Θριαμβευτικά ηχούν και σήμερα οι καμπάνες των ιερών μας ναών μεταφέροντας προς όλους μας το χαρμόσυνο μήνυμα της ελευθερίας και καλώντας μας να ευχαριστήσουμε τον Θεό που μας χάρισε την ελευθερία και να τιμήσουμε αυτούς που αγωνίσθηκαν και αυτούς που θυσιάσθηκαν για να μπορούμε εμείς να την απολαμβάνουμε.
Αιώνες περίμεναν οι πατέρες μας να έρθει αυτή η ημέρα. Αιώνες προσπαθούσαν να συντηρήσουν την ελπίδα ότι δεν θα ζήσουν για πάντα σκλαβωμένοι στον αλλόθρησκο και αλλόγλωσσο κατακτητή.
Αιώνες προσπαθούσαν μέσα στον φόβο της απειλής και τον τρόμο της εκδικήσεως να διατηρήσουν τη γλώσσα των πατέρων τους, την πίστη στον Χριστό, την αγάπη τους για την Ελλάδα και την ένδοξη ιστορία τους. Αιώνες προσπαθούσαν οι επίσκοποι, οι ιερείς, οι μοναχοί και οι δάσκαλοι να συντηρήσουν αυτή την πίστη, να κρατήσουν όρθιο το φρόνημα του λαού, να μεταδώσουν την πίστη και την εθνική συνείδηση, να μην αφήσουν τη φλόγα της πίστεως και της ελπίδας να σβύσει στις ψυχές των Ελλήνων. Πολλοί πλήρωσαν την προσπάθεια αυτή με το αίμα και τη ζωή τους.
Θυσιάσθηκαν και μαρτύρησαν για την πίστη και την πατρίδα, για την ελευθερία και τα ιδανικά του Γένους μας. Θυσιάσθηκαν και μαρτύρησαν για να ποτίσουν με το αίμα τους το δένδρο της πίστεως και της ελευθερίας, για να μην ξεραθεί, αλλά για να έρθει η ημέρα που θα μπορούσε να ανθίσει. Και όταν έφθασε αυτή η ημέρα, η ημέρα της επαναστάσεως και του αγώνα για την ελευθερία, ήταν όλοι έτοιμοι να θυσιάσουν τα πάντα, να πεθάνουν και να μαρτυρήσουν για χάρη της, έστω και εάν προς στιγμήν φάνηκε πως οι θυσίες τους πήγαν χαμένες και έπρεπε να τρέξει και άλλο αίμα, να αγωνισθούν και άλλοι πολλοί, να υπομείνουν για ενενήντα ακόμη χρόνια τον βαρύ ζυγό της σκλαβιάς, μέχρι να ανατείλει η ημέρα της ελευθερίας και της ενώσεως με την ελεύθερη Ελλάδα.
Ευγνώμονες, αδελφοί μου, σήμερα και εμείς, στην εκατοστή πρώτη επέτειο της απελευθερώσεως της πόλεως και της περιοχής μας από τον τουρκικό ζυγό, ευχαριστούμε τον Θεό που ενίσχυσε τον αγώνα για την ελευθερία της Μακεδονίας μας και μνημονεύουμε τους γενναίους αγώνες και τις θυσίες των πατέρων μας υπέρ της ελευθερίας και της πατρίδος. Μνημονεύουμε και την ανιδιοτελή προσφορά όσων συνέβαλαν με κάθε τρόπο στον αγώνα της ελευθερίας και υποκλινόμεθα στο μεγαλείο της ψυχής τους.
Αδελφοί μου, η εκατοστή πρώτη επέτειος της απελευθερώσεώς μας από τον τουρκικό ζυγό συμπίπτει με μία κρίσιμη στιγμή της πορείας της πατρίδος μας. Γι᾽ αυτό και είναι ανάγκη να αντιληφθούμε όλοι ότι η ελευθερία δεν είναι μία υπόθεση εύκολη και ανέξοδη, αλλά «θέλει», όπως το λέει και ο ποιητής, «αρετήν και τόλμην η ελευθερία». Έχουμε όμως χρέος έναντι των πατέρων μας που θυσιάσθηκαν για να μας χαρίσουν μια πατρίδα ελεύθερη να αποκτήσουμε την αρετή και να δείξουμε την τόλμη που απαιτείται για να διατηρήσουμε αυτή την ελευθερία. Και η ελευθερία αυτή διατηρείται μόνο αν ο καθένας από εμάς θέσει το συμφέρον και τις ανάγκες της πατρίδος και της κοινωνίας μας πάνω από το προσωπικό του συμφέρον. Αν ο καθένας από εμάς προσπαθεί να είναι συνεπής έναντι των υποχρεώσεών του. Αν η αγάπη του για την πατρίδα δεν είναι ψευδεπίγραφη αλλά γνήσια, όπως γνήσια και ειλικρινής ήταν η αγάπη των πατέρων μας, ώστε να θυσιάσουν τη ζωή τους γι᾽ αυτήν. Αν ο καθένας μας μένει σταθερός στην πίστη στον Χριστό, που κράτησε το Γένος μας όρθιο στα σκοτεινά χρόνια της σκλαβιάς.
Ας αναλογισθούμε, αδελφοί μου το χρέος μας, χρέος απέναντι στους πατέρες μας, στον εαυτό μας, στην πατρίδας μας και στα παιδιά μας, και ας αγωνισθούμε να φανούμε άξιοι της ελευθερίας που μας χάρισαν με τη θυσία και τους αγώνες τους.
