Γράφει ο Γέροντας Μάξιμος Ιβηρίτης
Τo πρώτον Τυπογραφείον που ελειτούργησεν εις το Άγιον Όρος και δια το οποίον αναφέρονται οι Κωνσταντίνος Σάθας, Μανουήλ Γεδεών, Τρύφων Ευαγγελίδης και άλλοι, είναι το Τυπογραφείον του Αρχιμανδρίτου Κοσμά Επιδαυρίου Λαυριώτου εις την Ιεράν Μονην Μεγίστης Λαύρας το 1759, με τυπογράφον τον θάσιον Σωτήριον Δούκαν. Απ’ ό, τι είναι γνωστόν, εξ αυτού εξεδόθη κατά το πρώτον έτος της συστάσεως του το βιβλίον του Νεοφύτου Καυσοκαλυβίτου “Εκλογή του Ψαλτηρίου”.
Πάντος το Τυπογραφείον διελύθη κατά τας αρχάς του 19ου αι. Η υπό τινων φερομένη ανασύστασίς του το 1863 υπό του ηγουμένου της Ιεράς Μονής Αγίου Παύλου Σωφρονίου Καλλιγα, δεν ευσταθεί.
Μετά την βραχύβιον λειτουργιαν του Τυπογραφείου της Μεγίστης Λαύρας, μόλις το 1930 ελειτούργησεν εις Καρυάς το λεγόμενον ” Τυπογραφείον της Ιεράς Κοινότητος”, (πρόκειται δι’ εικονικήν επονομασίαν). Αργότερον το Τυπογραφείον επωνομάσθη “Καλλιτεχνικόν Τυπογραφείον της Ιεράς Κοινότητος Αγίου Όρους Άθω’’. Τούτο ανήκεν εις τον Μοναχόν Νεκτάριον Κατσάρον και εστεγάζετο εως της Κατοχής εις το εγγύς του Πρωτάτου Λαυριωτικόν Κελλίον του Αγίου Αθανασίου, που διέμενεν ούτος μετά της συνοδίας του. Η συνοδία αυτή το 1938 εγκατεστάθη εις το απέναντι των Καρυών Ιβηριτικόν Κελλίον του Αγίου Νικολάου, το οποίον έκτοτε έλαβε και την προσωνυμίαν “Κελλίον των Τυπογράφων”.
Μετά την Κατοχήν, το Τυπογραφείον που συνέχισε να λειτουργά εις Καρυάς με διευθύνοντα τον Μοναχόν Νεκτάριον, μετεφέρθη εις το εκείσε Σιμωνοπετριτικόν Κελλίον του Καλαθά. Τον Γέροντα Νεκτάριον διεδέχθησαν εις το έργον οι υποτακτικοί του Μοναχός Θεοφύλακτος και Ιερομόναχος Παντελεήμων Νανόπουλοι, αδελφοί κατά σάρκα και κατά πνεύμα. Το εν Καρυαίς Τυπογραφείον εξέδωκεν από του 1930 έως του 1953 που ελειτούργησεν άνω των 40 αυτοτελών βιβλίων, πολλά εκ των οποίων ήσαν Μουσικά.
-250x180.jpg)
