Τουρκία: Ένα βίντεο που δείχνει τον Πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, να δέχεται χειροφίλημα από βουλευτή του κυβερνώντος κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) και να της δίνει χρήματα ως «χαρτζιλίκι» έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις και διχασμό στη γείτονα χώρα.
Του Γιάννη Παπανικολάου
Το περιστατικό συνέβη σε δημόσια εκδήλωση και καταγράφηκε από τον φακό, προκαλώντας θύελλα σχολίων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και αντιδράσεις από την αντιπολίτευση. Σύμφωνα με τουρκικά ΜΜΕ και τον ανταποκριτή του ΣΚΑΪ, Μανώλη Κωστίδη, η βουλευτής, η οποία εκλέγεται στην περιοχή του Αϊδινίου, φέρεται να φίλησε το χέρι του Προέδρου ως ένδειξη σεβασμού, ενώ εκείνος της έδωσε χρήματα, τα οποία προορίζονταν, όπως ισχυρίζονται πηγές, για το παιδί της.
Έντονη κριτική από την αντιπολίτευση
Η εικόνα του χειροφιλήματος και της παράδοσης χρημάτων δεν πέρασε απαρατήρητη, με την αντιπολίτευση να εξαπολύει σφοδρή κριτική. Εκπρόσωποι της αντιπολίτευσης κατηγόρησαν το AKP για την υποτακτική στάση των βουλευτών του, υποστηρίζοντας ότι το περιστατικό αντανακλά την έλλειψη ανεξαρτησίας των κυβερνητικών αξιωματούχων και τη νοοτροπία «δουλοπρέπειας» προς τον Πρόεδρο.
«Το βίντεο αυτό αποκαλύπτει την εικόνα ενός καθεστώτος όπου οι εκπρόσωποι του λαού λειτουργούν ως υπηρέτες ενός ατόμου αντί να υπηρετούν τους πολίτες που τους εξέλεξαν», ανέφερε εκπρόσωπος του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP). Άλλοι πολιτικοί αντίπαλοι έκαναν λόγο για «ντροπιαστική πράξη», η οποία υπονομεύει την αξιοπρέπεια των θεσμών και των αιρετών.
Διχασμένη η κοινή γνώμη
Το περιστατικό έχει προκαλέσει έντονες συζητήσεις και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με τους χρήστες να εκφράζουν αντικρουόμενες απόψεις. Κάποιοι υπερασπίζονται την κίνηση της βουλευτού ως πολιτιστική παράδοση σε ένδειξη σεβασμού, ενώ άλλοι τη θεωρούν απόδειξη της αυταρχικής φύσης της κυβέρνησης Ερντογάν.
«Αυτή η εικόνα δεν αντιπροσωπεύει τη σύγχρονη Τουρκία. Είμαστε μια χώρα με δημοκρατικές αξίες και δεν χωρούν τέτοιες εκδηλώσεις υποταγής στον 21ο αιώνα», έγραψε ένας χρήστης στο Twitter. Άλλοι, ωστόσο, τόνισαν ότι πρόκειται για μια πολιτιστική χειρονομία που δεν πρέπει να υπερ-ερμηνεύεται.
Το πλαίσιο της πολιτικής έντασης
Το περιστατικό αυτό έρχεται σε μια περίοδο που η Τουρκία βρίσκεται αντιμέτωπη με πολλαπλές προκλήσεις, τόσο σε εσωτερικό όσο και σε εξωτερικό επίπεδο. Η πολιτική πόλωση είναι έντονη, με την κυβέρνηση Ερντογάν να κατηγορείται για αυταρχισμό, ενώ η αντιπολίτευση προσπαθεί να κεφαλαιοποιήσει κάθε ευκαιρία για να αποδυναμώσει τη δημοτικότητα του Προέδρου.
Η αντιπαράθεση για το βίντεο εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο επικρίσεων προς το κυβερνών κόμμα, το οποίο κατηγορείται ότι συγκεντρώνει υπερβολική εξουσία και περιορίζει την ανεξαρτησία των θεσμών. Παρόμοια περιστατικά, που ενισχύουν την εικόνα μιας υπερσυγκέντρωσης εξουσίας γύρω από τον Ερντογάν, χρησιμοποιούνται συχνά από την αντιπολίτευση για να υπογραμμίσουν την ανάγκη πολιτικής αλλαγής στη χώρα.
Το μήνυμα προς τον διεθνή παράγοντα
Αξίζει να σημειωθεί ότι το περιστατικό προκάλεσε αντιδράσεις και εκτός Τουρκίας, καθώς τα διεθνή μέσα ενημέρωσης παρακολουθούν στενά την πολιτική κατάσταση στη χώρα. Ο Ερντογάν, που συχνά προβάλλει την εικόνα του ως ισχυρού ηγέτη στη διεθνή σκηνή, καλείται τώρα να αντιμετωπίσει την κριτική που προκύπτει από τέτοιες πράξεις, οι οποίες φαινομενικά αποδυναμώνουν τη δημοκρατική εικόνα της Τουρκίας.
Η επόμενη μέρα
Καθώς το περιστατικό συνεχίζει να συζητείται, αναμένεται να επηρεάσει την πολιτική σκηνή και τον δημόσιο διάλογο στη χώρα. Η αντιπολίτευση θα επιχειρήσει να το αξιοποιήσει για να ασκήσει μεγαλύτερη πίεση στο AKP, ενώ η κυβέρνηση πιθανότατα θα προσπαθήσει να υποβαθμίσει το θέμα, παρουσιάζοντάς το ως «διογκωμένη αντίδραση» της αντιπολίτευσης.
Η διαχείριση της κατάστασης από τον Ερντογάν και το κυβερνών κόμμα θα αποτελέσει κρίσιμο σημείο, ιδιαίτερα καθώς η Τουρκία πλησιάζει σε μια περίοδο πολιτικής αβεβαιότητας και πιθανών εκλογών.