Αγρυπνία απόψε στην Ιερά Μονή Χιλιανδαρίου. Τιμάται η Μνήμη του Κτήτορά της Αγίου Στεφάνου Μιλούτιν (30 Οκτωβρίου/12 Νοεμβρίου).
Ο Στέφανος Ούρεσης Β’, ένας των επιφανεστέρων Σέρβων Ηγεμόνων της Δυναστείας των Νεμανιδών. Ήταν γιός του Κράλη της Σερβίας Ούρεση Α’ (οσίου Σίμωνος, + 1282, 1η Μαιου) και της Βασιλίσσης Ελένης (οσίας, 30η Οκτωβρίου) και αδελφός του Κράλη Δραγούτιν (οσίου Θεοκτίστου, 30η Οκτωβρίου).
Κατά την Ιστορία ο Δραγούτιν ανέτρεψε τον πατέρα του με πραξικόπημα και αφού επικράτησε, τον φυλάκισε στο Δυρράχιο. Εκεί ο Ούρεσης έγινε μοναχός με το όνομα Σίμων και αξιώθηκε οσιακού τέλους, το οποίο οδήγησε τον Δραγούτιν σε μετάνοια. Αμέσως παραιτήθηκε, παρέδωσε τον Θρόνο στον αδελφό του Στέφανο, έγινε μοναχός με το όνομα Θεόκτιστος και έζησε το υπόλοιπο της ζωής προσφέροντας στον Θεό καρπούς μετανοίας.
Ο Μιλούτιν βασίλευσε κατά την περίοδο 1282 – 1321. Σ’ αυτόν η μεσαιωνική Σερβία οφείλει την επέκτασή της σε βάρος Ελλήνων και Βουλγάρων. Αρχικά κατέλαβε τα Σκόπια (τα οποία έκανε πρωτεύουσσά του) και έπειτα το Δυρράχιο και άλλα σημαντικά Βυζαντινά κέντρα στην Ήπειρο και την Δυτική Μακεδονία. Το 1299 ο Αυτοκράτορας Ανδρόνικος Β’ ο Παλαιολόγος (1282 – 1328), σύναψε ειρήνη μαζί του. Το γεγονός επισφαγίσθηκε με τον πολιτικής σκοπιμότητος γάμο του Σέρβου Κράλη με την μόλις πέντε ετών θυγατέρα του Ανδρονίκου από την β’ γάμο του, την Σιμωνίδα. Η προίκα της Βυζαντινής Πριγκίπισσας ήταν η αναγνώριση της Σερβικής κυριαρχείας στις κατακτημένες περιοχές.
[irp posts=”529369″ name=”Αγιος Νεκτάριος: Προσκύνημα στο Αγιο Ορος”]
Ο Στέφανος αναδείχθηκε ευσεβέστατος Ηγεμόνας. Κατά την παράδοση, υποσχέθηκε στον Θεό να ανεγείρει ένα Ναό για κάθε χρόνο βασιλείας του, σαν ευχαριστήριο για τις πολλές ευλογίες Του προς το Σερβικό Έθνος. Έτσι, στα 42 χρόνια της βασιλείας του, ύψωσε 42 ναούς! Οι πλέον αξιόλογοι από αυτούς είναι της Μονής Χιλανδαρίου Αγίου Όρους (1293), του αγ. Νικήτα στα Σκόπια (1307), η λεγόμενη Βασιλική Εκκλησία στην Μονή Στουντένιτσας Σερβίας (1314) και κυρίως η Μονή της Γκρατσάνιτσας (στη φωτογραφία, 1315). Στο Άγιο Όρος, εκτός από το Καθολικό της Μονής Χιλανδαρίου, ανακαίνισε και την τράπεζα της Μονής και ύψωσε τον μέχρι σήμερα σωζόμενο οχυρωματικό πύργο που φέρει το όνομά του, διότι κατά την περίοδο εκείνη οι επιδρομές των Τούρκων στα ανατολικά παράλια του Άθωνα, γίνονταν όλο και πιο συχνές.
Κατά την βασιλεία του Μιλούτιν άρχισε ο λεγόμενος εκβυζαντινισμός της Σερβικής κοινωνίας, ο οποίος δεν είχε ιστορικό προηγούμενο στο παρελθόν. Τα σημεία της ουσιαστικής Βυζαντινής επιρροής πολλαπλασιάσθηκαν στη διοίκηση του Κράτους, στην κοινωνικό-οικονομική διάρθρωση, στη ναοδομία, στη Θεία Λειτουργία (η οποία μεταρυθμίσθηκε κατά το Αγιορειτικό Τυπικό). Η έντονη οικοδομική δραστηριότητα του Σέρβου Κράλη, έφερε στη Σερβία τους καλύτερους τεχνίτες του Βυζαντινού κόσμου της εποχής εκείνης και δημιούργησε την λεγόμενη Σερβο – Βυζαντινή Σχολή.
Ο Κράλης αγ. Στέφανος κοιμήθηκε ειρηνικά το 1322. Το Λείψανό του ανακομίσθηκε αδιάφθορο και σήμερα φυλάσσεται στον Ναό της αγ. Κυριακής, στην Σόφια της Βουλγαρίας (εκτός από την τιμία Κάρα η οποία έχει χαθεί).
Η μνήμη του τιμάται την 30η Οκτωβρίου.
