της Μαρίας Ριτζαλέου
Αγιογραφίες, προσωπογραφίες και σκηνές από την καθημερινή ζωή των μοναχών, φιλοτεχνημένα και από τους ίδιους, παρουσιάζονται στη Θεσσαλονίκη.
Ο μοναχός Λουκάς Ξενοφωντινός βγαίνει σπάνια από τη Μονή Ξενοφώντος του Αγίου Ορους. Είναι από τους επικεφαλής του αγιογραφικού εργαστηρίου της μονής και έχει να επιδείξει ένα εξαιρετικό έργο τόσο εντός του Αγίου Ορους όσο και εκτός.
Σε μία από τις λιγοστές εξόδους του θα βρεθεί τον επόμενο μήνα στη Θεσσαλονίκη και θα μιλήσει για τη βυζαντινή αγιογραφία. Η εκδήλωση θα γίνει στο Τελλόγλειο Ιδρυμα Τεχνών του Α.Π.Θ. το οποίο και φιλοξενεί την έκθεση «Η τέχνη του Αγίου Ορους στο Τελλόγλειο, έργα σύγχρονων αγιογράφων και μοναχών» σε συνεργασία με την εταιρεία Artionrate.
Αφορμή για την έκθεση αυτή αποτέλεσε η παρουσία σπάνιων θρησκευτικών εικόνων του «λαϊκού» ζωγράφου, Θεόφιλου Χατζημιχαήλ, στο πλαίσιο της μεγάλης έκθεσης του Τελλόγλειου «Τιμή στον Teriade», όπου παρουσιάζεται η δραστηριότητα του συλλέκτη έργων τέχνης, τεχνοκριτικού και εκδότη Στρατή Ελευθεριάδη-Teriade.
Το περιεχόμενο της έκθεσης συνθέτουν αγιογραφίες σύμφωνες με τη Μακεδονική, Κρητική, Επτανησιακή και Παλαιολόγεια Σχολή, καθώς και προσωπογραφίες και σκηνές από την καθημερινή ζωή των μοναχών του Αγίου Ορους, ενώ πλαισιώνεται από πλήθος παράλληλες εκδηλώσεις, μέχρι τις 20 Απριλίου, οπότε και ολοκληρώνεται.
Τα έργα που παρουσιάζονται είναι φιλοτεχνημένα από τον άρχοντα αγιογράφο του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και διευθυντή του εργαστηρίου αγιογραφίας της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ., Κωνσταντίνο Ξενόπουλο, απόφοιτο της Αθωνιάδας Εκκλησιαστικής Ακαδημίας, καθώς και από άλλους δύο απόφοιτους της ίδιας Σχολής, καθηγητές αγιογραφίας, τον Γεώργιο Σιδηρόπουλο, ο οποίος έχει ιστορήσει πολλούς ναούς και τον πατέρα Παναγιώτη Πεύκη, ιερέα στον Αγιο Αντώνιο Τρικάλων και ιδρυτή εργαστηρίου αγιογραφίας.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν φορητές εικόνες και ξυλόγλυπτα τέμπλα που έρχονται από το αγιογραφικό εργαστήριο της Ιεράς Μονής Ξενοφώντος, το οποίο έχει σημαδέψει με τον τρόπο του την τέχνη του Αγίου Ορους και της βυζαντινής αγιογραφίας εν γένει.
Εικόνες έστειλαν και οι μοναχοί της Μικράς Αγίας Αννας, γνωστότερης ως Μικραγιάννα, που αποτελεί εξάρτημα της Μεγάλης Σκήτης της Αγίας Αννας. Βρίσκεται ανάμεσα στην Αγία Αννα και στα Κατουνάκια, σε μια βραχώδη κατωφέρεια, με ελάχιστο πράσινο και αποτελείται από δέκα Καλύβες, από τις οποίες οι δύο δεν έχουν ναό. Η ζωή στη Μικραγιάννα αρχίζει τον 10ο αιώνα και συνεχίζεται αδιάκοπα, ενώ οι γέροντες σήμερα ασχολούνται με την αγιογραφία, τη μικροτεχνία και την ξυλογλυπτική.
Σύμφωνα με τους διοργανωτές, η σημασία του Αγίου Ορους για την αγιογραφία είναι καθοριστική μέχρι σήμερα, καθώς εμπνέει, συμβουλεύει, συντονίζει και ταυτόχρονα επιτρέπει στους αγιογράφους να εκφράζονται ελεύθερα, σύμφωνα με τους κανόνες της βυζαντινής τέχνης και τεχνικής.
Σημειώνεται ότι οι εικόνες της έκθεσης δεν πωλούνται, αποτελούν μέρος του θρησκευτικού «θησαυρού» του Αγίου Ορους και μοναδικά έργα τέχνης των δημιουργών, οι οποίοι τα εκθέτουν για το κοινό.
Τον 18ο αιώνα στη Μονή Βατοπεδίου
Η Αθωνιάδα Σχολή ιδρύθηκε τον 18ο αιώνα -το 1749 στη Μονή Βατοπεδίου- με σκοπό την επιμόρφωση των μοναχών «συμφώνως τω πνεύματι της Ορθοδόξου Εκκλησίας και του αγιορείτικου αρχαίου μοναχισμού». Τα μαθήματα διακόπηκαν το 1821 λόγω της Επανάστασης και η Σχολή επαναλειτούργησε το 1824 στις Καρυές, ενώ έκλεισε και πάλι το 1940 με την κήρυξη του ελληνοϊταλικού πολέμου, μέχρι το 1953. Σήμερα λειτουργούν δύο τμήματα, εκκλησιαστικό γυμνάσιο και λύκειο, ως ενιαίο σχολείο και είναι ισότιμα με τα δημόσια σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
