Ιστορική συμφωνία εξομάλυνσης των σχέσεων Σερβίας – Κοσόβου

Σε μια συμφωνία – σταθμό κατέληξαν η Σερβία και το Κόσοβο, υπό την αιγίδα της ΕΕ για την διευθέτηση των σχέσεων τους, εξέλιξη που αναμένεται να ανοίξει τον δρόμο για τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις του Βελιγραδίου με τις Βρυξέλλες.

Η συμφωνία υπεγράφη στις Βρυξέλλες από τον Σέρβο πρωθυπουργό Ιβιτσα Ντάτσιτς (αριστερά) και τον Κοσοβάρο ομόλογό του, Χασίμ Θάτσι, υπό το βλέμμα της Κάθριν Αστον
Η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάθριν Άστον συνεχάρη τη Σερβία και το Κόσοβο, ανακοινώνοντας την επίτευξη της συμφωνίας που στάθηκε δυνατή με τη μεσολάβηση της ΕΕ.
«Και βγήκε λευκός καπνός! Habemus Pactum!» αναφέρεται στο μήνυμα που έστειλε μέσω Twitter η υπουργός Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης του Κοσόβου, Βλόρα Τσιτάκου.
Η Άστον δήλωσε σχετικά στους δημοσιογράφους πως «οι συνομιλίες ολοκληρώθηκαν. Το κείμενο δρομολογήθηκε από τους δύο πρωθυπουργούς. Θέλω να τους συγχαρώ».

Ικανοποίηση εκφράζει η πολιτική ηγεσία της Σερβίας για το τελικό κείμενο της συμφωνίας για το βόρειο Κόσσοβο, που επετεύχθη στο πλαίσιο του διαλόγου υπό την αιγίδα της ΕE.
Η νέα πρόταση της ύπατης εκπροσώπου της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική και ασφάλεια έγινε αποδεκτή από τις πολιτικές ηγεσίες της Σερβίας και του Κοσόβου κατά τις σημερινές συνομιλίες.
Οι δύο πλευρές μονόγραψαν τη συμφωνία και δεσμεύτηκαν ότι μέχρι τη Δευτέρα το πρωί θα δώσουν την τελική απάντηση.

Ο πρωθυπουργός της Σερβίας, Ίβιτσα Ντάτσιτς, μιλώντας στους Σέρβους δημοσιογράφους, μετά το τέλος των συνομιλιών, ανέφερε ότι η οριστική απόφαση θα ληφθεί τις επόμενες δύο ημέρες στο Βελιγράδι, μετά από διαβουλεύσεις με όλους τους πολιτικούς παράγοντες στη Σερβία.

Ο κ. Ντάτσιτς συμπλήρωσε ότι η συμφωνία ικανοποιεί σε μεγάλο βαθμό τις επιδιώξεις της Σέρβων διασφαλίζοντας το δικαίωμα να διορίζουν τους αστυνομικούς διοικητές στις περιοχές όπου αποτελούν πλειοψηφία ενώ, προβλέπει και τη λειτουργία εφετείου που θα εκδικάζει, σε δεύτερο βαθμό, υποθέσεις πολιτών σερβικής εθνότητας.
Ο πρωθυπουργός της Σερβίας ανέφερε επίσης, ότι η Ένωση Σερβικών Δήμων θα έχει Πρόεδρο, Συνέλευση και Εκτελεστικό Συμβούλιο που θα αποτελεί, όπως είπε, την κυβέρνηση του σερβικού πληθυσμού στο Κόσσοβο.

Η παράγραφος στο άρθρο 14, που δέσμευε τη Σερβία να μην εμποδίζει την ένταξη του Κοσόβου στους διεθνείς οργανισμούς (ΟΗΕ), απαλείφθηκε από την τελική συμφωνία, ανέφερε ο πρωθυπουργός της Σερβίας.
Οι διαπραγματεύσεις για το βόρειο Κόσοβο, μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινας, ξεκίνησαν πριν από έξι μήνες, υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ύστερα από πρωτοβουλία της ύπατης εκπροσώπου της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική και ασφάλεια, Κάθριν Άστον.
Η επίτευξη συμφωνίας είχε τεθεί ως όρος για να δοθεί στη Σερβία ημερομηνία έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Όπως αναμένεται, μετά την επιτυχία των σημερινών συνομιλιών, το υπουργικό Συμβούλιο της ΕΕ, που συνέρχεται την ερχόμενη Δευτέρα, θα δώσει το “πράσινο φως” για να λάβει, τον Ιούνιο, η Σερβία ημερομηνία.

Δρομολογείται η ένταξη της Σερβίας στην ΕΕ

Στο μεταξύ, την Δευτέρα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να καταθέσει έκθεση στην οποία θα προτείνει στις κυβερνήσεις των 27 να ξεκινήσουν τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με τη Σερβία και τις συνομιλίες για μια συμφωνία σύνδεσης με το Κόσοβο.
Οπως ανέφερε πηγή της Κομισιόν, «η Επιτροπή είναι πιθανόν να προτείνει την έναρξη των συνομιλιών με την ΕΕ και τις διαπραγματεύσεις για τη σύνδεση. Η Επιτροπή σκοπεύει να συμπληρώσει την αναφορά και να επιτύχει την επικύρωσή της (…) έως τη Δευτέρα».
Ωστόσο, Σέρβοι εκλεγμένοι δημοτικοί σύμβουλοι στο Κόσοβο αξίωσαν τη διεξαγωγή ενός δημοψηφίσματος «στη Σερβία» αναφορικά με τη σημερινή συμφωνία για εξομάλυνση των σχέσεων Βελιγραδίου-Πρίστινας.

Οι εκλεγμένοι στα δημοτικά συμβούλια στο βόρειο Κόσοβο —το οποίο στην μεγαλύτερή του έκταση κατοικείται από Σέρβους— «αξιώνουν την οργάνωση ενός δημοψηφίσματος στη Σερβία προκειμένου οι πολίτες να μπορέσουν να αποφασίσουν ανάμεσα στη διατήρηση του Κοσόβου εντός της Σερβίας και την αποδοχή των προϋποθέσεων (της συμφωνίας των Βρυξελλών) με αντάλλαγμα την παραχώρηση μίας ημερομηνίας για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων ανάμεσα στο Βελιγράδι και την ΕΕ», υπογραμμίζεται στην απόφαση που ψηφίσθηκε.

Χαιρετίζει τη συμφωνία το Βερολίνο

Η καγκελαρία της Γερμανίας χαιρέτισε τη συμφωνία μεταξύ Σερβίας και Κοσόβου, επισημαίνοντας ότι «περιέχει πρακτικά βήματα προκειμένου οι συνθήκες διαβίωσης στο βόρειο τμήμα του Κοσόβου να καταστούν σαφείς και διαφανείς» και κάνοντας λόγο για μια εξέλιξη, η οποία, μαζί με προηγούμενες συμφωνίες, απαντά σε ουσιαστικά ερωτήματα για την συνύπαρξη των δύο πλευρών.
Σύμφωνα με την σχετική ανακοίνωση, όλες οι πλευρές επέδειξαν «αξιοσημείωτο πολιτικό θάρρος», ενώ ιδιαίτερη μνεία γίνεται στην συμβολή της λαίδης Κάθριν Άστον, της επικεφαλής της διπλωματίας της ΕΕ, στην διαπραγμάτευση.
Η καγκελαρία τονίζει ότι τώρα είναι σημαντικό «γρήγορα και με αποφασιστικότητα να εφαρμοστούν τα συμφωνηθέντα» και να πειστούν από κοινού οι άνθρωποι στο βόρειο τμήμα του Κοσόβου, τους οποίους κυρίως αφορά η συμφωνία, για αυτόν τον δρόμο.
«Η εφαρμογή είναι αποφασιστικής σημασίας προκειμένου το Κόσοβο και η Σερβία να συνεχίσουν στον δρόμο της προσέγγισης με την Ευρωπαϊκή Ένωση και στην διαδικασία εξομάλυνσης των σχέσεών τους», καταλήγει η ανακοίνωση του Βερολίνου.