Ο Ιησούς μιλούσε και Ελληνικά

της Χριστίνας Κατσαντώνη 

Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ είχε πρόσφατα μια επίμονη διαφωνία με τον Πάπα Φραγκίσκο με θέμα το ποια γλώσσα μιλούσε ο Ιησούς. «Ο Ιησούς ήταν σε αυτό τον τόπο, άρα μιλούσε εβραϊκά» υποστηρίζει ο Νετανιάχου. «Οχι» διαφώνησε ο Πάπας. «Ο Ιησούς ήξερε εβραϊκά, αλλά μιλούσε αραμαϊκά». Τελικά ποια ή ποιες γλώσσες μιλούσε ο Ιησούς; Το BBC απευθύνθηκε σε ειδικούς καθηγητές γλωσσολογίας, που έχουν αφιερώσει χρόνια μελέτης στο θέμα και κατέληξε στο συμπέρασμα: ο Ιησούς ήξερε τα εβραϊκά, αλλά στην καθημερινότητά του χρησιμοποιούσε κυρίως τα αραμαϊκά, όπως και τα ελληνικά!

Ο Ιησούς ήξερε ελληνικά

Είναι κοινώς και παγκοσμίως αποδεκτό ότι ο Ιησούς υπήρξε. Η παρουσία του ως ιστορικού προσώπου δεν αμφισβητείται, άρα οι ιστορικοί και ειδικοί γλωσσολόγοι μπορούν -βάσει των στοιχείων που έχουν εντοπιστεί- να διαλευκάνουν ποια γλώσσα μιλούσε ο γιος ενός ξυλουργού από τη Γαλιλαία στη συγκεκριμένη χρονική περίοδο.

Σύμφωνα με τον επίτιμο καθηγητή αραμαϊκών του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, δρ. Σεμπάστιαν Μπροκ, και ο πάπας και ο Ισραηλινός πρωθυπουργός έχουν σε κάποιο ποσοστό ο καθένας δίκιο. Ο Ιησούς γνώριζε εβραϊκά, που εκείνη την εποχή ήταν η γλώσσα των λογίων και των γραφών, όμως στην καθημερινή ζωή του μιλούσε αραμαϊκά, όπως κάθε άλλος νέος της εποχής και της τάξης του. Γι’ αυτό και τα αραμαϊκά ήταν η γλώσσα που χρησιμοποίησε ο Μελ Γκίμπσον στην ταινία του, «Τα Πάθη του Χριστού».
Από εκεί και πέρα, τα λατινικά και τα ελληνικά ήταν άλλες δύο από τις διαδεδομένες γλώσσες της εποχής. Σύμφωνα με τον Τζόναθαν Κατζ, λέκτορα στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, τα λατινικά ήταν η γλώσσα του νόμου και των Ρωμαίων στρατιωτών, οπότε θεωρείται απίθανο να είχε μάθει ο Ιησούς λατινικά -πέρα από ελάχιστες λέξεις.
Αντιθέτως, τα ελληνικά ήταν μια πολύ κοινή γλώσσα της εποχής, άρα όπως δηλώνει ο Κατζ, «ο Ιησούς σίγουρα ήξερε αρκετά ελληνικά, όχι όμως και άπταιστα».

Εγραφε ή απλώς σχεδίαζε;

Οπως καταλήγει το δημοσίευμα, όλα τα στοιχεία και οι μελέτες οδηγούν στο συμπέρασμα: ο Ιησούς χρησιμοποιούσε αραμαϊκά (ως πρώτη, «μητρική» γλώσσα του), χρησιμοποιούσε τα εβραϊκά για ακαδημαϊκά θέματα, και μιλούσε αρκετά καλά τα ελληνικά σε καθημερινές επαφές του!
Σε ό,τι αφορά τη γραφή, δεν υπάρχουν ξεκάθαρα στοιχεία ότι ο Ιησούς μπορούσε να γράψει σε οποιαδήποτε γλώσσα. Το Ευαγγέλιο του Ιωάννη αναφέρει σε κάποιο σημείο ότι ο Ιησούς έγραφε, ήταν όμως μια μεμονωμένη αναφορά και ουδείς γνωρίζει ποια γλώσσα αφορά. Οπως δηλώνει ο δρ. Μπροκ, δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε καν αν ήξερε να γράφει ή απλώς σχεδίαζε…