ΝΗΣΤΕΙΟΔΡΟΜΙΟ ΙΟΥΛΙΟΥ 2022 – ΠΟΤΕ ΝΗΣΤΕΥΟΥΜΕ ΛΑΔΙ, ΚΡΕΑΣ, ΨΑΡΙ, ΚΡΑΣΙ

Στο Βυζαντινό ωρολόγιο, η ενάτη ώρα αντιστοιχεί περίπου με τις 3 μετά το μεσημέρι.

Αν κάποιος φάει έστω και λίγο ψωμί πάνω από μια φορά την ημέρα, τότε αυτό λέγεται λύση της νηστείας.
Αν κάποιος φάει μια λιπαρή τροφή ή πιει ένα οινοπνευματώδες ποτό, τότε αυτό λέγεται κατάλυση της νηστείας.
Αποχή βρώσης κατά τη νηστεία
Κατά τις ημέρες των νηστειών επιβάλλεται στους Χριστιανούς η αποχή της βρώσης:

Νηστίσιμα εδέσματα
Σε αντιδιαστολή με τα αρτύσιμα εδέσματα, οι τροφές, που επιτρέπονται κατά τη (γενική) νηστεία συνοπτικά είναι:

Λαχανικά, Χόρτα,Φρούτα και Χυμοί Φρούτων.
Αφεψήματα (Καφές, Τσάι, Χαμομήλι, Φασκόμηλο κ.α)
Προϊόντα, που βασίζονται στα δημητριακά, όπως τα σιτηρά όπως Αρτοσκευάσματα (Ψωμί, Φρυγανιές), Ζυμαρικά, Βραστό σιτάρι (κόλλυβα), Σησαμέλαιο, Ταχίνι, κ.α.
Όσπρια χωρίς λάδι.
Ξηροί Καρποί
Τα επιτρεπόμενα κατά τις νηστείες (νηστίσιμα) εδέσματα ονομάζονται και «σαρακοστιανά».

Διαβάθμιση νηστείας. Κατάλυση οίνου, ελαίου, τυρί και αυγά
Ανάλογα με την ποικιλία των τροφών, που επιτρέπονται να καταναλωθούν κατά την διάρκεια μιας ημέρας, η νηστείας κατατάσσεται σε τέσσερα επίπεδα.

Τα τρία πρώτα επίπεδα είναι μερική νηστεία, ενώ το τελευταίο επίπεδο αντιστοιχεί στην μη νηστεία:

Κατάλυση οίνου και ελαίου
Εκτός από ξηρά τροφή, επιτρέπεται και η λήψη τροφών, που περιέχουν λάδι ή άλλες φυτικές λιπαρές ουσίες καθώς και τα οινοπνευματώδη ποτά.

Ισοδυναμεί με νηστεία ιχθύος.

Κατάλυση ιχθύος
Επιτρέπεται η λήψη τροφών, που περιέχουν όλα τα προηγούμενα και επιπλέον ψάρια, αλλά όχι κρέας.

Ισοδυναμεί με νηστεία τυρού και ωών.

Κατάλυση τυρού και ωών
Επιτρέπεται η λήψη τροφών, που περιέχουν όλα τα προηγούμενα και επιπλέον αυγά ή γαλακτοκομικά προϊόντα.

Ισοδυναμεί με νηστεία κρέατος.

Κατάλυση εις πάντα
Επιτρέπεται κάθε είδους τροφή, ακόμη και το κρέας.

Η νηστεία της Τετάρτης και Παρασκευής εκάστης εβδομάδας
Η νηστεία της Τετάρτης και της Παρασκευής εκάστης εβδομάδας, επειδή την ημέρα Τετάρτη ξεκίνησε η δίκη του Χριστού και την ημέρα Παρασκευή σταυρώθηκε.

Εξαιρέσεις – Κατάλυση εις πάντα τις Τετάρτες και τις Παρασκευές επιτρέπεται μόνο στις εξής περιπτώσεις:

Από 25 Δεκεμβρίου μέχρι και τις 4 Ιανουαρίου (Από τα Χριστούγεννα μέχρι και την προπαραμονή των Φώτων).
Από την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου έως την Κυριακή του Ασώτου.
Την Τετάρτη και την Παρασκευή της Διακαινήσιμου εβδομάδας (Εβδομάδα του Πάσχα)
Την Τετάρτη και την Παρασκευή της εβδομάδας του Αγίου Πνεύματος.
Την Τετάρτη και την Παρασκευή της εβδομάδας της Τυροφάγου, επιτρέπεται η κατάλυση τυρού και ωών.
Τετάρτες ή Παρασκευές, όταν συμπέσουν με Δεσποτική εορτή, ή Θεομητορική εορτή, ή εορτή κάποιου Αγίου, που θεωρείται από την Εκκλησία αργία, τότε αυτές «καταλύονται» (δεν τηρούνται) γενικώς ή μερικώς ανάλογα με την περίπτωση.
Μεγάλης Τεσσαρακοστής, Αγίων Αποστόλων, Κοιμήσεως Θεοτόκου
Νηστεία της Μεγάλης Τεσσαρακοστής
Αρχίζει την Καθαρά Δευτέρα και λήγει το Μεγάλο Σάββατο με εξαιρέσεις:

Αν τύχει εορτή κατά την Καθαρά ή την Μεγάλη Εβδομάδα, η νηστεία δεν καταλύεται.
Τα Σάββατα και τις Κυριακές επιτρέπεται η κατάλυση οίνου και ελαίου.
Το Μεγάλο Σάββατο, η νηστεία δεν καταλύεται.
Επιτρέπεται κατάλυση ιχθύος μόνο μια φορά μέσα στη Σαρακοστή, δηλαδή το διάστημα από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι την Κυριακή των Βαΐων.
Γενικά, η κατάλυση ιχθύος πραγματοποιείται την ημέρα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, στις 25 Μαρτίου.
Αν, όμως, μια χρονιά ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου δεν συμπέσει μέσα στο προαναφερόμενο διάστημα, τότε η κατάλυση ιχθύος γίνεται την Κυριακή των Βαΐων.
Νηστεία των Αγίων Αποστόλων
Aρχίζει μετά τη Κυριακή των Αγίων Πάντων και λήγει στις 29 Ιουνίου, στη μνήμη των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου με εξαιρέσεις:

Επιτρέπεται η κατάλυση οίνου και ελαίου, εκτός Τετάρτης και Παρασκευής.
Τα Σάββατα και τις Κυριακές επιτρέπεται η κατάλυση ιχθύος.
Νηστεία Δεκαπενταυγούστου
Νηστεία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (Δεκαπενταυγούστου). Αρχίζει τη 1η Αυγούστου και λήγει στις 15 του ίδιου μήνα.

Νηστεία πρό Χριστουγέννων & λοιπές ημέρες νηστείας Χριστιανών
Νηστεία πρό των Χριστουγέννων
Η νηστεία πρό των Χριστουγέννων διαρκεί 40 ημέρες και αρχίζει στις 15 Νοεμβρίου και λήγει στις 25 Δεκεμβρίου με εξαιρέσεις:

Επιτρέπεται η κατάλυση οίνου και ελαίου, εκτός Τετάρτης και Παρασκευής.
Τα Σάββατα και τις Κυριακές επιτρέπεται η κατάλυση ιχθύος.
Την παραμονή των Χριστουγέννων (βλ. παρακάτω) η νηστεία δεν καταλύεται, εκτός αν συμπέσει Σάββατο ή Κυριακή, οπότε γίνεται κατάλυση οίνου και ελαίου.
Λοιπές ημέρες νηστείας
Οι Χριστιανοί οφείλουν επίσης να νηστεύουν κατά τις εξής ημέρες:

Της παραμονής των Θεοφανίων, στις 5 Ιανουαρίου.
Της ιερής μνήμης της Αποτομής της Τιμίας Κεφαλής (αποκεφαλισμού) του Ιωάννη του Προδρόμου, στις 29ης Αυγούστου.
Της ιερής μνήμης της Ύψωσης του Τιμίου Σταυρού, στις 14ης Σεπτεμβρίου.
Της παραμονής των Χριστουγέννων, στις 24 Δεκεμβρίου.
Αν οι παραπάνω ημέρες συμπέσουν Σάββατο ή Κυριακή τότε υποχρεωτικά γίνεται κατάλυση οίνου και ελαίου.

Νηστεία Σαββάτου & Κυριακής και προ της Θείας Μεταλήψεως
Νηστεία Σαββάτου και Κυριακής
Σαν γενικός κανόνας ισχύει ότι όλα τα Σάββατα και οι Κυριακές του έτους δεν επιτρέπεται νηστεία οίνου και ελαίου (δηλαδή γίνεται υποχρεωτικά κατάλυση οίνου και ελαίου) με εξαίρεση, Το Μεγάλο Σάββατο που δεν καταλύεται η νηστεία.

Νηστεία προ της Θείας Μεταλήψεως
Νηστεία προ της Θείας Μεταλήψεως – Θεία Ευχαριστία

Οι Χριστιανοί, που πρόκειται να μεταλάβουν των Αχράντων Μυστηρίων, οφείλουν να προετοιμαστούν σωματικώς και πνευματικώς.

Μέρος αυτής της προετοιμασίας είναι και η νηστεία προ της Θείας Μεταλήψεως.

Σύμφωνα με τους ιερούς κανόνες η Θεία Ευχαριστία πρέπει να τελείται από νηστικούς και να μεταλαμβάνεται από νηστικούς.

Η νηστεία προ της θείας μεταλήψεως ή ευχαριστιακή νηστεία, για τους χριστιανούς που τηρούν τις καθιερωμένες νηστείες του έτους, συμπεριλαμβανομένης της νηστείας της Τετάρτης και Παρασκευής.

Συνίσταται σε αποχή από κάθε είδους τροφή αλλά και νερό από τα μεσάνυχτα της παραμονής προς ανήμερα της ημέρας, που θα μεταλάβουν.

Έτσι ώστε, η «πρώτη τροφή», που θα καταπωθεί εκείνη την ημέρα, να μην είναι άλλη από τη Θεία Κοινωνία.