής συμπέρασμα: «Ο Ερντογάν ανήλθε στην εξουσία άλλοτε προσεγγίζοντας και άλλοτε επιδιώκοντας τη σύγκρουση με τις αστικές ελίτ. Ποτέ όμως δεν κατάφερε να κρύψει τη μνησικακία του απέναντι στους ‘λευκούς Τούρκους’. Στα μάτια του οι ‘λευκοί Τούρκοι’ είχαν εκφυλιστεί λόγω του συγχρωτισμού με την Ευρώπη, είχαν απομακρυνθεί από το Ισλάμ, είχαν αποξενωθεί από τον πολιτισμό τους. Την ίδια στιγμή ο ίδιος αυτοπροβάλλεται ως εκπρόσωπος των φτωχών που είχαν υποστεί διακρίσεις από τις ελίτ, των αμόρφωτων που είχαν δεχθεί την περιφρόνησή τους, των ευσεβών που ήθελαν να τους κρατήσουν μακριά από την εξουσία, της παραμελημένης επαρχίας».

Η «λύκαινα» Μεράλ Ακσενέρ

Με αφορμή το νέο έτος η εφημερίδα Die Welt φιλοξενεί αφιέρωμα σε δώδεκα «πρόσωπα που όλος ο κόσμος θα προσέξει το 2022». Μεταξύ αυτών είναι μία γυναίκα πολιτικός από την Τουρκία που φιλοδοξεί να εκθρονίσει τον Ταγίπ Ερντογάν.

Πρόκειται για την Μεράλ Ακσενέρ, πρώην υπουργό Εσωτερικών και επικεφαλής του κόμματος ΙΥΙ. Η εφημερίδα του Βερολίνου σημειώνει: «Θεωρητικά οι εκλογές θα διεξαχθούν το 2023. Αλλά δεν θα ήταν η πρώτη φορά που μία στριμωγμένη κυβέρνηση αναγκάζεται να καταφύγει σε πρόωρες εκλογές. Σε κάθε περίπτωση, η Μεράλ Ακσενέρ είναι έτοιμη. Η ιδρύτρια και επικεφαλής του εθνικιστικού κόμματος IYI διεκδικεί τις ψήφους του (κυβερνώντος κόμματος) AKP και έχει ό,τι χρειάζεται για να τα καταφέρει. Την αποκαλούν ‘λύκαινα’, γιατί είναι θαρραλέα και ξέρει να επιβάλλει τις θέσεις της. Επιπλέον είναι θρησκευόμενη και συντηρητική, κάτι σημαντικό για όσους ψήφιζαν Ερντογάν μέχρι σήμερα. Ως το 2016 συμμετείχε στο ακραίο εθνικιστικό κόμμα MHP, κυβερνητικό εταίρο του Ερντογάν. Σε μία μελλοντική κυβέρνηση χωρίς τον αιώνιο ηγεμόνα – ενδεχόμενο που φαντάζει πλέον ρεαλιστικό, για πρώτη φορά μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα – η Ακσενέρ θα αναλάμβανε τουλάχιστον τον ρόλο του ρυθμιστή».

Deutsche Welle