Ιερομόναχος Ιωάσαφ Καυσοκαλυβίτης (1870-1938)

Ιερομόναχος Ιωάσαφ Καυσοκαλυβίτης: Γεννήθηκε, ο κατά κόσμον Λάζαρος Παναρίνης του Σπυρίδωνος και της Αγγελίνας, το 1870 στην Κορυτσά της Β. Ηπείρου. Ήταν απόφοιτος του Σχολαρχείου.

Μόλις το τελείωσε, ακολούθησε τον πατέρα του στο Άγιον Όρος, όπου εργαζόταν από ετών με άλλους συμπατριώτες του. Πήγανε στη μονή Γρηγορίου, όπου φόρεσε τα μοναχικά ενδύματα. Μουσικά έμαθε από ένα Γέροντα ιεροψάλτη της Νέας Σκήτης, τον Ιωάσαφ.

Το 1888 προσήλθε στην πολυμελή αγιογραφική αδελφότητα των Ιωσαφαίων, στην Καλύβη του Αγίου Γεωργίου της σκήτης των Καυσοκαλυβίων.

Το 1889 εκάρη μοναχός κι έλαβε τ’ όνομα του ιδρυτού της συνοδείας εναρέτου Γέροντος Ιωάσαφ του Καππαδόκη († 1880), από τον Γέροντα ιεροδιάκονο Χρυσόστομο († 1897).

Το 1891 χειροτονήθηκε διάκονος και το 1893 πρεσβύτερος και κατεστάθη Πνευματικός από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Ιωακείμ τον Γ΄ († 1912). Το 1931 ανέλαβε καθήκοντα Γέροντος στην Καλύβη τους έως του θανάτου του.

Ο Γέροντας Ιωάσαφ κατά τον επίσκοπο Κορυτσάς Ευλόγιο Κουρίλα τον Λαυριώτη († 1961) υπήρξε φιλόκαλος, βιβλιόφιλος, ασυναγώνιστος, ακάματος, εξωραϊστής, «εύρημα διά το Καυσοκαλύβιον», ταξινομητής βιβλίων, καλλιτέχνης αγιογράφος αξιόλογος.

Άφησε φήμη διακριτικού πνευματικού πατρός, εξαιρετικού και κατανυκτικού ιεροψάλτη, εναρέτου Γέροντος, με πραότητα, μειλιχιότητα, ταπεινότητα, φιλοτιμία και ελεημοσύνη. Ο φίλος του Γέροντας Ισίδωρος († 1968) τον χαρακτηρίζει ότι είναι «ως άλλη φιλόπονος μέλισσα όπου εργάζεται το μέλι της αρετής σεμνοπρεπέστατα». Ο ίδιος ο μακάριος Γέροντας έγραφε περί της συνοδείας τους ότι οι αδελφοί «λίαν προφρόνως και προθύμως ιχνηλατούσι τα ίχνη των Πατέρων αυτών, οίτινες όταν μετ’ αυταπαρνήσεως και της προσηκούσης ευπειθείας και υπακοής εξακολουθώσι την μοναχικήν αυτών αποστολήν, θα ευδοκιμήσωσι ηθικώς τε και πνευματικώς και θα σεμνύνεται η καθ’ ημάς επωνυμία διαιωνίζουσα, κατά το προηγούμενον θέλημα του Παναγάθου Θεού…».

Ανεπαύθη εν Κυρίω την 22.5.1938. Στη νεκρολογία του ο Παναγιώτης Βαγιακάκος, μεταξύ άλλων αναφέρει: «Ήσυχα ήσυχα με την μιλιά στο στόμα έκλινε την αγίαν του κεφαλήν ψιθυρίζων το “Κύριε, εις χείρας σου παραδίδω το πνεύμά μου”!… Ως μου εδιηγήθησαν διάφοροι Γέροντες σύγχρονοί του, μετέβαινε εις τα πλέον απομεμακρυσμένα και ερημικά μέρη και κατεσκεύαζε προχείρους καλύβας χρησιμοποιών αυτάς ως προσευχητάρια. Τούτο βεβαίως είναι αρκετόν να μας παρουσιάση την θείαν και ιεράν ψυχήν του παιδός αυτού και να μας καταδείξη πλέον ότι εκ κοιλίας μητρός προωρίζετο διά τον ασκητισμόν… Μανθάνει την θείαν και ιεράν τέχνην της αγιογραφίας… μετά τοσούτου ζήλου και έδειξε τοσαύτην ανάπτυξιν, ώστε δεν άργησε να γνωσθή όχι μόνον καθ’ άπαν το Άγιον ’Όρος αλλά και καθ’ άπασαν την Ελλάδα και Ευρώπην, βραβευθείς παρά πολλών καλλιτεχνών εις διαφόρους εκθέσεις διά διαφόρων μεταλλίων… Ο θάνατος αυτού θλίψιν και καίριον πλήγμα προξενήσας τη ιερά μετανοία του απεστέρησεν αυτήν ανδρός εύφρονος, πνευματικού αρίστου και διακεκριμένου, Γέροντος ευσεβούς και υπό πολλών χριστιανικών αρετών κοσμουμένου: πραότητος, μειλιχιότητος, υπομονής, καλοκαγαθίας, ταπεινότητος και φιλοτιμίας εις τα πνευματικά του καθήκοντα…».

Πηγές – Βιβλιογραφία
Παύλου Λαυριώτου μοναχού, Ιστορία της Αδελφότητος Ιωσαφαίων του Αγίου Όρους, Αθήνα 1996, σσ. 38-40. Μωυσέως Αγιορείτου μοναχού, Ηπειρώτες Λαυριώτες, Ηπειρωτικό Ημερολόγιο, Ιωάννινα 1996-1997, σσ. 124-125. Μαξίμου Καυσοκαλυβίτου ιερομ., Ασκητικές μορφές και διηγήσεις από τον Άθω, Άγιον Όρος 2003, σσ. 146-161 (απ’ όπου οι φωτογραφίες).
Πηγή: Μοναχού Μωυσέως Αγιορείτου, «Μέγα Γεροντικό ενάρετων αγιορειτών του εικοστού αιώνος, τόμος Α΄ 1901-1955, σελ. 319-321

Home

O ιερομόναχος Iωάσαφ, κατά κόσμον Παναρίνης Λάζαρος, γεννήθηκε στην Κορυτσά το έτος 1870, εκάρη μοναχός στα Καυσοκαλύβια το 1888, στη συνοδεία των περίφημων Ιωασαφαίων ζωγράφων και χειροτονήθηκε ιερομόναχος το 1891. Ήταν ο κατ’ εξοχήν φωτογράφος της συνοδείας. Οι μοναχοί της, εκτός του εργοχείρου τους, κάλυψαν φωτογραφικά και άλλες ανάγκες: πρόσωπα μοναχών, επισκέψεις επισήμων στα Kαυσοκαλύβια, την Kερασιά και τη Μεγίστη Λαύρα. (http://athosprosopography.blogspot.gr)

Ο ιερομόναχος Ιωάσαφ, της συνοδίας των Ιωασαφαίων, συνέταξε το 1915 τον κατάλογο της βιβλιοθήκης της Ιεράς Σκήτης των Καυσοκαλυβίων (βλέπε εδώ).

Γράφει γι αυτόν ο ιερομόναχος Μάξιμος ο Καυσοκαλυβίτης:

Το κοσμικό όνομα του Ιωάσαφ, πνευματικού της Καλύβης των Ιωασαφαίων, ήταν Λάζαρος Σ. Παναρίνης, και είχε γεννηθεί στην Κορυτσά το 1870. Ο πατέρας του ήταν ξυλουργός και είχε εργαστεί στο Άγιον Όρος, χρησιμοποιώντας τον γιό του ως βοηθό. Ο Ιωάσαφ εγκαταβίωσε στα Καυσοκαλύβια, στη συνοδεία των Ιωασαφαίων, όπου το 1888 εκάρη μοναχός, και το 1891 χειροτονήθηκε ιερομόναχος, ενώ του απονεμήθηκε και το οφφίκιο του πνευματικού. Ασχολήθηκε με την αγιογραφία και με την ψαλτική, ως δε απόφοιτος του Σχολαρχείου αντέγραψε χειρόγραφα, αλλά βοήθησε και τον Ευλόγιο Κουρίλα, μετέπειτα Μητροπολίτη Κορυτσάς, να συντάξει τον κατάλογο των χειρογράφων κωδίκων της Σκήτης. Ασχολήθηκε επίσης με την φωτογραφία, και διατηρούσε πλήρες φωτογραφικό εργαστήριο, ενώ το αρχείο και οι σημειώσεις του παρέχουν σημαντικό υλικό για τους πατέρες και την ιστορία της Σκήτης, κατά τα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ού αιώνα. Αναδείχθηκε σε Γέροντα της Καλύβης των Ιωασαφαίων, και εκοιμήθη στις 22 Μαϊου 1938, σε ηλικία 68 ετών.

Τέλος, ο μοναχός Πατάπιος Καυσοκαλυβίτης στο βιβλίο του «Ἁγιασμένες Μορφές τῶν Καυσοκαλυβίων. Ἀπό τόν ὅσιο Μάξιμο ὥς τόν γέροντα Πορφύριο», Ἅγιον Ὄρος 2013, σ. 235-236., αναφέρει:

Στήν Κα­λύβη τοῦ Ἁγίου Γεωργίου τῶν Ἰωασαφαίων τῆς Σκήτης Καυσοκαλυβίων ἔ­ζησε τόν φι­λό­σοφο βίο τῶν μο­να­χῶν ὁ παπα-Ἰ­ω­ά­σαφ (1870-1938), ὁ ὁ­ποῖος κοι­νο­βί­ασε ἐ­κεῖ τό 1888. Ἦ­ταν κα­λός καί δι­α­κρι­τι­κός πνευ­μα­τι­κός καί πολ­λούς ἁ­γι­ο­ρεῖ­τες πα­τέ­ρες βο­ή­θησε μέσα ἀπό τήν δι­α­κο­νία του αὐτή. Ἦ­ταν πολύ εὐ­λα­βής, φι­λό­τι­μος, πρᾶος, τα­πει­νός, ἐ­λε­ή­μων καί ἐ­ξαι­ρε­τικά φι­λο­μα­θής.

Ἡ δι­α­κο­νία του ὡς βι­βλι­ο­θη­κα­ρίου τῆς Σκή­της, ἀ­πο­δείχ­τηκε ἐ­ξαι­ρε­τικά εὐ­ερ­γε­τική κα­θώς ὄχι μόνο ἀ­να­συγ­κρό­τησε ἐ­πι­τυ­χῶς τήν -μι­κρή πλήν ὅ­μως πολύ ἀ­ξι­ό­λογη- Βι­βλι­ο­θήκη τοῦ Κυ­ρι­α­κοῦ, φρον­τί­ζον­τας ὄχι μόνο γιά τόν πλου­τι­σμό της μέ νέες συλ­λο­γές βι­βλίων, ἀλλά καί γιά τή συν­τή­ρηση τῶν πα­λαιῶν χει­ρο­γρά­φων καί πα­λαι­τύ­πων. Συ­νερ­γά­στηκε δέ μέ τόν Εὐ­λό­γιο Κου­ρίλα Λαυ­ρι­ώτη, με­τέ­πειτα Μη­τρο­πο­λίτη Κο­ρυτ­σᾶς, γιά τή σύν­ταξη τοῦ πρώ­του κα­τα­λό­γου τῶν χει­ρο­γρά­φων τῆς Σκή­της. Ἐ­κοι­μήθη τό 1938 καί ἡ κη­δεία του ὑ­πῆρξε πάν­δημη.