– Αγωνιστικό πνεύμα, ταπείνωση, φιλότιμο, αρχοντιά, θυσία. Ο άνθρωπος είναι άχρηστος, άμα λείψη η Χάρις του Αγίου Πνεύματος.
Το Άγιο Πνεύμα είναι το φως, το θείο φως. Όλη η βάση εκεί είναι. Αν κανείς δεν βλέπει, μπορεί να χτυπήσει πάνω στο τζάμι, να πέση σε κανέναν γκρεμό ή σε λάκκο ή σε ακαθαρσίες, και σε βόθρο ακόμη. Δεν βλέπει που πάει, γιατί στερείται το φως.
Άμα όμως βλέπη λίγο, προφυλάγεται∙ άμα βλέπη πιο πολύ, αποφεύγει όλους αυτούς τους κινδύνους και βαδίζει με ασφάλεια στον δρόμο του. Και για να ‘ρθη το Φως, πρέπει να θέλης να βγης από το σκοτάδι. Και λίγο θαμπά αν βλέπουν οι άνθρωποι, δεν θα πέφτουν, και ο Θεός δεν θα στενοχωριέται. Αν ένας πατέρας στενοχωριέται, όταν τα παιδιά του πέφτουν στις λάσπες, στα αγκάθια, στον γκρεμό, πόσο μάλλον ο Θεός!
Όλο το κακό που γίνεται στον κόσμο, είναι γιατί λείπει ο θείος φωτισμός. Και όταν λείπη ο θείος φωτισμός, βρίσκεται στο σκοτάδι ο άνθρωπος. Τότε ο ένας λέει «από ‘δω θα πάμε», ο άλλος λέει «όχι, εγώ ξέρω καλά∙ από ΄δω θα πάμε», ο άλλος «από ‘δω», ο άλλος «από ‘κει». Ο καθένας νομίζει ότι είναι καλό να πάνε από εκεί που λέει αυτός. Όλοι δηλαδή ενδιαφέρονται για το καλό, αλλά βρίσκονται σε μια θαμπομάρα και δεν μπορούν να συνεννοηθούν. Αν δεν υπήρχε θαμπομάρα, δεν θα μάλωναν∙ θα έβλεπαν τον καλύτερο δρόμο και θα τραβούσαν προς τα εκεί. Θέλω να πω ότι όλοι μπορεί να κινούνται με καλή διάθεση, αλλά, επειδή υπάρχει θαμπομάρα, δημιουργούνται πολλά και στην κοινωνία και στην Εκκλησία.
Τουλάχιστον στην Εκκλησία οι περισσότεροι δεν έχουν κακή διάθεση, αλλά λείπει ο θείος φωτισμός. Για το καλό αγωνίζονται, αλλά τελικά πού καταλήγουν; Γι’ αυτό να ζητάμε από τον Θεό να μας δίνη έστω και λίγο θείο φωτισμό, γιατί αλλιώς σαν τον τυφλό θα σκοντάφτουμε. Στην Θεία Λειτουργία, όταν λέη ο ιερέας «Τα σα εκ των σων…», προσεύχομαι στον Θεό να φωτίση τον κόσμο, για να βλέπη. Λίγο να φωτίση ο Θεός, να φύγη το σκοτάδι, για να μην σακατεύονται πνευματικά οι άνθρωποι.
Και στον δεύτερο Ψαλμό, που ο Άγιος Αρσένιος ο Καππαδόκης τον διάβαζε «για να φωτίση ο Θεός αυτούς που πηγαίνουν σε συνέδρια», λέω: «Να φωτίση ο Θεός όλους τους άρχοντες, μετά να φωτίση την Ιεραρχία και όλους τους Πατέρες της Εκκλησίας, να δέχονται το Άγιο πνεύμα, για να βοηθούν τον κόσμο». Και λίγο έναν να φωτίση και τους άλλους να τους κάνη δεκτικούς, ξέρετε τι καλό μπορεί να γίνη; Μια κουβέντα να πη ένας άρχοντας, όλα αλλάζουν. Έχουν ανάγκη από θείο φωτισμό οι άνθρωποι.
Ο Καλός Θεός δίνει τον θείο φωτισμό Του σ’ αυτούς που έχουν αγαθή προαίρεση. Ένας δικαστικός μου διηγήθηκε μια περίπτωση που αντιμετώπισε ο ίδιος. Έναν μοναχό τον έστειλε το μοναστήρι του με πεντακόσιες λίρες να αγοράση ένα κτήμα. Πήγε να ρωτήση κάποιον έμπορο και εκείνος του είπε: «Άσ’ τα χρήματα σε μένα, για να μην τα κουβαλάς». Του άφησε τα χρήματα.
«Τι καλός άνθρωπος, είπε ο μοναχός με έναν καλό λογισμό, μου πήρε και το βάρος». Όταν επέστρεψε δεν του έδινε τις πεντακόσιες λίρες και επιπλέον έλεγε ότι του έδωσε και οκτώ εκατομμύρια! Ο καημένος ο μοναχός σκεφτόταν πώς θα γυρνούσε στο μοναστήρι. Έδωσε τις πεντακόσιες λίρες και δεν πήρε τίποτε, και επιπλέον ο άλλος του ζητούσε και οκτώ εκατομμύρια.
Το θέμα κατέληξε στο δικαστήριο. Στη δίκη, ο δικαστικός από μια έμπνευση που είχε έκανε μια σειρά ερωτήσεων και αποδείχθηκε ότι ο έμπορος όχι μόνο δεν έδωσε τίποτε στον μοναχό, αλλά και ότι του πήρε τις λίρες. Διέκρινα σ’ αυτόν τον δικαστικό μια κατάσταση σαν του Προφήτη Δανιήλ! Επειδή είχε φόβο Θεού, ο Θεός τον φώτισε και ενήργησε σωστά.
Όλη η βάση είναι ο θείος φωτισμός. Και αν έρθη ο θείος φωτισμός, τότε ο άνθρωπος αναπαύει και το περιβάλλον του και ο ίδιος εξελίσσεται πνευματικά. Γι’ αυτό λέω ότι καλά είναι τα φώτα και τα πολύφωτα, οι εφευρέσεις του εγκεφάλου, αλλά ανώτερο είναι το θείο φως της Χάριτος του Θεού, το οποίο φωτίζει τον άνθρωπο. Ο άνθρωπος που έχει θείο φωτισμό βλέπει πολύ καθαρά τα πράγματα, πληροφορείται χωρίς αμφιβολία, και ούτε εκείνος κουράζεται, αλλά και τους άλλους βοηθάει πολύ θετικά.
