Ευχαριστία ακούγεται απ του Ουρανού τους ψάλτες.
Στον άμβωνα της κλίμακος οι ταπεινοί αναβάτες!
Του Οσίου Δαυίδ οι εκλεκτοί, θυμούνται τις κουρές τους.
Παπαδοπαίδια λαχταρούν κι αυτά τις φορεσιές τους!
Είναι η σιωπή ασυνάντητη, προστάζει να ειρηνέψεις.
Πλούσιος να σαι στη ματιά και φειδωλός στις λέξεις ..
Κιβούρια είναι έτοιμα, σταυροί που θα γραφτούνε
Τα έσχατα μη λησμονηθούν, πως όλα θα κριθούνε.
Τρίτη μέρα της εβδομάδας ξημέρωσε στην Ιβήρων. Μέσα στην Πορταϊτισσα, αξιωνόμαστε να μεταλάβουμε των αχράντων και επουρανίων δωρεών. Πόσο βαθιά εισχωρούν οι λόγοι της ευχαριστίας προς την Ευλογημένη και Δεδοξασμένη Θεοτόκο! Τα νοητά μάτια της καρδιάς, φωτίζονται από το Φως της.
Και τίποτα άλλο δεν ζητούν σαν μεσιτεία από Εκείνην, παρά μόνο την, ως την τελευταία αναπνοή, ένωση μετά του Υιού Της, εις άφεσιν αμαρτιών και εις ζωήν αιώνιον! Στην αγιογραφημένη μεγάλη Τράπεζα, όλοι αθόρυβα πίνουμε τσάι με παξιμάδι και ελιές. Ανάγνωσμα τόσο ωφέλιμο η σιγή και τα ειλητάρια των θείων μυσταγωγών που ολοζώντανοι και προστατευτικά μας περιστοι-χίζουν.
Μια πολύ στενή σκαλίτσα μέσα από μια σκοτεινή κρύπτη, οδηγεί στο υπερώο της τράπεζας, στον υπερυψωμένο μαρμάρινο άμβωνα, απ όπου ακούγεται ο λόγος του Θεού κατά τις μεγάλες μέρες και στις πανηγύρεις.
Μια παράσταση του Αγίου Ιωάννου της κλίμακος, αγκαλιάζει την άνοδο. Πάθη και αρετές οι βαθμίδες αυτής της σκάλας. Καθόλου τυχαία η τόσο ιδιαίτερη κατασκευή της. Τα πάθη μπορούν να σε κατακρημνίσουν, να σε κρατήσουν στο σκοτάδι, οι αρετές να σε ανεβάσουν στο Φως. Μα θέλει τόσο προσοχή αυτό το ανέβασμα. Για να χωρέσεις πρώτα και κύρια πρέπει να συγχωρέσεις, να απαλλαγείς από ό,τι περιττό μπορεί να σε βαρύνει και να σε κάνει να …σκαλώσεις πριν φτάσεις εκεί, για όπου προορισμένος είσαι.
Οκτώ το πρωί. Εικόνες και ήχοι λίγο πριν απομακρυνθούμε για τον επόμεν σταθμό μας. Ένας μεσήλικας προσκυνητής, χαρούμενα και κελαηδιστά σχεδόν σφυρίζει, κοιτάζοντας ψηλά στα δασύφυλλα δέντρα της αυλής. Μας λέει ότι ξέρει να μιλά την γλώσσα των πετεινών του ουρανού! Όντως εκείνα ανταποκρίνονται! Χαμογελά με νόημα όταν τον ρωτάμε να μας πει τι του απάντησαν! Σαν να μας λέει πως ξεκίνησαν και αυτά την ευχαριστιακή ακολουθία τους! Στην έκθεση αγοράζουμε εικόνες και περιλαίμιους μικρούς σταυρούς με ξυλόγλυπτους Εσταυρωμένους. Λεπτομέρεια και ευχή, σκάλισμα και νύξη ψυχής, κατάσαρκο φόρεμα και αλεξιτήριον νόσων και επιθέσεων.
-Κάθε φορά που φεύγω από εδώ, έχω κόψει και κάτι που με βασάνιζε! Υποκλέβουμε τον αυθόρμητο διάλογο ενός αδελφού μας προσκυνητή, με τον υπεύθυνο λαϊκό της Έκθεσης. Εκείνος μελετά την Καινή διαθήκη και ενθουσιαστικά συμφωνεί μαζί του…
Δάκρυα και πάθη στα πόδια της Κυράς. Πίστη στην οικονομία της.
Και αν τα πάθη αρέσκονται στο να επιστρέφουν, θα ναι η δική μας η μετανοημένη επιστροφή, που πάντα ελεώ Θεού θα νικά! Το νίκος και το έλεος θα ανοίξουν την μεγάλη πόρτα της αληθινής Ζωής. Και εκεί πυλωρός βρίσκεται ήδη, η Οδηγούσα προς το Φως Πορταϊτισσα! Ένα τελευταίο χαίρε πριν βγούμε από την πύλη της. Αξίωσέ μας ξανά! Σπλαχνίσου μας Μητροπάρθενε! Μην αποστρέψεις ούτε για ελάχιστα το πρόσωπό σου, θα χαθούμε αλλιώς!
Κατεβαίνουμε στην θάλασσα και περιμένουμε το λεωφορείο για Καρυές. Ένας νεότατος Ιβηρίτης μοναχός, μάγειρος και ψάλτης στα διακονήματα, συνομιλεί ιδιαιτέρως με ένα σχεδόν αμούστακο παληκαράκι, που συμπορεύεται με τον Πατέρα του στο Όρος. Στα μάτια του παιδιού, τόσο καθαρά καθρεφτίζεται ο Θεϊκός πόθος. Τους παρατηρώ και σκέφτομαι ότι μοιάζουν πάρα πολύ και ίσως να είναι αδέλφια κατά σάρκα. Να αξιωθούν κάποτε άραγε, να γίνουν και συμμοναστές και παραδελφοί κάτω από την σκέπη Της; Αυτόματα μου έρχεται στο μυαλό η ευλογία που θα λάβει η μάνα τους, αν με πίστη και χαρά εμπιστευθεί και τα δυο σπλάχνα της στην Μάνα του κόσμου!
Εμένα η μάνα μου στην αρχή δεν το καλοπήρε που έγινα Ιερομόναχος! Τώρα μετά τόσα χρόνια λέει: Μακάρι να γινόταν και ο άλλος μου ο γιός! Γνωριζόμαστε με τον Χαλκιδαίο πάτερ Σ. και τους δυο νεοτάτους συντοπίτες και συνοδοιπόρους του, παπαδοπαίδια της Αγίας Παρασκευής λατρευτά, με πρόσωπα ιλαρότατα και την προσδοκία της ιεροσύνης και της αφιέρωσης, ζωγραφισμένη σε κάθε ικμάδα της ύπαρξής τους. Ευβοϊκά χώματα ευλογημένα!
Μας έφερε αυτή η ολιγόλεπτη κουβέντα , δίπλα στο ξυλουργείο και στους στοιβαγμένους κορμούς της Ιβήρων, μέσα από κοινούς γνωστούς και αναφορές, ξανά κοντά μας όλα τα εκλεκτά τεκνία του Οσίου Δαυίδ του εν Ευβοία! Είχε ασκητέψει, διάκος ήταν ακόμα, για καιρό στην Μεγίστης Λαύρας ο Όσιος Δαυίδ! Έχει αφήσει ίχνη θαυμαστά στα μέρη του Αγίου Αθανασίου! Κουρά του μακαριστού πατρός Κυρίλλου προηγουμένου του Μοναστηριού του, ο πατήρ. Σ. με τον οποίον μιλάμε. Τον ακούσαμε σε όλες τις ακολουθίες στην Πορταϊτισσα, να ψέλνει με υπέροχο καλογερικό ύφος! Σε λίγο ένα αγροτικό αυτοκίνητο από διπλανό κελλί, ήρθε να τους παραλάβει. Συνοδηγός ένας επίσης Ευβοιώτης στην καταγωγή Αγιορείτης Μοναχός. Στο παρμπρίζ, κολλημένο ένα αυτοσχέδιο προσκυνητάρι και ο Γέροντας Ιάκωβος Τσαλίκης! – Δική του κουρά είμαι εγώ!, μας είπε ο Γέροντας όταν μας είδε να κοιτάζουμε! Τι κι αν δεν ήρθε ποτέ του στο Όρος, ο Όσιος με συγχωρείτε! Οι σπόροι και της δικής του …αγιοκαλλιέργειας, ολοένα και καρπίζουν καλώς και βλαστάνουν άνθη ευθαλέστατα , ιδιαιτέρως σε τούτο το περιβόλι, κάποτε να τα συγκομίσει ο Γεωργός Κύριός μας.
[irp posts=”383819″ name=”Νηστεία Χριστουγέννων: Το Αγιορείτικο τυπικό”]
Στις Καρυές η συνήθης ζωντάνια λίγο πριν τις 10 το πρωί. Αποχωριζόμαστε προσωρινά για μια μέρα με τον Φώτη, που παίρνει τον δρόμο για το Βατοπαίδι και τον εκεί πνευματικό του. Αναμένουμε την ανταπόκρισή σου από Παραμυθία! του λέμε και εκείνος συγκινημένος απομακρύνεται. Είναι τόσο σημαντικό να βρίσκεις κάποιον που να σε αναπαύει αληθινά. Ο Φώτης δεν υπολογίζει ούτε έξοδα ούτε ταλαιπωρία.
Αρκεί να βρεθεί λυτρωτικά κάτω από το πετραχήλι του Βατοπεδινού πολύπειρου …θεραπευτή του.
Ο λόγος του Αγίου Ιωάννου του Σιναϊτη δίνει ιδιαίτερη έμφαση σε τούτη την ευλογημένη …αποκοτιά του αδελφού μας. «Είναι κάτι φυσικό να βλέπει ο άρρωστος τον ιατρό και να αισθάνεται χαρά. Έστω κι αν δεν λάβει καμία ωφέλεια από αυτόν. Απόκτησε λοιπόν και συ, ω θαυμάσιε λέει προς τον ποιμένα–πνευματικό, έμπλαστρα, κολλύρια, ποτά, σπόγγους, αναισθητικά, φλεβοτόμα, καυτήρες, αλοιφές, υπνωτικά, μαχαίρια και επιδέσμους. Αν δεν έχουμε αυτά, πως θα φανεί η επιστήμη μας;» (Αγ.Ιωάννου Κλίμακος /Λόγος προς Ποιμένα).
Στα καφενεδάκια μπαινοβγαίνουν φορτωμένοι οι περιηγητές της αγιωνύμου γης. Σε ένα από αυτά συναντάμε τον Αγιοτριαδίτη παπά –Γιώργη από τα μέρη μας, μαζί με την πολυμελή του συνοδεία. Κάθε Φθινόπωρο εδώ και χρόνους πολλούς ο Φιλαγιορείτης παπάς μυεί στις αθωνικές αλήθειες τους ενορίτες του. Είναι τόσο εμφανής η υπέροχη αλλοίωση που έχουν υποστεί στις ψυχές τους όλοι τους, μετά από αυτήν την μακρόχρονη συνοδοιπορία! Και πόσους …νεοσύλλεκτους αναζητητές της αλήθειας δεν παίρνει μαζί του ο παπά-Γιώργης κάθε χρόνο, δίχως να υπολογίζει δυσκολίες, αταίριαστα, διατυπώσεις …
Σήμερα βγαίνουν μετά από μια εβδομάδα στο Όρος. Ο αδελφός μας ο Δημοσθένης, γαλήνιος και με τη χαρά του Θεού να αποτυπώνεται στο είναι του, μας διηγείται μέσα στο Λεωφορείο για Δάφνη εν τάχει τις πρώτες του εντυπώσεις από το φετινό ταξίδι τους που ολοκληρώνεται . Τον ενοχλεί κάπως η σταδιακή εκκοσμίσκευση του Όρους.. Μα δεν μένει σε αυτό. Σε μια «πορεία πολέμου», σίγουρα θα υπάρξουν απώλειες και υποχωρήσεις. Οι φανοί των ποιμένων – ιχνηλατών να μην σβήνουν μόνο. Το δόγμα, η Ορθοδοξία να μην πληγώνονται θανάσιμα . Οικονομίες θα γίνουν και θα ναι ευλογημένες, αρκεί να μην οδηγήσουν σε κακόδοξες παραοικονομίες. Από παντού ακούγεται βέβαια όλο και πιο έντονο το «έως πότε Κύριε», μα Δόξα τω Θεώ οι κρήνες Του ακόμα δεν στέρεψαν από φιλανθρωπία και μακροθυμία …Και έχει αρκετές ακόμα εδώ!
Αποχαιρετάμε τους Αργολιδείς αδελφούς μας, μιας και εμείς κατεβαίνουμε λίγο πιο πάνω από την Δάφνη, στην στροφή του δρόμου για Ξηροποτάμου. Πρώτη μας επίσκεψη σε ένα Μοναστήρι, που δεν υπάρχει φορά στην είσοδο ή στο φευγιό μας, που να μην το έχουμε από μακριά έστω θαυμάσει. Άλλη μια πύλη ιστορικού κοινοβίου προστίθεται σε αυτές που έχουμε διαβεί.. Λίγα μέτρα πριν, στις κληματοσκέπαστες πέργολες της εισόδου, συναντάμε τον αδελφό μας Αντώνη, τον πέμπτο φετινό συνοδίτη μας, που ήδη μας περίμενε, αφού είχε μπει κι αυτός με το πρωινό πλοίο.
Μαζί του και δυο Σέρβοι νεαροί προσκυνητές. Πρώτη του φορά στο Όρος. Μονή της μετανοίας του, το περίβλεπτο φρούριο της Ξηροποτάμου! Βλέποντάς τον, σκέφτομαι πως όπως πανηγύρι γίνεται στον Ουρανό «επί ενί αμαρτωλώ μετανοούντι», έτσι και τούτες τις στιγμές, μια παν χαρμόσυνη γιορτή θα έχει στηθεί στην ουράνια χορεία των εν σώματι Αγγέλων Πατέρων του Άθω, για τους σημερινούς νιοφερμένους, όπως ο Αντώνιος! Γιορτή όμως μόνο για εκείνους, που προσεγγίζουν τούτο το ταξίδι, όχι εκδρομικά, σαν μια από τις πολλές ταξιδιωτικές εμπειρίες, μα έχοντας στην ψυχή τους το ψαλμικό: «Ότι την ανομίαν μου εγώ γινώσκω και η αμαρτία μου ενώπιόν μου εστί διαπαντός». Μόνο έτσι στήνεται το πανηγύρι στον …Άνω Άθωνα. Αιώνια αφορμή η μετάνοια! Σημερινή ο αδελφός μας !
Όπως στο διάβα της ζωής συναντάς διαφορετικά είδη ομορφιάς, παράξενης και πρωτόγνωρης, έτσι και εδώ στον χιλιόχρωμο τούτο λειμώνα, συνειδητοποιούμε και ανακαλύπτουμε πως υπάρχουν και διαφορετικά είδη σιωπής και γαλήνης! Όλα εδώ σε κελεύουν να ειρηνέψεις, να γίνεις φειδωλός στους λόγους που θα αρθρώσεις, ακόρεστος σε όλα αυτά που άφατα θα νιώσεις. Ξηροποταμινή ησυχία! Άμοιαστη με όλες τις άλλες και απερίγραπτη με κοινές λέξεις! Μόνο ο σοφός παροιμιαστής μπορεί να σε εξυμνήσει! “Ἀνήρ δέ φρόνιμος, ἡσυχίαν ἄγει” ( Παρ.. 11,12»1.)
Το πιστοποιούμε αμέσως, μόλις συναντάμε τον αρχοντάρη Μοναχό. Ούτε ένας παραπανήσιος λόγος από το στόμα του. Τα απολύτως αναγκαία! Πόσο δύσκολο τούτο το πάλαισμα! Και πόσο αγνοούμε και ενίοτε παρεξηγούμε και λοιδορούμε την έκφρασή του.. Κριτήριο και αυτό εν εκείνη τη ημέρα …Κακό ασυγκράτητο, γεμάτη από δηλητήριο του θανάτου η γλώσσα , κατά τον αδελφόθεο Άγιο Ιάκωβο. Εν αυτή ευλογούμεν και εν αυτή καταρώμεθα… Χαλινό και πηδάλιο έχουν οι Ξηροποταμινοί στην γλώσσα! Από αυτήν την πηγή να ρέει μόνο το γλυκό, το ξεδιψαστικό νερό και όχι το αλυκόν!
Δωμάτιο στον πρώτο όροφο δίπλα στην ξακουστή βιβλιοθήκη και το αναγνωστήριο της Ξηροποτάμου. Εκεί υπέροχα βιβλιοδετημένα όλα τα αμέτρητα βιβλία. Ως και το πλέον μικρό στο σχήμα. Προστατεύονται έτσι από την φθορά τα άφθαρτα και ανόθευτα λόγια των Πατέρων και των Γερόντων. Δείγμα απέραντου σεβασμού και τάξης υποδειγματικής. Στις δυο ώρες που έχουμε ως την προσκύνηση των τιμίων λειψάνων, παίρνουμε τον ανήφορο από την Ξηροποτάμου, ως το μακρινό κελί με τους 2 Γέροντες, που υπολογίσαμε ότι βρισκόταν σε απόσταση περίπου μισής ώρας με τα πόδια .
Ο Αντώνης δεν σταματά να θαυμάζει και να «εγκλωβίζει» τις πρώτες του Αθωνικές παραστάσεις. Όσο ανεβαίνουμε, τόσο περισσότερο ενθουσιάζεται από την ακίβδηλη φυσική καλλονή. Έτοιμες οι χρυσές χονδρολιές για το μάζεμά τους. Συκιές με σύκα μεγάλα και ώριμα, μια στροφή πριν την είσοδο του κελιού. Δεν έχει ευλογία όμως να κόψουμε. Ή τουλάχιστον, δεν βλέπουμε κάποιον για να ζητήσουμε.
Το «έχει ευλογία» είναι μια πολύ συνηθισμένη φράση στο Άγιο Όρος. Σημαίνει ότι έχεις την άδεια για να κάνεις κάτι, το οτιδήποτε, το πλέον φυσιολογικό, όπως το να κόψεις για να φας ένα σύκο, από μια έρμη και κατάφορτη από καρπούς συκιά στις πλαγιές της Ξηροποτάμου ένα μεσημέρι Οκτώβρη. Μα όταν τα καταφέρεις, έστω στιγμιαία, να υποτάξεις την λογική και το θέλω σου σε έναν άγραφο μα πολυσέβαστο Αθωνικό νόμο και δεν κόψεις έναν καρπό από δέντρο αγλαόκαρπο, επειδή δεν πήρες ευλογία για αυτό, είναι σαν να αφανίζεις από τη ρίζα, ένα από τα αναρίθμητα δέντρα στον… αχανή αγρό του εγώ σου !
– Δι ευχών των Αγίων Πατέρων ημών Κύριε Ιησού Χριστέ ο Θεός ελέησον και σώσον ημάς… Καρτεράμε να ακουστεί το Αμήν μέσα από το κελί. Επαναλαμβάνουμε το γνωστό Αγιορείτικο … χτύπημα στην πόρτα , μα απόκριση δεν παίρνουμε. Έτσι, είπαμε εμείς το …Γένοιτο και αρχίσαμε να περιεργαζόμαστε τον χώρο. Πανέμορφο εκκλησάκι στην αυλή πιο μεγάλο από τα συνήθη κελιώτικα.
Μπαλκονάκια κρεμαστά και απλωταριές, με ανεμπόδιστη γαλάζια θέα στην Δάφνη και στον υπέροχο Αθωνικό νότο. Κήποι σε διαφορετικά επίπεδα, με άφθονα φυτέματα και μποστανικά της εποχής. Και εκεί δίπλα, αντικριστά σχεδόν στο ιερό της καλύβης, φυτεμένοι στο χώμα δυο Σταυροί. Μπροστά τους μόνο χώμα, μετρημένο όσο για να χωρέσουν μέσα του δυο σαρκία. Δεν υπήρχαν ονόματα πάνω στους Σταυρούς ούτε η εν Κυρίω κοίμηση κανενός αναγραφόταν, το εν ΚΩ δηλαδή που πολλούς έχει μπερδέψει στέλνοντας τον λογισμό τους στα …Δωδεκάνησα. Αυτοί οι Σταυροί, είναι των 2 γερόντων του κελιού τα χαλινάρια, τα δικά τους πηδάλια και η ξεχωριστή εξ ουρανού φωνή και παραίνεση: «Μιμνήσκου τα έσχατά σου και ου μη αμαρτήσης εις τον αιώνα» ( Σοφία Σειράχ 8΄36.)
(συνεχίζεται με το 5ο μέρος)
Νώντας Σκοπετέας
