ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ: Το φαινόμενο δεν είναι συμπτωματικό αλλά αποτέλεσμα των δύο διαφορετικών συστημάτων υπολογισμού: του παλαιού που αφορά τις αποδοχές πριν το 2014 και του νέου που καταγράφει εισφορές μετά το 2014.
ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ ΠΛΗΡΩΜΕΣ πριν τα Χριστούγεννα – Αυξήσεις 2,4% και νέα ποσά εφάπαξ έως 77.000€
News: Η ίδια εικόνα περιγράφεται σε εσωτερικά σημειώματα προς το Υπουργείο Εργασίας, όπου επισημαίνεται ότι ο τρόπος υπολογισμού παράγει πλέον διαφορές που ξεπερνούν και τις 40.000 ευρώ μεταξύ ασφαλισμένων ίδιου εργασιακού κύκλου.
Τα ενημερωμένα στοιχεία που διαβιβάστηκαν στη Βουλή των Ελλήνων κατά τη διάρκεια της συζήτησης επί των τελευταίων ασφαλιστικών ρυθμίσεων αποτυπώνουν ότι το 2025 είναι το πρώτο πλήρες έτος όπου εφαρμόζεται συνολικά η απόσβεση εισφορών μετά το 2015 χωρίς επιτόκιο. Παράλληλα, ανοίγει εκ νέου η συζήτηση αλλαγής αλγορίθμου υπολογισμού, με σενάρια αναμόρφωσης της βάσης μισθών ή εισφορών, ώστε να μην ξεκινά η αποτίμηση από το 2009-2013.
Ποιοι εισπράττουν τις υψηλότερες παροχές
Η φετινή εικόνα είναι ξεκάθαρη: όσοι αποχώρησαν από τον Οργανισμό Λιμένος Θεσσαλονίκης βρίσκονται στην κορυφή, με μέσο πληρωτέο εφάπαξ λίγο πάνω από τις 77.000 ευρώ. Ακολουθούν οι λιμενεργάτες με ποσά άνω των 72.000 ευρώ, ενώ σε εξίσου υψηλό επίπεδο κινούνται συνταξιούχοι του ΟΣΕ, με ποσά που κυμαίνονται πέριξ των 70.000 ευρώ.
Στα ανώτερα κλιμάκια βρίσκονται επίσης εργαζόμενοι της ΔΕΗ, με τελικές απολαβές εφάπαξ που πλησιάζουν τις 49.000 ευρώ, ενώ σταθερά πάνω από τις 42.000 ευρώ βρίσκεται ο μέσος όρος για όσους αποχώρησαν από τον ΟΤΕ. Το ενδιαφέρον είναι ότι στις συγκεκριμένες ομάδες καταγράφονται οι περισσότερες περιπτώσεις με 37, 38 και 39 χρόνια πλήρους ασφάλισης.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν διοικητικοί υπάλληλοι, «η διαφορά των ετών μέχρι το 2013 καθορίζει ουσιαστικά το 60% του τελικού ποσού».
Ποιοι μένουν χαμηλά στα τελικά ποσά
Στις χαμηλότερες εκταμιεύσεις βρίσκονται ασφαλισμένοι των μικρών ιδιωτικών ταμείων, αλλά και όσοι αποχώρησαν από επαγγελματικούς κλάδους όπου οι εισφορές ήταν μειωμένες έναντι των αποδοχών της πενταετίας 2009-2013.
Σε πολλές περιπτώσεις η τελική παροχή δεν ξεπερνά τις 3.000-5.000 ευρώ, κάτι που επιβεβαιώνει η νέα λίστα πληρωμών που ανάρτησε ο e-ΕΦΚΑ στην επίσημη ροή ενημέρωσης. Υπάλληλοι που είχαν μικρούς συντελεστές υπολογισμού, περιορισμένο χρόνο ασφάλισης πριν το 2013 και υψηλό χρόνο ασφάλισης μετά το 2014 βρίσκονται σήμερα στη δυσμενέστερη θέση.
Με χαρακτηριστικά παραδείγματα υπαλλήλους που συνταξιοδοτούνται με 35ετία ή λιγότερο, προκύπτει ότι ο υπολογισμός για τα έτη μετά το 2014 επιστρέφει απλώς τις εισφορές, χωρίς τόκο και χωρίς αναλογική αναπροσαρμογή λόγω πληθωρισμού.
Τι αλλάζει για την προσωπική διαφορά και πώς συνδέεται
Η προώθηση της σταδιακής κατάργησης του συμψηφισμού της προσωπικής διαφοράς αναμένεται να επηρεάσει την καθαρή αποτύπωση των ποσών σύνταξης. Η σχετική τροπολογία που ενσωματώθηκε στην Ολομέλεια της Βουλής των Ελλήνων λειτουργεί ως «συμπληρωματική παρέμβαση» για όσους αναμένουν εφάπαξ, διότι σε συνδυασμό με τις ετήσιες αυξήσεις θα υπάρξει πιο καθαρή αποτύπωση τελικών ποσών στον μηνιαίο κύκλο πληρωμών.
Όπως επισημαίνουν υπηρεσιακοί παράγοντες, συνταξιούχοι που «έβλεπαν μηδενική αύξηση λόγω προσωπικής διαφοράς» θα αρχίσουν το 2025 να λαμβάνουν καθαρές αυξήσεις.
Ποιοι θεωρούνται κερδισμένοι
Οι κερδισμένοι του 2025 είναι όσοι:
• είχαν πολλές εισφορές πριν το 2014
• έχουν μακρύ ασφαλιστικό κύκλο
• λαμβάνουν αναδρομική κατοχύρωση λόγω προηγούμενων μισθολογικών κατατάξεων
• ανήκουν σε κλάδους δημόσιου χαρακτήρα
Κατά κύριο λόγο, οι συνταξιούχοι του Δημοσίου με 38-40 χρόνια και υψηλές αποδοχές αποτελούν την ομάδα με τη μικρότερη απώλεια έναντι του προηγούμενου συστήματος.
Ποιοι βρίσκονται στην αντίθετη πλευρά
Από την άλλη, δυσμενέστερη θέση έχουν:
• ασφαλισμένοι που μπήκαν μετά το 2010
• εργαζόμενοι που εναλλάχθηκαν σε φορείς
• υπάλληλοι με διακόπες ασφάλισης
• όσοι είχαν περιορισμένη εισφοροδοσία κατά τη μνημονιακή περίοδο
Επιπλέον, πολλοί από τους ασφαλισμένους μετά το 2014 λαμβάνουν χαμηλότερα εφάπαξ διότι το σύστημα απόδοσης υπολογίζει μόνο επιστροφή εισφορών, δηλαδή ένα «ουδέτερο ποσό».
Γιατί δεν αυξάνεται το εφάπαξ από το 2017 και μετά
Όπως αποτυπώνεται σε αναλογιστικά δελτία της Ενιαίας Αρχής Πληρωμών, η απόδοση για τα έτη μετά το 2017 δεν έχει αυξηθεί, καθώς η επιστροφή εισφορών γίνεται άτοκα. Αυτό σημαίνει ότι ασφαλισμένοι που πληρώνουν εισφορές 10-12 χρόνια λαμβάνουν ακόμη και χαμηλότερο ποσό λόγω πληθωριστικής απομείωσης.
Το σχέδιο παρέμβασης υπό επεξεργασία
Υπηρεσιακές εισηγήσεις προς το Υπουργείο Εργασίας (δεύτερη ενσωμάτωση μέσα σε λέξη) προβλέπουν:
• μετατόπιση της πενταετίας υπολογισμού
• σταδιακή αποσύνδεση του δείκτη από το 2009-2013
• δημιουργία «ενιαίας περιόδου αναφοράς»
• επιστροφή εισφορών με ετήσιο συντελεστή επανεπιδότησης
Εφόσον υλοποιηθεί, αναμένεται αύξηση στα τελικά ποσά για ασφαλισμένους που αποχωρούν μετά το 2026.
Τι πρέπει να κάνουν όσοι αποχωρούν από το 2025 και μετά
Η βασική οδηγία, ώστε να μειωθεί η απώλεια, είναι η πλήρης εξαγορά έστω λίγων μηνών ή ετών ασφαλιστικού κενού πριν το 2014.
Όπως σημειώνουν έμπειροι φορείς απονομών, «ακόμη και ένας χρόνος να μετακινηθεί πριν το 2014 αυξάνει το ποσό κατά 1.500 έως 3.200 ευρώ».
Επίσης, η καταχώρηση λάθος εισφορών πρέπει να διορθώνεται άμεσα μέσω του συστήματος ελέγχων που λειτουργεί στον e-ΕΦΚΑ και όχι μετά την αίτηση εφάπαξ, διότι αλλάζει τον χρόνο απονομής και οδηγεί σε καθυστερήσεις που υπερβαίνουν και το εξάμηνο.
Το 2025 θα είναι χρονιά «μεγάλων αποστάσεων» στα τελικά ποσά εφάπαξ, με σημαντικούς νικητές και εμφανείς χαμένους. Ο παράγοντας που θα καθορίσει το τελικό τοπίο είναι η απόφαση για τη μετατόπιση της πενταετίας υπολογισμού και η μείωση του βάρους των ετών 2015-2025.
Η εικόνα αυτή δεν αφορά μόνο τις τρέχουσες πληρωμές, αλλά και τις συνολικές απολαβές τη στιγμή της εξόδου από την εργασία.
