Επιμέλεια: Βαγγέλης Πρατικάκης
Πολλοί άνθρωποι ίσως αρχίσουν να αναρωτιούνται πόσο ασφαλές είναι να πετάει κανείς αυτές τις ημέρες, έπειτα από τη συντριβή τριών επιβατικών αεροπλάνων σε διάστημα οκτώ ημερών. Στην πραγματικότητα όμως αυτή η σύμπτωση δεν είναι τόσο απίθανη, και τίποτα δεν έχει αλλάξει στην ασφάλεια των πτήσεων.
Το να πεθάνει κανείς στην επόμενη πτήση είναι πιο απίθανο από το να γίνει πρωθυπουργός Συνολικά 462 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σε διάστημα οκτώ ημερών, πρώτα στη μαλαισιανή πτήση MH17 που κατερρίφθη στην Ουκρανία στις 17 Ιουλίου, έπειτα στην πτώση αεροπλάνου στην Ταϊβάν επτά μέρες αργότερα, και τέλος στην εξαφάνιση μιας ακόμα επιβατικής πτήσης, που ταξίδευε προς την Αλγερία, στις 24 Ιουλίου.
Σύμφωνα με τα δεδομένα του δικτυακού τόπου Plane Crash Info, ο οποίος συγκεντρώνει στοιχεία για τα αεροπορικά ατυχήματα, την τελευταία δεκαετία έχουν χαθεί 91 επιβατικά αεροπλάνα με περισσότερους από 18 επιβάτες το καθένα.
Τα δυστυχήματα επομένως πρέπει να συμβαίνουν περίπου μια φορά ανά 40 ημέρες, και όχι τρία ανά οκτώ ημέρες. Επιπλέον, το 2014 έχασαν τη ζωή τους σε αεροπορικά δυστυχήματα γύρω στα 700 άτομα, ενώ ο μέσος ετήσιος όρος είναι μόλις 500.
Συμβαίνει άραγε κάτι ασυνήθιστο; Ή πρόκειται για σύμπτωση;
Ο Χάρο Ράντερ, διευθυντής της οργάνωσης Aviation Safety Network, αναφέρει στο BBC ότι τέτοια «σμήνη» δυστυχημάτων, όπως αυτό των τελευταίων ημερών, δεν είναι και τόσο σπάνια: από το 1990 ως σήμερα έχουν αναφερθεί 45 περιπτώσεις στις οποίες δύο ή και τρία αεροπλάνα με τουλάχιστον 14 επιβάτες συνετρίβησαν την ίδια μέρα (εξαιρουμένων μάλιστα των ατυχημάτων από σύγκρουση).
Επιπλέον, υπάρχουν 105 περιπτώσεις συντριβών που συνέβησαν σε διαδοχικές ημερομηνίες. Και το εντυπωσιακό είναι ότι, λόγω μιας θεωρίας της στατιστικής που ονομάζεται κατανομή Πουασσόν, ένα οποιοδήποτε αεροπλάνο είναι πιθανότερο να συντριβεί την επομένη ενός αεροπορικού δυστυχήματος παρά δύο ή τρεις μέρες αργότερα.
«Φαίνεται παράλογο, το συμπέρασμα όμως προκύπτει από τους αμείλικτους νόμους των πιθανοτήτων» σχολιάζει ο Άρνολντ Μπάρνετ, καθηγητής Στατιστικής στο MIT που έχει ασχοληθεί με τα αεροπορικά δυστυχήματα.
Οι συντριβές των τελευταίων ημερών «είναι ουσιαστικά μια σύμπτωση, εκτός από την τεχνική λεπτομέρεια ότι η κακοκαιρία [η οποία έπαιξε ρόλο στις δύο τελευταίες συντριβές], όπως οι καταιγίδες και οι τυφώνες, είναι πιο συχνή ορισμένες εποχές παρά άλλες» αναφέρει.
Τελικά, πόσο πιθανό είναι να υπάρξουν τρεις απώλειες αεροπλάνων σε διάστημα οκτώ ημερών; Την απάντηση δίνει στο ιστολόγιό του ο Ντέιβιντ Σπίγκελχαρτερ, καθηγητής Δημόσιας Κατανόησης Ρίσκου στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ.
Βάσει των στατιστικών στοιχείων των τελευταίων δεκαετιών, υπολογίζει ο καθηγητής, η πιθανότητα τριών συντριβών σε διάστημα οκτώ ημερών την επόμενη δεκαετία φτάνει το εντυπωσιακό ποσοστό του 59%.
Επιπλέον, «ο πιθανότερος μέγιστος αριθμός συντριβών επιβατικών αεροπλάνων άνω των 18 επιβατών σε ένα οποιοδήποτε παράθυρο των 8 ημερών είναι ακριβώς… 3».
Με άλλα λόγια, η συντριβή τριών αεροπλάνων σε οκτώ ημέρες είναι πιθανότερη από τη συντριβή δύο ή τεσσάρων αεροπλάνων στο ίδιο διάστημα.
Και αυτό ακριβώς είναι που συνέβη το περασμένο οκταήμερο.
Για τη Στατιστική, οι τραγωδίες των περασμένων ημερών δυστυχώς δεν ήταν τίποτα το ασυνήθιστο.
Και όσον αφορά την ασφάλεια των πτήσεων, ο Άρνολντ Μπάρνετ του MIT επισημαίνει ότι ο κίνδυνος θανάτου σε μια οποιαδήποτε πτήση είναι μία στα 25 εκατομμύρια. Και αυτό σημαίνει ότι η πιθανότητα να πεθάνει ένα παιδί στην επόμενη πτήση «είναι μικρότερη από την πιθανότητα να γίνει πρωθυπουργός, να κερδίσει το χρυσό στους Ολυμπιακούς ή να βραβευτεί με Νόμπελ».
